آبله میمونی یا ام پاکس به اصطلاح انگلیسی monkey pox توسط یک ویروس کمیاب که منشا آن جنگل های آفریقای مرکزی و غرب آفریقا بود، از سیزدهم ماه می سال 2022 از 12 کشور مختلف به سازمان بهداشت جهانی گزارش شد که در این تایم نگاه های زیادی را به سمت خود جذب کرد. طبق بررسی هایی که در ابتدا شیوع این بیماری انجام شد، محققان به نتیجه دست یافتند که این بیماری یک زئونوز ویروسی بوده که منشا اولیه آن از حیوانات و پرندگان و میمون ها بوده که به انسان منتقل شده است.
آبله میمونی چیست؟
ابله میمونی به واسطه ویروسی به نام ارتوپاکس orthopoxvirus که در حیواناتی مثل میمون وجود داشت به انسان منتقل شد. این بیماری با دوره پنهان یک تا دو هفته در انسان ها به وجود آمد و ایجاد بثورات پوستی در نقاط مختلف بدن اصلی ترین نشانه و علائم در ادم ها می باشد. طبق تحقیقات دانشمندان در سازمان بهداشت جهانی who اصلی ترین راه انتقال این بیماری از طریق تماس فیزیکی با بثورات فرد آلوده بوده و فقط محدود به فعالیت های جنسی نمی باشد و در برخی موارد برای مراقبت از فرد نیاز به خدمات پرستار در منزل می باشد.
علت ابتلا به ابله میمون
همانطور که گفته شد علت اصلی ابتلا به بیماری آبله میمونی ویروسی به نام ارتوپاکس بوده که در اثر برخورد مستقیم و فیزیکی با فرد و حیوان آلوده به ویروس می باشد. همچنین یکی از دلایل دیگر مبتلا شدن به این نوع بیماری خوردن گوشت خام و کم پخته شده حیوانات آلوده نیز می باشد. همچنین ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن در افرادی مثل زنان باردار، کودکان و افراد مسن یکی دیگر از علل ابتلا به ام پاکس در صورت برخورد با افراد و حیوانات آلوده می باشد.
آیا ابله میمونی خطرناک است؟
معمولا ویروس ام پاکس برای افرادی که دچا هیچ بیماری زمینه ای نمی باشند به راحتی درمان و بهبود می یابند . اما در این میان کسانی هستند که ابتلا به این بیماری برای آن ها بسیار خطرناک و جدی می باشد . گروه هایی که ابتلا به این بیماری برای آن ها خطرناک است به صورت زیر می باشد :
- کودکان زیر یک سال
- زنان حامله و باردار
- افراد مبتلا به اگزما
- افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند
تفاوت آبله میمون با آبله مرغان
آبله میمون و مرغان در برخی از علائم و نشانه ها بسیار به یک دیگر تشابه دارند اما تفاوت اصلی که این دو نوع بیماری با یک دیگر دارند این است که بثورات به وجود آمده در اثر آبله مرغان در کودکان درون خود دارای یک مایع می باشند اما در بثورات به وجود آمده در اثر این بیماری علاوه بر وجود مایع در تورمات، چرک نیز وجود دارد. بنابراین اصلی ترین را در شناخت این دو نوع بیماری از یکدیگر چرک درون برجستگی ها می باشد که اگر داخل آن ها چرک و عفونت وجود داشت یعنی شما به بیماری ام پاکس یا همان ابله میمونی دچار شده اید.
علائم آبله میمونی
علائم و نشانه های آبله میمونی ممکن است چند روز بعد از مبتلا شدن به این بیماری ظاهر شود. حتی ممکن است شما چندین هفته به ام پاکس مبتلا شده باشید اما هیچ علائمی را تجربه نکرده باشید. به طور کلی علائم این مریضی می تواند به صورت موارد زیر باشد:
- تب و بالا رفتن دمای طبیعی بدن
- خستگی
- سردرد
- لرز
- تورم غدد لنفاوی
- درد و کوفتگی عضلات بدن
- بثورات پوستی پر از چرک
توجه داشته باشید که بثورات پوستی در این بیماری ابتدا با برآمدگی های قرمز و دردناک شروع شده و در ادامه این قرمزی ها تبدیل به تاول های چرکین شده و در نهایت این تاول ها شروع به خشک شدن می کنند و بعد از دو تا چهار هفته به طور کامل از بین می روند. این بثورات و تاول ها می توانند هر جایی از بدن را مثل دست، پا، آلت تناسلی و سایر نواحی را درگیر و آلوده کنند.
نشانه های ابله میمون در کودکان
نشانه ها و علائم آبله میمونی در کودکان و بزرگسالان معمولا یکسان بوده، اما امکان دارد شدت آن ها با توجه به ضعیف بودن سیستم ایمنی بچه ها نسبت به سایر افراد، بیشتر باشد. به طور کلی میتوان علائم این بیماری در بچه ها را به صورت زیر بیان کرد:
- بثورات پوستی
- تب
- گلو درد
- سردرد
- بدن درد
- کمر درد
- انرژی کم
به نقل از وبسایت رسمی my.clevelandclinic :
علائم و نشانه های mpox چیست؟
پس از قرار گرفتن در معرض، ممکن است چند روز تا چند هفته طول بکشد تا علائم ایجاد شود. علائم mpox عبارتند از:
- تب
- کهیر
- غدد لنفاوی متورم
- لرز
- سردرد
- دردهای عضلانی
- خستگی
بثورات به صورت برآمدگی های صاف و قرمز شروع می شود که می تواند دردناک باشد. این برجستگی ها تبدیل به تاول هایی می شوند که با چرک پر می شوند. در نهایت، تاول ها پوسته می شوند و می ریزند. کل فرآیند می تواند دو تا چهار هفته طول بکشد. ممکن است روی دهان، صورت، دست ها، پاها، آلت تناسلی، واژن یا مقعد زخم ایجاد کنید. همه مبتلایان به mpox همه علائم را ندارند. راه های مختلفی که ممکن است علائم را تجربه کنید عبارتند از:
- فقط بثورات پوستی (بدون علائم دیگر) یا علائم دیگری که بعداً ایجاد می شوند.
- علائمی شبیه آنفولانزا، سپس راش. برخی افراد اصلا جوش نمی زنند.
- بثورات پوستی می تواند گسترده باشد، اما برخی از افراد فقط برجستگی یا تاول کمی دارند.
شما می توانید mpox داشته باشید و آن را ندانید. حتی اگر نشانه‌های زیادی از عفونت را نشان نمی‌دهید، ممکن است همچنان از طریق تماس نزدیک طولانی‌مدت، آن را به دیگران سرایت کنید.
راه های انتقال آبله میمون
راه های سرایت و پخش شدن بیماری آبله میمونی یا ام پاکس طبق گفته سازمان بهداشت جهانی به 3 صورت می باشد که در ادامه تمامی این موارد را خدمت شما عزیزان شرح خواهیم داد:
سرایت ابله میمون از فردی به فرد دیگر
در این روش ویروس از طریق تماس نزدیک و فیزیکی از فرد آلوده به فرد دیگر منتقل می شود که این تماس می تواند به صورت تماس جنسی و پوست به پوست یا تماس دهان به پوست مانند بوسیدن صورت گیرد. توجه داشته باشید که امکان انتقال مریضی از طریق صحبت کردن در فاصله نزدیک نیز وجود دارد. همچنین این ویروس می تواند مدتی را روی پارچه، سطوح و لوازم الکتریکی زنده بماند که همین امر می تواند یکی از راه های انتقال سریع این بیماری باشد.
نکته دیگری که در رابطه با انتقال آبله میمونی وجود دارد این است، این ویروس میتواند در زمان بارداری و یا حین زایمان به دلیل تماس پوست به پوست از مادر آلوده به نوزاد منتقل شود. نکته ای که در شیوع این بیماری در سال 2022 وجود داشت این بوده که اکثر مبتلایان از طریق رابطه جنسی به ویروس ام پاکس آلوده شده بودند.
انتقال آبله میمونی از حیوانات به انسان
یکی دیگر از راه های انتقال این بیماری، از طریق تماس فیزیکی با حیواناتی مثل سنجاب درختی و میمون می باشد. این تماس فیزیکی می تواند به صورت دست زدن مستقیم به آنها و یا مورد حمله قرار گرفتن حیوان آلوده به ام پاکس و ایجاد خراش و گاز گرفتگی می باشد. همچنین امکان انتقال از طریق خوردن گوشت نپخته و خوب پخته نشده حیوان آلوده نیز وجود دارد.
انتقال مریضی ابله میمونی از انسان به حیوان
یکی از راه های سرایتی که در پیک این بیماری در سال 2022 مشاهده شد، این بود که امکان انتقال بیماری از فرد آلوده به حیوانات و سگ خانگی امکان پذیر بوده است. با توجه به اینکه تعدادی از حیوانات به ویروس و بیماری حساس هستند، پتانسل دریافت و آلوده شدن به این بیماری را دارند که این مورد به خودی خود می تواند تاثیر بسیار زیادی در شیوع و افزایش بیماران در این زمینه را دارد.
درمان آبله میمونی
مریضی و بیماری آبله میمونی نوعی بیماری بوده که با گذشت زمان بدون درمان و دارویی بهبود پیدا می کند. معمولا این بیماری 2 الی 4 هفته طول می کشد و برای درمان آن فقط می توان یکسری دارو و مسکن خاص را جهت کاهش و بهبود علائم آن استفاده کرد. با توجه به شیوع فراگیری که این بیماری در سال 2022 داشت، محققان جهت درمان و جلوگیری از گسترش بیش از اندازه این بیماری پس از انجام تحقیقات فراوان توانستند بهترین واکسن و پادزهر برای درمان و جلوگیری از ابتلا به این بیماری را برای تمامی مردم جهان کشف و تولید کنند.
بنابر اطلاعات فوق می توان به این نتیجه رسید که قبل از شیوع و فراگیری این بیماری سخت هیچ درمان و دارویی وجود نداشت و باید اجازه می داد تا در گذر زمان و با بهره گیری از خدمات پرستار بیمار بیماری از بدن خارج شود اما بعد از پیک شیوع آن در جهان با انجام تحقیقات و آزمایشاتت تخصصی متخصصین تنها راه درمان قطعی و فوری آبله میمون در افراد، بزرگسالان و کودکان تزریق واکسن مخصوص و کشف شده می باشد.
راه های پیشگیری از بیماری ابله میمون
برای جلوگیری و پیشگیری از ابتلا به این بیماری راه و روش های زیادی وجود دارد که با توجه به نوع انتقال و میزان سرایت آن شما می توانید با استفاده از موارد زیر، خود در مقابل ابتلا به این بیماری به راحتی ایمن و محافظت کنید:
- عدم تماس با فرد آلوده
- قرنطینه کردن فرد آلوده
- شست و شو مرتب دست ها
- شستن لباس های در صورت برخورد با فرد آلوده
- پختن کامل گوشت
برای نتیجه گیری از این مقاله شرکت پرستاری سلامت اول می توان گفت که بیماری آبله میمونی یکی از بیماری های بود که در سال 2022 خیلی سریع در کل جهان فراگیر شد که ایجاد بثورات پوستی دردناک و چرکی از اصلی ترین علائم آن بود. با تحقیقات گسترده محققین در زمینه درمان این مریضی بلاخره در سال 2022 واکسن آن کشف و تولید شد تا بتوان با استفاده از آن، از شروع یک اپیدمی جدید مثل کرونا جلوگیری کند. توجه داشته باشید که واکسن این بیماری فقط برای جلوگیری بوده و نقشی در درمان فرد مبتلا ندارد.
سوالات متداول
آیا واکسن آبله میمونی تولید شده است؟
بله، با توجه به تلاش های محققین بهترین واکسن جهت جلوگیری از این بیماری تولید و کشف شده است.
آیا درمانی برای ابله میمونی وجود دارد؟
به جز واکسن، بهترین درمان برای این مریضی استراحت و زمان بوده تا ام پاکس از بدن خارج شود.
ایا ابله میمون خارش دارد؟
در برخی از موارد تاول های چرکی ایجاد شده روی سطح پوست سبب خارش بدن می شوند.
خطرات آبله میمون چیست؟
مرگ یکی از خطرات جدی این بیماری برای افرادی است که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
آیا جای آبله میمون میماند؟
در صورتی که فرد آلوده بثورات و تاول های پوستی را بکنند، امکان ماندن جای آن ها بر روی پوست وجود دارد.
