عمل جراحی دیسک کمر و ستون فقرات، از آن دست عملهای سنگین و حساس بوده که لازم است قبل و بعد از آن یکسری مراقبتها صورت گیرد تا نتیجه مطلوب حاصل شود. مراقبت های بعد از عمل جراحی دیسک کمر، شامل رعایت نکاتی مانند تغذیه مناسب، استفاده درست از داروها، انجام حرکات فیزیکی بصورت کنترل شده، رعایت فیزیک بدن در زمان نشستن و دراز کشیدن و … میباشد که در ادامه این مطلب بطور کامل توضیح داده شدهاند. افراد پیر و سالخورده هم ممکن است دچار دیسک شوند و نیاز به نگهدار و مراقبت بیشتری دارند که در این صورت می توانید از پرستاری سالمند کمک بگیرید.
تغذیه پس از جراحی دیسک کمر
برای این که فرد پس از جراحی دیسک کمر هر چه سریع تر بهبود یابد لازم است که نکاتی را در تغذیه خود رعایت کند. در ادامه تغذیه مناسب و موارد منع مصرفی بعد از عمل جراحی دیسک کمر مورد بررسی قرار میگیرد.
با استناد بر گفتههای سایت NHS :
بهبودی پس از جراحی رفع فشار کمر به تناسب اندام و سطح فعالیت شما قبل از جراحی بستگی دارد. به همین دلیل است که ممکن است یک دوره فیزیوتراپی قبل از عمل توصیه شود. شما تشویق میشوید تا روز بعد از جراحی راه بروید و حرکت کنید و احتمالاً 1 تا 4 روز بعد از آن مرخص خواهید شد. حدود 4 تا 6 هفته طول می کشد تا شما به سطح تحرک و عملکرد مورد انتظار خود برسید (این به شدت بیماری و علائم قبل از عمل بستگی دارد). هنگامی که پس از جراحی رفع فشار کمر از خواب بیدار می شوید، ممکن است کمر شما احساس درد کند و احتمالاً به یک یا چند لوله متصل خواهید شد
تغذیه مناسب پس از جراحی دیسک کمر
چندین غذا وجود دارد که باید بعد از جراحی ستون فقرات مورد مصرف قرار گیرد تا به بهبودی فرد کمک کرده و احتمال عفونت را کاهش دهد که عبارتند از:
- چربی سالم. چربیهای سالم به بدن کمک میکنند تا ویتامینهایی را که از میوهها و سبزیجات دریافت میکنید جذب شوند و علاوه بر این به تقویت سیستم ایمنی نیز کمک میکنند باعث کاهش احتمال عفونت میشوند. چربیهای سلام در روغن زیتون، روغن نارگیل، آووکادو، دانهها و آجیل وجود دارند.
- ویتامینها. مواد معدنی و ویتامینهایی که در سبزیجات وجود دارد، از مهم ترین مواد مغذی هستند که به روند بهبودی پس از جراحی ستون فقرات کمک میکنند. بنابراین توصیه میشود از فلفل دلمهای، هویج، گل کلم، کلم بروکلی، کلم بروکسل، سیب زمینی شیرین و سیب زمینی استفاده کنید.
- مواد غذایی حاوی اکسیدان. مصرف آنتی اکسیدان بعد از جراحی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا وظیفه اصلی آنها کمک به ترمیم آسیبهای وارده به بدن است. بنابراین باید سعی کنید انار، انگور، تمشک، زغال اخته، توت فرنگی و شاه توت را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
- پروبیوتیکها. پروبیوتیکها باکتریهای سالمی هستند که بدن از آنها برای ایجاد تعادل ذهنی، هضم غذا و مبارزه با عفونتها و میکروبها استفاده میکند. برخی از غذاهای غنی از پروبیوتیک عبارتند از کلم ترش، ماست، کفیر و کیمچی.
موارد منع مصرف پس از جراحی دیسک کمر
در کنار غذاهایی که باید مصرف کنید، غذاهایی وجود دارد که باید بعد از جراحی از خوردن آنها اجتناب کنید. هدف از معرفی این غذاها این است که یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید و باید بدانید که اجتناب از این غذاها میتواند در روند درمان کمک کننده باشد. در ادامه مواد غذایی که بهتر است پس از جراحی دیسک کمر از خوردن آن امتناع کنید مورد بررسی قرار میگیرد.
- محصولات لبنی پرچرب. خوردن محصولات لبنی پر چرب پس از جراحی و زمانی که فرد برای کاهش درد خود مسکن مصرف میکند میتواند موجب یبوست شود. بنابراین توصیه میشود از مصرف محصولات لبنی پر چرب پس از عمل دیسک کمر خودداری کنید.
- غذاهای خشک. معمولا پس از جراحی دیسک کمر معده حساس میشود و ممکن است نتوانید غذاهای خشک یا کم آب را هضم کند. بنابراین از خوردن میوههای خشک، گوشت گاو و چیپس سیب زمینی خودداری کنید. یکی از موارد استثنا در این مورد مصرف الو خشک است. از آن جایی که مصرف الو خشک به کاهش یبوست کمک میکند بهتر است که مورد استفاده قرار بگیرد.
- گوشت قرمز. اگر قصد دارید پس از عمل جراحی با مصرف گوشت قرمز میزان پروتئین در رژیم غذایی خود را افزایش دهید لازم است بدانید که مصرف گوشت قرمز برای شما گزینه مناسبی نیست. از آنجایی که گوشت قرمز چربی اشباع بالایی دارد ممکن است باعث مشکلات گوارشی در شما گردد و میتواند باعث کاهش سرعت روند درمان گردد.
داروهای مجاز پس از جراحی دیسک کمر
پس از جراحی دیسک کمر معمولا پزشکان برای کاهش عوارض عمل و همچنین برای افزایش سرعت روند بهبودی برای بیماران داروهایی تجویز میکنند و یا از خدمات پرستار بیمار استفاده میکنند. در ادامه مهمترین داروهای لازم پس از جراحی دیسک کمر مورد بررسی قرار میگیرد.
- مسکنها. از آن جایی که معمولا بیماران پس از عمل جراحی احساس درد میکنند بنابراین اکثر پزشکان برای این افراد مسکن تجویز میکنند. هر مسکن در کنار مزایایی که دارد با عوارضی نیز همراه است. بنابراین نوع مسکن مورد استفاده باید توسط پزشک مشخص شود و نباید به هیچ وجه خودسرانه مصرف گردد.
- آنتی بیوتیکها. با توجه به این که پس از عمل جراحی احتمال عفونت در ناحیه عمل شده بالا است بنابراین لازم است که برای بیماران آنتی بیوتیک تجویز شود تا احتمال ابتلا به عفونت کاهش یابد.
- داروهای ضد التهاب. داروهای ضد التهابی به کاهش درد، تب و التهابات پس از جراحی کمک میکنند. این داروها کمک بزرگی برای بازگشت به فعالیتهای روزانه هستند.
به این نکته توجه داشته باشید که مصرف داروهایی که در بالا مورد بررسی قرار گرفت تنها با نظر پزشک باید مصرف شود و به هیچ عنوان نباید خودسرانه به مصرف این داروها پرداخت.
عمل دیسک کمر با چه ریسکهایی همراه است؟
مراقبت از بیمار پس از جراحی دیسک کمر همانند هر عمل جراحی دیگری عمل دیسک کمر نیز با ریسکهایی همراه است که هر فردی که قصد انجام این عمل را دارد لازم است که از آن اطلاع داشته باشد. در ادامه مهمترین ریسکهای جراحی دیسک کمر مورد بررسی قرار میگیرد.
عدم تاثیر در روند درمان
عمل جراحی دیسک کمر باعث از بین رفتن علائم این بیمار شامل درد پاها و بی حسی در آنها میشود. اما گاها دیده میشود که در بعضی از افراد این علائم حتی پس از عمل جراحی کاهش نمییابند و به همان شدت قبل باقی میمانند. این علائم میتواند ناشی از ضعیف شدن ستون فقرات، لغزش دیسک و یا آسیب به رباطها باشد که باعث وارد شدن فشار به نخاع میشود. علاوه بر این گاها زخمهای ایجاد شده در اطراف اعصاب نیز گاهی اوقات ممکن است علائمی مشابه تحت فشار بودن عصب ایجاد کند.
عفونت
یکی از شایع ترین عوارض عمل دیسک کمر، عفونت در محل برش است که معمولا با آنتی بیوتیک میتوان آن را درمان کرد. احتمال عفونت در بیمارانی که دیابت دارند یا از استروئید استفاده میکنند بیشتر است. توجه داشته باشید که شرکت پرستاری سلامت اول با مجربترین پرسنل و کادر درمان آماده خدمات رسانی به شما عزیزان میباشد.
ایجاد لخته خون
احتمال ایجاد لخته خون پس از جراحی دیسک کمر بالخصوص پس در پاها وجود دارد که به ترومبوز عمقی معروف است. این بیماری میتواند باعث درد و تورم در پاها شود و در موارد نادر ممکن است منجر به یک مشکل جدی به نام آمبولی ریه شود. خطر ایجاد لخته خون را میتوان با فعالیت در دوران نقاهت یا پوشیدن جورابهای مخصوص برای کمک به بهبود جریان خون به میزان قابل توجهی کاهش داد.
پارگی دورال
در طول انواع جراحیهای ستون فقرات، از جمله جراحی دیسک کمر، خطر پارگی دورال وجود دارد. دورال پوششی محافظتی است که اطراف نخاع را میپوشاند. متاسفانه اگر پارگی در زمان جراحی شناسایی و ترمیم نشود، میتواند منجر به نشت مایع مغزی نخاعی پس از عمل شود که معمولا با سردردهای شدید همراه است بنابراین اگر پس از عمل دیسک کمر با سردردهای شدید رو به رو شدید بهتر است هرچه سریعتر به پزشک معالج خود مراجعه کنید.
نشت مایع مغزی نخاعی
در طی عمل جراحی دیسک کمر، خطر آسیب تصادفی به عصب وجود دارد که میتواند منجر به نشت مایع مغزی نخاعی شود. این موارد معمولا در طول عمل تشخیص داده میشوند اما اگر این اتفاق نیفتد ممکن است با سردردهای شدید همراه باشد. برای درمان نشت مایع مغزی نخاعی ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد.
مراقبتهای قبل از جراحی دیسک کمر
برای اثر بخشی هر چه بیشتر جراحی دیسک کمر لازم است که نکاتی را قبل از انجام عمل جراحی رعایت کرد. در ادامه به بررسی مهمترین نکات مراقبتی قبل از عمل دیسک کمر پرداخته میشود.
- اگر دارویی مصرف میکنید بهتر است که با مشورت و صلاح دید پزشک مصرف آن قبل از عمل دیسک کمر قطع کنید. علاوه بر این در صورت حساسیت به یک دارو خاص نیاز است که این مورد را حتما به پزشک اعلام کنید.
- از آنجایی که حداقل 2 روز پس از عمل توصیه میشود که شخص دوش نگیرد بنابراین بهتر است شب قبل از عمل استحمام کنید.
- حداقل 8 ساعت قبل از عمل چیزی نخورید.
- حداقل 24 ساعت قبل از عمل از مصرف سیگار خودداری کنید.
- در صورتی که استرس زیادی برای عمل جراحی دارید لازم است که با پزشک خود مشورت کنید. پزشک معالج میتواند با صحبتهای خود استرس شما را تا میزان زیادی کاهش دهد و در صورت نیاز برای شما آرامبخش تجویز کند.
چه مدت پس از جراحی دیسک کمر باید در بیمارستان استراحت کرد؟
در بسیاری از موارد، بیمارانی که تحت عمل جراحی دیسک مانند لامینکتومی، دیسککتومی یا میکرودیسککتومی قرار میگیرند، میتوانند همان روز به خانه بروند. برخی از بیمارانی که دیسک کمر خود را جراحی کردهاند ممکن است نیاز داشته باشند که یک یا چند شب در بیمارستان اقامت داشته باشند مانند افرادی که بیماریهای مزمن دارند. معمولا افرادی که دیسک کمر خود را به روش فیوژن عمل میکنند نیاز است که 2 روز در بیمارستان بمانند و سپس به خانه برگردند. البته توجه داشته باشید که بسیاری از جراحیهای دیسک کمر سرپایی بوده و تنها برای نظارت بیشتر بر روی بیماران آنها را به مدت یک شبانه روز در بیمارستان بررسی میکنند.
مدت زمان ریکاوری پس از جراحی دیسک کمر چقدر است؟
مدت زمان ریکاوری پس از جراحی دیسک کمر به عوامل مختلفی بستگی دارد. از مهمترین عوامل موثر در مدت زمان ریکاوری نوع عمل جراحی شده و تعداد دیسکهایی است که مورد جراحی قرار گرفته است. شواهد اخیر مبنی بر این است که بیماران میکرودیسککتومی معمولا میتوانند در عرض چهار هفته پس از جراحی فیزیوتراپی انجام دهند و تمرینات هوازی داشته باشند. بیمارانی که تحت عمل لامینکتومی قرار میگیرند میتوانند انتظار داشته باشند که درد جراحی ظرف دو تا چهار هفته پس از جراحی کاهش یابد و فیزیوتراپی و سایر فعالیتها را حدودا شش هفته پس از عمل جراحی شروع کنند. در روشهای فیوژن مدت زمان ریکاوری بسیار متغیر هستند و زمان بهبودی معمولا طولانیتر است و ممکن است سه تا شش ماه به طول انجامد.
سوالات متداول
چه مدت پس از جراحی دیسک کمر میتوان حرکت کرد؟
این موضوع بسته به نوع عمل جراحی دیسک کمر و نظر پزشک بستگی دارد با این حال معمولا از اکثریت بیماران خواسته میشود که در همان روز اول حرکت کردن را شروع کنند.
چرا پس از جراحی دیسک کمر از بیماران خواسته میشود که حرکت کنند؟
پس از جراحی دیسک کمر امکان ایجاد لخته خود در پاها زیاد است بنابراین از بیماران خواسته میشود تا پس از جراحی حرکت کنند و بدین ترتیب احتمال ایجاد لخته خون را کاهش دهند.
پس از جراحی دیسک کمر تا چه مدت باید از کمربند طبی استفاده کرد؟
مدت زمان لازم برای استفاده از کمربند بسته به نوع عمل جراحی متفاوت است. گاها برای یک فرد ممکن است این زمان 2 هفته باشد و برای فرد دیگری نیاز باشد که بیش از 3 ماه از کمربند استفاده کند.