زخم دهانه رحم چیست؟ علل و درمان زخم رحم

زخم دهانه رحم نام یک بیماری رایج در بین زنان است که التهاب دهانه رحم را به‌همراه دارد. عفونت مقاربتی می‌تواند باعث بروز زخم دهانه رحم شود. هرچند گاهی واکنش‌های آلرژیک هم این عارضه را ایجاد می‌کنند. زخم دهانه رحم معمولا علائم خاصی ندارد و تنها بعد از دیدن علائم جانبی آن مانند خارش و ترشحات زیاد متوجه بروز آن می‌شوید. در بسیاری از موارد برای درمان این بیماری، آنتی‌‌بیوتیک‌ تجویز می‌شود. علاوه بر این، بدلیل حساسیت‌هایی که در مراقبت از زخم دهانه رحم وجود دارد، به بانوان مسن توصیه می‌شود از خدمات و راهکارهای یک پرستار سالمند در منزل تهران نیز بهره ببرند.

گاهی دارودرمانی جواب نمی‌دهد و افراد روش‌های دیگری مانند لیزر درمانی را امتحان می‌کنند. زخم رحم یا سرویسیت در ابتدا دهانه رحم ایجاد می‌شود و عوامل متعددی باعث بروز این عارضه می‌شود. گاهی این عارضه به‌صورت خاموش ایجاد می‌شود و هیچ نشانه مشخصی ندارد. در برخی موارد نیز شاهد علائم و نشانه‌های مختلف در بروز این بیماری هستیم. این بیماری می‌تواند باعث ایجاد درد در شکم در مواقع عادی یا در مواقع برقراری رابطه جنسی باشد. همچنین لکه‌بینی و خونریزی‌های بی‌موقع را درپی داشته باشد. مواردی مانند خونریزی واژن بعد از مقاربت یا درد دهانه رحم در زمان برقراری رابطه از نشانه‌های رایج این بیماری است. زخم دهانه رحم معمولا تمام زندگی روتین فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. درنتیجه لازم است برای درمان آن، خیلی زود اقدام کنید.

زخم دهانه رحم چیست؟

زخم دهانه رحم یا Cervical ulcer نام بیماری است که در بخش پایین رحم ایجاد می‌شود که به واژن می‌رسد. بافت این ناحیه مانند هر بافت دیگری ممکن است درگیر التهاب شود. زخم دهانه رحم یا سرویسیت، معمولا علائم مشابهی دارد. دهانه رحم نام بخش پایینی رحم است که به واژن متصل می‌شود. در مواردی که این بخش از رحم دچار التهاب شود؛ علائم مشکوکی از خودش نشان می‌دهد. در این مواقع برای درمان بیماری زخم دهانه رحم باید به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. بیماری زخم دهانه رحم می‌تواند حاد باشد یا نشانه و علائم شدیدی نداشته باشد. در نوع حاد این بیماری معمولا عفونت ایجاد شده و علائم بیماری به یکباره خودشان را نشان می‌دهند؛ اما در نوع مزمن این بیماری ممکن است تا چند ماه یا بیشتر درگیر این بیماری باشید. عفونت دهانه رحم بسیار رایج است. این عارضه گاهی دارای علائم است و گاهی هیچ علامت و نشانه خاصی ندارد. مشورت با یک پرستار در منزل می‌تواند به شما در تشخیص بیماری کمک کند.

گاهی نیز این بیماری مزمن و حاد شده و بعد از ایجاد عفونت، شاهد علائم آن خواهید بود. نوع مزمن زخم دهانه رحم با تحریک ایجاد شده و دوره آن برای چند ماه تا بیشتر طول می‌کشد. عفونت دهانه رحم یک عارضه بسیار شایع است. آمارها نشان می‌دهد که نیمی از زنان حداقل یک بار در طول زندگی خود این بیماری را تجربه می‌کند.

از کجا بفهمیم زخم رحم خوب شده

در بسیاری از مواقع پزشک متخصص برای تشخیص بیماری زخم دهانه رحم و یا اطمینان از درمان آن از روش معاینه لگنی استفاده می­کند.  زمانی که بیمار متوجه شدت و ضعف التهابات دهانه رحم خود است می تواند در خصوص تغییر و درمان زخم اطراف و انتهای رحم خوشحال باشد. تغییر رنگ ترشحات واژن، از بین رفتن بوی نامطبوع از رحم و پریود منظم و بدون درد از علائم از بین رفتن زخم دهانه رحم می باشد. همچنین نتایجی که پزشک از آزمایشات دهانه رحم و بررسی های لگنی بیمار خود می­بیند به این نتیجه می رسد که بیمار درمان یافته است. بر طرف شدن خونریزی های نامتعارف دهانه رحم و بر طرف شدن التهابات دیواره های واژن از علائم درمان زخم دهانه رحم می­باشد.

علائم زخم دهانه رحم

زخم دهانه رحم معمولا خاموش است و نشانه و علامت خاصی ندارد؛ اما در مواقعی که افراد برای مشکل دیگری به پزشکان مراجعه می‌کنند یا معاینات لگنی انجام می‌دهند؛ متوجه التهاب دهانه رحم می‌شوند. رایج‌ترین علائم زخم دهانه رحم عبارت‌اند از:

• ترشحات واژن بیشتر از حالت عادی بوده و به‌صورت غیرطبیعی است که به رنگ سفید، خاکستری یا زرد درآمده و بوی بد دارد.
• بیمار بعد از هر رابطه جنسی، دچار خونریزی واژن می‌شود.
• بیمار بدون دلیل قبلی دچار درد زیر شکم است. در موارد نادر این درد به‌صورت درد لگنی هم بروز می‌کند.
• در زمان مقاربت، فرد دچار درد رحم می‌شود.
• بیمار دچار تکرر ادرار است و در برخی موارد ادرار با درد همراه است.
• بیمار در مواقعی جز مواقع پریود، خونریزی و لکه‌بینی دارد.

بیمارانی که دچار زخم‌های دهانه رحم هستند؛ معمولا چند مورد یا تمام این علائم را نشان می‌دهند. درصورتی‌که چندتا از این علائم را در کنار هم تجربه کردید؛ بهتر است برای معاینه، هرچه سریع‌تر به پزشک زنان مراجعه کنید.

به نقل از mayoclinic.org :

علائم احتمالی دهانه رحم شامل خونریزی بین دوره های قاعدگی، درد هنگام مقاربت یا در حین معاینه لگن و ترشحات غیر طبیعی واژن است. با این حال، ممکن است سرویسیت نیز داشته باشید و هیچ علامت یا علامتی را تجربه نکنید.

پریود نشدن از علائم زخم رحم

همانطور که اشاره شد هرگونه زخم رحم و التهابات دهانه رحم ممکن است در روند پریود شدن خانم ها اختلال ایجاد کند. بعضا پریود را دردناک تر می کند اما در بدترین حالت، مانع از رخ دادن پریودی می شود. در زمان بروز چنین مشکلی اگر دلیل پریود نشدن شما توسط پزشک متخصص زنان به دلیل وجود زخم رحم تشخیص داده شد، لازم است با درمان دارویی به موقع و منظم این مشکل را برطرف نمایید. زیرا پریود نشدن خانم ها خود زمینه ساز مشکلات بیشتر و بیماری های عفونی شدیدتر می­باشد. ولی pms هیچ ارتباطی با وجود زخم رحم ندارد. pms چیست؟ برای دانستن این مطلب حتما به مقاله ما مراجعه فرمایید.

علت زخم دهانه رحم

موارد زیر از اصلی ترین دلایل بروز زخم دهانه رحم و زخم رحم هستند.

• بیماری های مقاربتی: انواع باکتری ها و ویروس هایی که از طریق رابطه جنسی منتقل می شوند می توانند به طور بلقوه ای موجب بروز زخم دهانه رحم شوند. به این دسته از بیماری ها STD می گویند.
• اصلی ترین عامل های ایجاد کننده این عفونت ها شامل: کلامیدیا (از اصلی ترین عوامل ایجاد کننده زخم دهانه رحم) ، سوزاک، هرپس یا تبخال تناسلی، تریکومونیازیس، مایکوپلاسما، HPV یا زگیل تناسلی است.
• واکنش های آلرژیک: بدن بعضی از بانوان به جنس تامپون، لاتکس کاندوم، اسپرم کش ها و یا اسپری های تاخیری حساسیت دارند. این واکنش های آلرژیک می توانند به زخم دهانه رحم تبدیل شوند
• برهم خوردن تعادل هورمونی: تعادل هورمونی نقش بسیار کلیدی در سلامت بافت دهانه رحم دارد. برهم خوردن تعادل هورمونی می تواند زخ رحم ایجاد کند.
• برهم خوردن تعادل باکتریایی: واژن به طور طبیعی دارای باکتری های همزیست است. وجود این باکتری ها خطر ساز نیست و تا حدودی هم مفید است. ولی به دلایل مختلف ممکن است جمعیت این باکتری ها از کنترل خارج شود و رشد بی رویه داشته باشند. در این صورت زخم رحم رخ می دهد. بیماری های سیستم ایمنی از علت های اصلی این امر است.
• سرطان دهانه رحم: این موضوع همیشگی نیست و با احتمال پایینی رخ می دهد. ولی از نشانه های سرطان رحم یا دهانه رحم می تواند زخم دهانه رحم باشد. پروسه های درمان سرطان هم میتوانند موجب زخم دهانه رحم شوند.
• زخم رحم بعد از کورتاژ: عمل کورتاژ یک عمل جراحی درمانی و تشخیصی محسوب می­شود. اما به خاطر سبک انجام این عمل ممکن است در برخی افراد بعد از عمل کورتاژ، زخم رحم به وجود بیاید. نشانه های این نوع از زخم رحم شامل عفونت و تب شدید می شود. سوراخ شدن یا پاره شدن دیواره رحم در حین انجام این عمل می تواند دلیل بروز این زخم باشد. علائم آن علاوه بر تب مانند سایر عواملی که نشانه زخم دهانه رحم است، خونریزی خفیف، درد و دلپیچه، اختلال در پریود و… می­باشد.
• زخم رحم بعد از سقط: اگر سقط جنین در محیط های پزشکی و استریلیزه انجام شود خیلی به ندرت پیش می آید که به رحم آسیب برساند. اما اگر این کار به درستی و در یک محیط بهداشتی انجام نشود به احتمال بالایی فرد دچار زخم رحم و انواع آسیب های رحمی خواهد شد. علائم این بیماری می تواند شامل درد شکم و کاهش جریان قاعدگی باشد. با وجود این که این زخم قابل درمان است اما درمان باید به موقع انجام شود و مراقبت های ویژه انجام گیرد.

زخم دهانه رحم در پاپ اسمیر

همیشه ایجاد زخم دهانه رحم در پاپ اسمیر نشانه سرطان و وجود مشکل جدی نیست و در بسیاری از خانم ها وجود این زخم خوش­خیم بوده و شرایط درمان دارد. پزشک زنان و زایمان برای انجام پاپ اسمیر از دستگاه کولپوسکوپ استفاده می­کند تا بتواند دقیق­تر دهانه رحم بیمار خود را مشاهده و بررسی نماید. ممکن است برخی از خانم ها از انجام آزمایش پاپ اسمیر نگران باشند و آن را خطرناک ببینند اما قاعدتا اینطور نیست و پزشک در زمان معاینه مراقب عدم آسیب دیدگی رحم و واژن بیمار خود است.

خطرات و عوارض زخم دهانه رحم

دهانه رحم به عنوان یک مانع عمل می‌کند تا از ورود باکتری‌ها و ویروس‌ها به رحم جلوگیری کند. زمانی که دهانه رحم آلوده باشد، خطر انتقال عفونت به رحم افزایش می‌یابد. سیروسیت ناشی از سوزاک یا کلامیدیا می‌تواند به لایه داخلی رحم و لوله‌های فالوپ گسترش یابد که منجر به بیماری التهابی لگن (PID) می‌شود؛ این عفونت اعضای تولید مثل زنانه را تحت تأثیر قرار می‌دهد و در صورت عدم درمان، می‌تواند مشکلات باروری ایجاد کند. علاوه بر این، سیروسیت می‌تواند خطر ابتلا به HIV را از شریک جنسی آلوده افزایش دهد.

درمان زخم دهانه رحم

درصورتی‌که شما به زخم دهانه رحم مبتلا باشید؛ معمولا ابتدا عفونت باکتریایی که زمینه‌ساز این بیماری است؛ با آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود. زنانه کمتر از 25 سال یا کسانی که روابط جنسی پرخطر دارند؛ حتی در مواردی که عفونت باکتریایی در آن‌ها تشخیص داده نشود؛ نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک دارند. در این موارد درمان   C. trachomatis و  N. gonorrhoeae توسط پزشک تجویز می‌شود.

درصورتی‌که عفونت‌های مقاربتی زمینه‌ساز زخم دهانه رحم نباشد؛ ممکن است نیازی به درمان نداشته باشید؛ اما اگر پزشک به وجود عفونت مشکوک شود؛ ابتدا باید عفونت را از بین برده و جلو پیشروی آن را بگیرید. در درمان بیماری زخم‌های دهانه رحم، باید عوامل متعددی مانند سن، زمینه اپیدمیولوژیک و دردسترس‌بودن تست‌های تشخیصی در نظر گرفته شود. درنهایت به‌نسبت دلیل و عامل ایجاد عفونت، پزشک شما ممکن است از داروهای زیر استفاده کند:

• داروهای ضدقارچ
• داروهای ضدویروسی
• آنتی‌بیوتیک‌ها

آنتی‌بیوتیک‌ها در بیشتر کیس‌ها عملکرد خوبی در درمان زخم‌های دهانه رحم دارند؛ اما در مواردی که دارودرمانی موفقیت‌آمیز نبود؛ شما مجبور می‌شوید از لیزر یا جراحی استفاده کنید. لاپاراسکوپی بهترین روش جراحی است. درمان همواره به نسبت سن، آزمایش‌های تشخیصی و طول مدت بیماری تشخیص داده می‌شود. همواره حضور یک پرستار بیمار در پروسه درمان، به انجام هرچه بهتر این روند کمک می‌کند.

به‌جز موارد گفته شده معمولا برای درمان این بیماری روش‌های دیگری مانند درمان‌های خانگی، مصرف داروهای سنتی چینی شامل داروهای گیاهی، مصرف پروبیوتیک، درمان‌های دارویی شامل داروهای آنتی‌بیوتیک، ضدقارچ و ضد ویروس و غیره اتخاذ می‌شود. همچنین موارد دیگری مانند فریز زخم دهانه رحم و لیزر زخم دهانه رحم و پلاسماتراپی، هم برای درمان این بیماری تجویز می‌شود.

لیزر زخم دهانه رحم

سوزاندن زخم دهانه رحم به شیوه کوتر یا لیزر کردن یک درمان برای از بین بردن سلول‌های غیرطبیعی دهانه رحم است. بعد از حذف سلول‌های غیرطبیعی، سلول‌های طبیعی می‌توانند در محل خود مانده و رشد کنند. این تراپی معمولا به‌صورت سرپایی و با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و تنها یک جلسه برای درمان آن کافی است.

هرچند استفاده از روش لیزر برای درمان این بیماری چندان توصیه نمی‌شود. چرا که سوزاندن سلول‌ها با لیزر سبب می‌شود که بیمار در آینده امکان انجام کولپوسکوپی رضایت‌بخش را نداشته و امکان تشخیص ضایعات سرطانی را نداشته باشد. چرا که در کیس‌هایی که سرطان کم‌تهاجم با لیزر یا کوتر درمان می‌شود؛ ممکن است بیماری پیشرفت کرده و سرطان تهاجمی‌تر و عمقی‌تر ایجاد شود و برای سال‌ها فرد را درگیر بیماری نگه دارد.

درمان خانگی زخم رحم

تا الان فهمیدیم که زخم رحم بیشتر به دلیل انواع عفونت های قارچی و باکتریایی رخ می دهد. به همین خاطر بیشتر درمان های خانگی زخم رحم متمرکز بر از بین بردن عفونت های رحم و دهانه رحم هستند. شایان ذکر است که درمان های خانگی زخم رحم از لحاظ عوارض، بسیار کم عوارض ترند. و از لحاظ تاثیر گذاری نیز گاها بی نهایت موثر واقع می شوند. اما نکته مهم آن است که شما نباید به طور کامل و 100 درصدی روی این نوع از درمان متمرکز باشید و اگر در مدت کوتاهی از این نوع درمان، نتیجه نگرفتید باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. چراکه احتمال دارد عفونت شما با عامل های باکتریایی یا قارچی قدرتمند و خطرناکی باشند که به هر دلیلی به درمان خانگی پاسخ نمی دهد.

• جوش شیرین برای زخم رحم: جوش شیرین یک نوع پودر گیاهی است که بخاطر خاصیت دارویی که دارد موجب از بین رفتن میکروب هایی مانند قارچ دهانه رحم و یا التهاب و زخم رحم می­شود. خاصیت قلیایی جوش شیرین به عنوان از بین برنده عفونت و درمان شرایط اسیده شده بدن می­شود.
• جوشانده پوست انار برای زخم رحم: یافته ها حاکی از آن است که جوشانده پوست انار برای درمان زخم رحم بسیار مفید است. پوست انار ترشحات غیرطبیعی رحم را از بین می­برد و هر نوع عارضه عفونی در واژن را درمان می­نماید.
• چه داروی گیاهی برای زخم رحم خوب است: علاوه بر جوشانده پوست انار و جوش شیرین برای درمان زخم دهانه رحم، مصرف سیر و پودر سیر، سرکه سفید، مصرف ماست و استفاده از چای سبز می تواند از داروهان گیاهی باشند که در طب سنتی برای خارش، درد، عفونت و التهاب دهانه رحم بسیار موثر هستند.
• درمان زخم دهانه رحم با روغن حیوانی: در بیشتر مواقع ایجاد زخم دهانه رحم ناشی از یک عفونت مقاربتی، مانند کلامیدیا یا سوزاک است. این زخم  می تواند به دلایل غیر عفونی نیز ایجاد شود که درمان موفقیت آمیز آن می­تواند از طریق پیشگیری و درمان علت­های زمینه ای التهاب ­باشد. یکی از روش ها برای درمان زخم دهانه رحم استفاده از روغن حیوانی می­‌باشد.

زاج برای زخم رحم

یکی از کاربردهای زاج سفید، درمان عفونت‌های واژن است. باز آنجایی که زخم دهانه رحم وابسته به عفونت‌های واژن است؛ این دارو می‌تواند در کنترل بیماری مفید باشد. با توجه به اینکه زاج سفید یک ماده شیمیایی معدنی است و ممکن است هر فرد واکنش‌های مختلفی نسبت به آن نشان دهد؛ بهتر است پیش از استفاده با پزشک خود مشورت کنید و همچنین کمی در دوزها و اندازه‌های پایین از این ماده استفاده کنید. طریقه استفاده از زاج سفید، به‌ شرح زیر است:

• روش اول: زاج سفید را پودر کرده و کمی از آن را داخل دهانه واژن قرار دهید تا باعث خارج شدن عفونت از واژن شود.
• روش دوم: کمی از پودر زاج سفید را داخل تشت آب ریخته و برای 15 تا 20 دقیقه داخل آن بنشینید.
• روش سوم: یک دستمال مرطوب را به مقداری زاج سفید آغشته کرده و آن را روی واژن خود قرار دهید تا عفونت را به خودش جذب کند.
• روش چهارم: یک قطعه از آلوم را مانند یک شیاف به آب آغشته کرده و داخل واژن قرار دهید و 10 دقیقه بعد آن را خارج کنید.

سخن آخر

به‌صورت کلی زخم دهانه رحم مانند اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی، یک بیماری سطحی و قابل درمان است. معمولا ترکیبی از راهکارهای پزشکی و خانگی برای درمان این بیماری توصیه می‌شود. درصورتی‌که تصور می‌کنید دچار این بیماری شده‌اید؛ در درجه اول باید به پزشک مراجعه کرده و مطمئن شوید که عفونت مسبب این بیماری نشده است. درصورتی‌که به عفونت مبتلا هستید؛ باید در پی درمان آن بربیایید. روش‌های مختلفی برای درمان عفونت وجود دارد. روش‌هایی مانند دارودرمانی یا روش‌های خانگی برای درمان و کنترل عفونت استفاده می‌شود تا در پی آن زخم دهانه رحم هم التیام پیدا کند.

سوالات متداول

علائم بروز زخم دهانه رحم چیست؟

ترشحات غیر طبیعی واژن که ممکن است زرد، سفید یا خاکستری باشد و بوی نامطبوعی داشته باشد. خونریزی خفیف واژینال غیرمنتظره رابطه جنسی دردناک. ولو یا تحریک واژن.

از کجا بفهمیم زخم رحم خوب شده است؟

زمانی که بیمار متوجه شدت و ضعف التهابات دهانه رحم خود است می تواند در خصوص تغییر و درمان زخم اطراف و انتهای رحم خوشحال باشد.

عوارض بعد از کورتاژ چیست؟

علائم این زخم ایجاد عفونت و تب شدید در فرد بیمار می­باشد. پارگی و سوراخ شدن دیواره رحم در حین عمل در برخی از افراد موجب ایجاد این زخم می­گردد

چه داروی گیاهی برای زخم رحم خوب است؟

علاوه بر جوشانده پوست انار و جوش شیرین برای درمان زخم دهانه رحم، مصرف سیر و پودر سیر، سرکه سفید، مصرف ماست و استفاده از چای سبز می تواند از داروهان گیاهی باشند که در طب سنتی برای خارش، درد، عفونت و التهاب دهانه رحم بسیار موثر هستند.

آیا درمان زخم دهانه رحم به‌صورت خانگی امکان‌پذیر است؟

روش‌های مختلفی برای درمان خانگی این بیماری در وجود دارد. یکی از رایج‌ترین این روش‌ها استفاده از ترکیب عسل و یخ در دهانه واژن است.

آیا استفاده از روش لیزر درمانی برای درمان زخم‌های دهانه رحم، تایید شده است؟

معمولا فریز و کوتر برای درمان زخم رحم توصیه نمی‌شود. چرا که تغییرات شدیدی در بافت واژن ایجاد می‌کند و سبب می‌شود که جواب پاپ‌اسمیرها به‌شدت تغییر کند و جواب کاذب داشته باشند.

آیا زخم دهانه رحم خطرناک است؟

درصورتی‌که دچار زخم دهانه رحم مزمن شده باشید و این بیماری درمان نشود؛ بله این بیماری خطرناک است. زخم دهانه رحم درصورتی‌که درمان نشود؛ ممکن است در نهایت باعث تغییرات سلولی در دهانه رحم شود.

بهترین دارو برای زخم دهانه رحم چیست؟

بهترین دارو برای زخم دهانه رحم بسته به نوع و شدت زخم متفاوت است. اما معمولا داروهایی مانند داروهای ضد التهاب، آنتی‌بیوتیک‌ها و محلول‌های ضدعفونی‌کننده برای درمان این زخم مفید هستند. برای انتخاب بهترین دارو بهتر است با پزشک متخصص مشورت شود.