سندرم درد کشکک فمورال Patellofemoral pain syndrome دردی در جلوی زانو و اطراف کاسه زانو (کشکک) است. گاهی اوقات این سندرم «زانوی دونده» نیز نامیده میشود زیرا بیشتر در افرادی دیده می شود که در ورزشهایی که شامل دویدن و پریدن است فعالیت دارند.
در این سندرم،درد زانو اغلب هنگام دویدن، بالا یا پایین رفتن از پله ها، نشستن طولانی مدت یا چمباتمه زدن افزایش می یابد. درمانهای ساده – مانند استراحت و کمپرس یخ – اغلب به کاهش درد کمک میکنند، اما گاهی اوقات برای کاهش درد کشکک زانو به فیزیوتراپی نیاز است. علاوه بر این، پرستاری بیمار در منزل پس از انجام مراحل فیزیوتراپی، موجب میشود که روند درمان و رهایی از بیماری با سرعت بیشتری انجام پذیرد.
علت سندرم درد کشکک فمورال patellofemoral
پزشکان مطمئن نیستند که چه چیزی باعث ایجاد سندرم درد کشکک زانو می شود، اما ممکن است این مشکل با موارد زیر مرتبط باشد:
- انجام مفرط ورزش های دویدن یا پریدن: این ورزشها فشار مداوم به مفصل زانو وارد میکند که گاها باعث تحریک زیر کاسه زانو شود که دویدن از اصلی ترین دلایل ایجاد فمورال زانو است. البته علائم آن تا حدی شبیه به کشیدگی رباط است اما بسیار متفاوت از آن است.
- عدم تعادل یا ضعف عضلانی و درد کشکک فمورال : این درد زمانی رخ میدهد که عضلات اطراف لگن و زانو به درستی کاسه زانو را در یک راستا قرار ندهند. حرکت زانو به سمت داخل در حین اسکات با درد کشکک مرتبط است.
- جراحت عامل اصلی فمورال زانو: ضربه به کاسه زانو، مانند دررفتگی یا شکستگی، با سندرم درد کشکک مرتبط است.
- عمل جراحي علت فمورال زانو و سندروم درد کشکک فمورال: جراحی زانو، به ویژه ترمیم رباط متقاطع قدامی با استفاده از تاندون کشکک به عنوان پیوند، خطر درد کشکک رانی را بالا میبرد.
علائم فمورال زانو و سندرم درد کشکک فمورال
سندرم درد پاتلوفمورال معمولاً باعث ایجاد درد مبهم و دردناک در جلوی زانو می شود. این زانو درد در سالمندان زمانی تشدید می شود که:
- از پله ها بالا یا پایین بروید
- زانو بزنید یا چمباتمه بزنید
- با زانوی خم شده برای مدت طولانی بنشینید
تشخیص سندرم درد کشکک فمورال
پزشک در مورد سابقه مشکلات زانو و اوستئوآرتریت از شما سؤال می کند و بر روی نواحی از زانو فشار می آورد و پای شما را در موقعیت های مختلف حرکت می دهد تا به رد سایر بیماری هایی که علائم و نشانه های مشابهی دارند کمک کند. برای کمک به تعیین علت زانو درد، پزشک ممکن است آزمایشهای تصویربرداری مانند:
- اشعه ایکس
در فرآیند ایجاد تصاویر اشعه ایکس، مقدار کمی تابش از بدن شما عبور می کند. این تکنیک استخوان را به خوبی تجسم می کند، اما در مشاهده بافت های نرم کمتر موثر است. - سی تی اسکن
اینها تصاویر اشعه ایکس را از زوایای مختلف برای ایجاد تصاویر مقطعی از ساختارهای داخلی ترکیب می کنند. سی تی اسکن می تواند هم استخوان و هم بافت نرم را تجسم کند، اما این روش دوز بسیار بالاتری از اشعه را نسبت به اشعه ایکس ساده ارائه می دهد. - ام آر آی. MRI
با استفاده از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی قوی، تصاویر دقیقی از استخوان ها و بافت های نرم مانند رباط ها و غضروف زانو تولید می کند. اما MRI بسیار گرانتر از اشعه ایکس یا سی تی اسکن است.
درمان سندرم درد کشکک فمورال
درمان درد پاتلوفمورال اغلب با اقدامات ساده شروع میشود. تا حدالمکان به زانوی خود استراحت کافی بدهید. از فعالیتهایی که باعث افزایش درد میشوند، مانند بالا رفتن از پلهها، زانو زدن یا چمباتمه زدن، اجتناب کنید یا آنها را اصلاح کنید.
به نقل از mayoclinic :
درمان درد پاتلوفمورال اغلب با اقدامات ساده شروع می شود. تا حد امکان به زانو استراحت دهید. سعی کنید کارهایی که باعث افزایش درد می شود مانند بالا رفتن از پله ها، زانو زدن یا چمباتمه زدن انجام ندهید.
داروها
در صورت نیاز، مسکن هایی را که می توانید بدون نسخه تهیه کنید، مصرف کنید. اینها عبارتند از استامینوفن (تیلنول، دیگران)، ایبوپروفن (ادویل، موترین IB، دیگران) و ناپروکسن سدیم (Aleve). آنها را بیش از 2 تا 3 هفته مصرف نکنید.
درمان دارویی فمورال
در صورت نیاز برای کاهش درد سندرم درد کشکک فمورال، مسکنهای بدون نسخه مانند استامینوفن (تیلنول، سایرین)، ایبوپروفن (ادویل، موترین IB، سایرین) یا ناپروکسن سدیم (Aleve) مصرف کنید. یک فیزیوتراپ ممکن است پیشنهاد دهد
تمرینات توانبخشی
ورزشهای خاص میتوانند ماهیچههایی را که از زانوهای شما حمایت میکنند و تراز اندامها را کنترل میکنند، مانند عضلات چهارسر ران، همسترینگ و عضلات اطراف باسن، بهویژه عضلات رباینده ران، تقویت کنند. اصلاح حرکت زانو به سمت داخل در حین چمباتمه یک هدف اولیه است.
استفاده از زانوبندهای حمایتی
زانوبندها یا تکیه گاه های قوس زانو ممکن است به بهبود و تسکین درد زانو کمک کنند.
درمان سندرم درد کشکک رانی با چسب زدن
فیزیوتراپیست ممکن است به فرد بیمار نشان دهد که چگونه به زانوی خود چسب بزند تا درد را کاهش داده و توانایی خود را برای ورزش کردن افزایش دهد.
کمپرس یخ
گذاشتن کمپرس یخ روی زانو بعد از ورزش ممکن است برای کاهش درد مفید باشد.
انجام ورزش های ملایم برای درمان فمورال زانو
در طول دوران نقاهت،لازم است فرد به فعالیتهای کمضرر و ملایم بپردازد تا زانوها تحت فشار کمتری قرار گیرند مانند دوچرخهسواری و شنا یا دویدن در آب.
جراحی فمورال زانو
اگر درمانهای غیرجراحی برای درمان سندرم درد کشکک فمورال مؤثر نباشند، پزشک ممکن است پیشنهاد دهد.
درمان فمورال زانو آرتروسکوپی
در طول این روش، پزشک یک دستگاه مدادی نازک مجهز به لنز دوربین و نور (آرتروسکوپ) را از طریق یک برش کوچک وارد زانو می کند. ابزارهای جراحی از طریق آرتروسکوپ عبور داده می شوند تا قطعات غضروف آسیب دیده را جدا کنند.
در موارد شدیدتر، ممکن است جراح تشخیص دهد که لازم است مجددا زانو را برای تنظیم مجدد زاویه کاسه زانو یا کاهش فشار روی غضروف جراحی کند. در هر صورت باید برای درمان به یکی از تخصص های متخصص طب فیزیکی و توانبخشی (فیزیاتر)، فیزیوتراپ، جراح ارتوپد یا متخصص پزشکی ورزشی ارجاع داده شوید.
عوامل خطرساز بروز سندرم فمورال
عواملی که می تواند خطر ابتلا به این مشکل را افزایش دهد عبارتند از:
- تاثیر سن و جنسیت بر فمورال
سندرم درد پاتلوفمورال معمولاً در نوجوانان و جوانان زخ میدهند که مشکلات زانو در سالمندان بیشتر ناشی از آرتریت است. زنان با نسبت دوبرابر مردان در معرض خطر ابتلا به درد کشکک هستند. این مشکل ممکن است به این دلیل باشد که لگن پهنتر یک زن، زاویه برخورد استخوانهای مفصل زانو را افزایش میدهد.
- ورزش های خاص و سندرم درد کشکک رانی
شرکت در ورزشهایی مثل دویدن و پرش میتواند فشار بیشتری را به زانوها وارد کند، به خصوص زمانی که سطح ورزش را به صورت ناگهانی افزایش میدهید عواملی مثل این سندروم و ورم پا در سالمندان ایجاد می شود.
جلوگیری از سندرم درد کشکک فمورال
گاهی اوقات زانو به دلایل نامعلوم اتفاق می افتد. اما برخی اقدامات ممکن است به جلوگیری از درد زانو کمک کند.
1. تقویت عضلات
عضلات چهار سر ران و ابدکتور ران به حفظ تعادل زانو در حین فعالیت کمک می کند بنابراین لازم است با انجام ورزش های مناسب به تقویت این عضلات بپردازید، اما از چمباتمه زدن طولانی در طول تمرین ورزشی با وزنه خودداری کنید.
2. تکنیک مناسب در ورزش ها
از پزشک یا فیزیوتراپ در مورد تمرینات انعطاف پذیری و قدرتی مشورت بگیرید تا از طریق این تکنیک ها وضعیت عضله ها برای پریدن، دویدن و چرخیدن بهینه تر شود و به کشکک کمک کند تا به درستی در محل خود قرار گیرد.
برای جلوگیری از فرورفتن زانو به سمت داخل هنگام چمباتمه زدن، فرود آمدن از یک پرش یا پایین آمدن از یک پله، انجام ورزش برای تقویت عضلات بیرونی ران بسیار مهم است.
3. جلوگیری از سندرم درد کشکک رانی با کاهش اضافه وزن
اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن استرس و فشار وارد شده به زانوها را کاهش می دهد. لازم است قبل از دویدن یا ورزش های دیگربه مدت پنج دقیقه یا بیشتر با فعالیت سبک، بدن خود را گرم کنید.
4. تمرینات کششی
در هنگام ورزش کردن شدت کشش را به تدریج افزایش دهید. از تغییرات ناگهانی در میزان کشش ها در ورزش خودداری کنید.
5. پیشگیری از سندروم فمورال زانو با کفش مناسب
اطمینان حاصل کنید که کفشهایتان به خوبی از پاها محافظت می کنند و ضربهگیری خوبی دارند. اگر کف پای صافی دارید، حتما به کف کفش توجه کنید.
سخن پایانی
همانطور که در مطالب بالا کامل توضیح دادیم سندرم درد کشکک فمورال، که به “زانوی دونده” معروف است، باعث درد در جلوی زانو میشود و بیشتر در ورزشکارانی که دویدن و پریدن انجام میدهند دیده میشود. این درد در فعالیتهایی مانند بالا و پایین رفتن از پلهها افزایش مییابد و درمان آن با استراحت، کمپرس یخ، فیزیوتراپی و در موارد شدیدتر، جراحی امکان پذیر است. علل آن ورزشهای مفرط، ضعف عضلانی و آسیبهای زانو است. پیشگیری از این سندرم با تقویت عضلات، رعایت تکنیکهای صحیح ورزشی و استفاده از کفشهای مناسب امکانپذیر است.
سوالات متداول
1- فمورال کجاست؟
فمورال یا استخوان ران، استخوانی است که در قسمت بالای پای انسان قرار دارد و از لگن تا زانو را به هم متصل میکند. این استخوان بلندترین و قویترین استخوان در بدن انسان است و نقش مهمی در حرکت و تحمل وزن دارد.
2- درد استخوان زیر زانو نشانه چیست؟
درد استخوان زیر زانو میتواند نشانه آسیب، التهاب، تاندونیت یا آرتروز باشد.
3- علت درد کشکک زانو چیست؟
آسیب به غضروف، تاندونیت، آسیبهای ورزشی، آرتروز، ناهنجاریهای ساختاری زانو یا فشار ناشی از فعالیتهای روزمره ممکن است باعث این درد شود.