پرستاری، یکی از مشاغل شریف در دسته بندی خدمات درمانی است که به قول معروف خیر دنیا و آخرت را با خود به همراه دارد. چه دانش آموز یا دانشجوی علاقه‌مند به رشته پرستاری باشید و چه یک پرستار باسابقه، اطلاع از چالش های شغل پرستاری و راهکار بهبود مواجهه با آن‌ها می‌تواند برایتان مفید و موثر واقع شود. هر چند که هر شغل و حرفه‌ای مزایا و معایبی دارد و فرصت‌هایی را در کنار چالش‌ها متوجه فرد می‌کند، اما شناخت سختی های شغل پرستاری کمک می‌کند هم برای انتخاب این شغل آگاه‌تر باشید و هم تجربه بهتری برای رویارویی با مشکلات پرستاری در ایران داشته باشید.
سختی های شغل پرستاری
برخی سختی های شغل پرستاری، مربوط به سبک زندگی طبیعی یک پرستار بوده و در هر جای دنیا به همین منوال است، و برخی دیگر از نقاط ضعف رشته پرستاری فقط در ایران وجود دارند و با توجه به فرهنگ ارتباطات پرستار بیمار، تجهیزات و امکانات ایمنی مورد توجه قرار می‌گیرند. اگر برای انتخاب رشته پرستاری به عنوان شغل آینده خود مردد هستید، یا اکنون در دوران تحصیل یا کار پرستاری به سر می‌برید، خواندن این مطلب از سلامت اول دید بهتری از واقعیت های شغل پرستاری و راه‌های جلوگیری از فرسودگی شغلی در این حوزه به شما خواهد داد. با خدمات پرستاری سلامت اول همراه باشید.
6 چالش شغل پرستاری
پرستاری یک شغل بسیار ارزشمند و حیاتی است که با چالش‌های متعددی روبه‌رو می‌شود. یکی از اساسی‌ترین چالش‌های این حوزه، بار فشار کاری بالا و شیفت‌های طولانی است که بر پرستاران تحمیل می‌شود. کار در شیفت‌های شبانه، تحت فشار زمانی قوی و تعامل مستمر با بیماران نیازمند انرژی و تمرکز زیادی است که می‌تواند بر سلامت روانی و جسمی پرستاران تأثیر بگذارد. روز پرستار 1403، بهانه مناسبی برای تقدیر و تشکر از زحمات کادر پرستاری و مراقبتی می‌باشد. در کل، پرستاری شغلی پر از چالش‌ها و مسئولیت‌های بزرگ است که نیازمند توانایی‌ها و مهارت‌های ویژه است. با توجه به اهمیت این شغل، تلاش برای بهبود شرایط کاری و حمایت از پرستاران از اهمیت بسیاری برخوردار است. برخی از چالش‌های مهم شغل پرستار بیماران به شرح زیر است:
- تنش‌های روانی
- استرس و فشار عصبی
- خستگی جسمی
- قرار گرفتن در معرض انواع بیماری
- قرار گرفتن در معرض مواد خطرناک
- ارتباطات تنش‌زا
در ادامه به چالش‌های پرستاری در یران بیشتر می‌پردازیم.
1- تنش‌های روحی
یکی از پررنگترین چالش های شغل پرستاری و مشاغلی مانند آن (پزشکی، اتاق عمل و..)، چالش‌های روحی این مشاغل است. به طور کلی فضای بیمارستان و کلینیک‌ها می‌تواند سرشار از انرژی منفی و درد و رنج باشد. به طور ویژه پرستاران بخش های مراقبت های ویژه، بخش سوختگی، اورژانس و اتاق عمل، تقریبا به طور دائمی با بیماران بد حال و موارد تصادفی در گروه های سنی مختلف مثل کودکان و سالمندان، در ارتباط هستند. چنین شرایطی یک روحیه پولادین و تضعیف ناپذیری می طلبد. علاوه بر این موار، شیفت های پرستاران عموما طولانی و مکرر است و خستگی و دوری از خانواده نیز تاثیر منفی مضاعفی می گذارد.
بسیاری پرستاران تحت تاثیر این جو بد روحی به ویژه در اوایل کار کم اشتهایی، سردردهای شدید میگرنی، بی‌خوابی و افسردگی را تجربه می‌کنند که با جلسات مشاوره و آموختن تکنیک‌های تخلیه استرس و انرژی منفی قابل بهبود است. البته همه مشاغل حوزه پرستاری به این شکل نیستند. مثلا پرستاری از کودکان هم درامد خوبی دارد هم فشار روحی کمتری دارد. شاید لازم باشد نگاهی به معرفی شغل پرستاری کودک بیندازید تا بهتر از مزایای این شغل خبردار شوید.
2- استرس و فشار عصبی
شغل پرستاری مثل پزشکی و دیگر مشاغل حوزه درمان، مسئولیت بالایی را بر دوش فرد می‌گذارد. کار پرستار در ارتباط مستقیم با جان انسان‌ها است. علاوه بر حفظ جان بیمار که خود استرس بالایی را متوجه پرستار می‌کند، ساعت کاری بالا، حقوق کم، برخورد با همکاران و پزشکان همه از استرس‌های پیرامون پرستار هستند. به خصوص با نقاط ضعف رشته پرستاری در ایران (مثل نیروی کم پرستار در بیمارستان‌ها) گاها مسئولیت رسیدگی به ۱۰ بیمار، به یک پرستار محول می‌شود و استرس مضاعفی را به ایشان وارد می‌کند.
3- فشار فیزیکی در شیفت های کاری طولانی
یکی از مشکلات پرستاری در ایران این است که پرستاران به خصوص در بخش اورژانس و در بیمارستان‌های با نیروی کار کمتر، شیفت‌های شلوغ و طولانی دارند. ساعت‌ها روی پا ایستادن و سروکار داشتن با بیماران بدحال انرژی فیزیکی زیادی را از پرستاران سلب می‌کند. در طول ساعات شیفت، پرستاران موظف هستند به تعداد زیادی از بیماران رسیدگی کنند، بیماران را جابجا نموده، به تخت یا دستگاه‌های خاص عکسبرداری و… منتقل کنند که این موارد نیز فرد را متحمل فشار زیاد جسمانی می‌کنند.
کم نیستند پرستارانی که تحت تاثیر همین کارها دچار مشکلات کمر و حتی آسیب‌های نخاعی شده‌اند! از طرف دیگر کشیک‌های شبانه روزی کم خوابی شدیدی برای پرستار به ارمغان می‌آورند. این کم خوابی اثر منفی بر سیستم قلبی عروقی، مغز، چشم، دستگاه گوارش، سیستم ایمنی و تنظیم هورمونی فرد می‌گذارد و تمرکز و احساس خوب را از فرد دریغ می‌کند.
4- قرارگیری در معرض بیماری‌های مسری
مشابه آنچه در روزهای سخت کرونایی مشاهده کردیم، پرستاران در خط مقدم درمان هر روز با انواع و اقسام بیماری‌ها مواجه هستند که بسیاری از آن‌ها مسری است. محیط پر از آلودگی بیمارستان و فعالیت در ارتباط نزدیک با بیماران ریسک ابتلای پرستار و همچنین خانواده وی به انواع بیماری را افزایش می‌دهد.
5- قرارگیری در معرض مواد سمی و خطرناک
انواع داروها و مواد ضدعفونی کننده مورد استفاده در مراکز درمانی می‌توانند سلامت پوست، تنفس و چشمان پرستاران را در معرض آسیب قرار دهند و این یکی از مهمترین چالش های شغل پرستاری به شمار می‌رود. از جمله این مواد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- داروهای سیتوتوکسیک که موجب التهاب و حساسیت در بدن شده، چشم و پوست را شدیدا تحریک می‌کنند و در موارد جدی، منجر به جهش‌های ژنتیکی و سرطان می‌شوند.
- گازهای بیهوشی مورد استفاده در اتاق عمل که باعث مشکلات کلیوی و کبدی شده و احتمال سقط جنین را افزایش می‌دهند.
- جیوه که فلزی مایع و کاربردی در پزشکی است، می‌تواند مسمومیت شدیدی در بدن ایجاد کرده و دستگاه تنفس و اعصاب را تا حد مرگ تحت تاثیر قرار دهد.
- فرمالدئید، اکسید اتیلن، لاتکس، گلوتارآلدئید از دیگر مواد خطرناک و آسیب‌زا برای پرستاران هستند.
افزون بر مواد شیمیایی و سمی، اشعه‌های خطرناک ساطع شده طی جراحی و دیگر اقدامات درمانی می‌توانند سلامت پرستار را در معرض آسیب قرار دهند. این اشعه‌های مضر باعث افزایش احتمال ناباروری و سقط جنین و انواع سرطان‌های پوست، استخوان و… می‌شوند.
6- ارتباطات تنش‌زا با بیماران و همکاران
متاسفانه یکی از چالش های شغل پرستاری خصوصا در ایران، ارتباط پرستار با بیمار و همکاران است. افزون بر انتظارات بالای پزشک از پرستار، بیماران نیز دیواری کوتاهتر از پرستار پیدا نمی‌کنند و همه مشکلات و ناراحتی‌های خود از پرسنل را در ارتباط با پرستار تخلیه می‌کنند. توجه داشته باشید در این ارتباطات نیز داشتن مهارت‌های رفتاری اهمیت بالایی دارد.
همه چیز به خودت بستگی دارد!
در مورد واقعیت های شغل پرستاری و مشکلات پرستاری در ایران، نمی‌توان گفت همه چیز به خود فرد بستگی دارد. چراکه برخورداری از امکانات و تجهیزات و نیروی کار کافی از عوامل بیرونی موثر بر چالش های پرستاری است. به عنوان مثال اگر بسیاری تجهیزات حمل و نقل بیمار وجود داشته باشد، بار سنگین فیزیکی از دوش پرستاران برداشته می‌شود. در صورت نیروی کار کافی فشار روحی و جسمی پرستاری تا این حد زیاد نیست. اما می‌توان گفت در هر حوزه از جمله پرستاری بخش قابل توجهی از شرایط روحی و جسمی‌تان، به خود شما وابسته است و اینکه چطور به چالش‌ها نگاه می‌کنید!
سخن پایانی
رعایت نکات ایمنی و استفاده از ماسک و دستکش و…، بسیاری آسیب‌های جسمی چون بیماری‌های مسری و آسیب مواد سمی را دفع می‌کند و تکنیک‌های مراقبتی روحی، فشار عصبی و استرس مضاعف را. با تغذیه و سبک زندگی سالم و همچنین استفاده از کفش طبی می‌توان فشار فیزیکی کشیک‌های طولانی را کاهش داد. ارتباط موثر از مهارت‌های تقویت شدنی است که نیاز به تمرین دارد و در طی زمان از آسیب به روح و روانتان می‌کاهد. با اصلاح خودتان می‌توانید با لذت کار کنید، فارغ از اینکه چه سختی‌هایی پیش رو دارید!
