بیماری حیوانات خانگی

یکی از بحث برانگیزترین موضوعاتی که همواره در رابطه با افرادی که حیوان خانگی نگه می‌دارند وجود دارد، بیماری حیوانات خانگی می‌باشد. شکی نیست که حیوانات خانگی می‌توانند ناقل عفونت‌هایی باشند که در صورت سرایت به انسان، منجر به بیماری‌های شدید شده و زمینه‌ساز پیدایش مشکلات بعدی در بدن شوند. بیماری های حیوانات خانگی، عموما مربوط به عفونت های ویروسی و باکتریایی در آن‌ها می‌شوند که با رعایت نکات بهداشتی و همچنین توجه به واکسیناسیون دوره‌ای حیوان، می‌توان از آن‌ها جلوگیری کرد. در این مطلب، در رابطه با انتقال بیماری از حیوانات خانگی، توضیحات مفصلی داده و همچنین بیماری های مشترک انسان و حیوان خانگی را به طور کامل معرفی خواهیم کرد.

انتقال بیماری از حیوانات خانگی

افرادی که در منزل خود حیوان خانگی نگهداری می‌کنند، به خوبی می‌دانند که مراقبت‌های دوره‌ای، واکسیناسیون و رسیدگی به بهداشت حیوان، مهمترین بخش این قضیه می‌باشد. تفاوتی نمی‌کند که چه حیوانی در منل خود نگه می‌دارید؛ اگر توجه کافی را به وضعیت بهداشت حیوان خود نداشته باشید، ممکن است باعث گسترش انواع میکروب‌ها، باکتری‌ها و ویروس‌ها در محل زندگی شما شده که به سادگی می‌توانند به بدن انسان سرایت کنند و موجب پیدایش بیماری های مختلف شوند.

به بیماری های مشترک بین حیوان خانگی و انسان، اصطلاحا “زئونوز” گفته می‌شود که از طرق مختلفی مانند: گاز گرفتن، چنگ زدن، لمس کردن و حتی تنفس، به انسان منتقل شوند. در نگهداری از حیوانات خانگی، توجه به نکات بهداشتی و ایمنی برای تمامی اعضای خانواده، از جمله کودکان، سالمندان و پرستار در منزل، امری ضروری و قابل توجه می‌باشد. این بیماری ها از بسیاری جهات می توانند بر انسان تأثیر بگذارند. آنها بیشترین نگرانی را برای کودکان خردسال ، نوزادان ، زنان باردار و افرادی که سیستم ایمنی بدن آنها به دلیل بیماری یا بیماری به خطر افتاده است ، ایجاد می کنند.

به نقل از وبسایت healthline :

انتقال بیماری‌ها از حیوانات خانگی مانند سگ به انسان‌ها ممکن است در تماس نزدیک، مدفوع یا ادرار آلوده، یا خوابیدن در یک تخت با حیوان خانگی اتفاق بیفتد. علیرغم اینکه بیماری ناشی از حیوان خانگی نادر است، اما می‌تواند شامل بیماری‌های ویروسی، باکتریایی، قارچی و انگلی باشد. برخی از بیماری‌های ممکن شامل بروسلوز، کمپیلوباکتر، لپتوسپیروز، هاری، گال و سالمونلا و … هستند.

کودکان، افراد مسن، زنان باردار و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری‌ها هستند. برای کاهش خطر ابتلا، رعایت بهداشت و تمیزی بسیار مهم است، از جمله: تمیز کردن مدفوع خیوان خانگی، شستن دست‌ها بعد از تماس با حیواناتی مانند گربه و سگ، جلوگیری از بوسیدن صورت و مراجعه منظم به دامپزشک.

بیماری های مشترک بین انسان و حیوان خانگی

اکنون نوبت به آن رسیده که بیماری های مشترک انسان و حیوان خانگی را به تفکیک معرفی کنیم. منشا عمده این بیماری‌ها، عفونت‌های باکتریایی و ویروسی بوده که از طریق تماس فیزیکی منتقل می‌شوند. در ادامه، هر کدام از این بیماری‌ها به ظور مفصل معرفی خواهند شد:

عفونت کمپلیوباکتر:

کمپلبویاکتر یا کامپلیوباکتر، یکی از بیماری‌های باکتریایی بوده که از مدفوع حیواناتی مانند: سگ، گربه، خرگوش، اسب و برحی پرندگان، به انسان منتقل شده و با عفونی کردن دستگاه گوارش، مشکلاتی پدید می‌آورد. علائم ابتدایی کمپلیوباکتر در انسان شامل: اسهال، اسهال خونی، درد شکم، استفراغ و تهوع می‌شود. به منظور جلوگیری از آلودگی به این عفونت، شستن دست‌ها پس از لمس حیوانات توصیه می‌شود. در صورتی که در منزل، کودک دارید، مراقب مبتلا نشدن فزرندتان به این عفونت باکتریایی باشید؛ چرا که ممکن است باعث اسهال کودک و درگیر شدن دستگاه گوارش وی شود.

بیماری های حیوانات خانگی؛ هاری:

نام‌آشناترین بیماری در این لیست، هاری می‌باشد که قطعا نام آن به گوشتان خورده است. هاری، یک بیماری ویروسی و خطرناک بوده که از طریق حیواناتی مانند: سگ، گربه، میمون، خرگوش، روباه، اسب و بز و از راه‌های گاز گرفتن و گاها خراش، به انسان منتقل می‌شود. این ویروس، با وارد شدن به مغز حیوان، روی سیستم عصبی او اثر گذاشته و منجر به وحشی شدن آن می‌شود. ضعف جسمانی، سردرد، خارش، توهم، تب و سرگیجه، از علائم ایتلای انسان به بیماری هاری هستند. بیماری هاری در حیوانات از طریق واکسیناسیون دوره‌ای قابل پیشگیری می‌باشد. گاز گرفتگی سطحی سگ خانگی هم حتی می تواند این بیماری را منتقل میکند.

عفونت توکسموپلازموز:

توسکموپلازموز، یک بیماری انگلی بوده که عموما از طریق گربه و از راه مدفوع این حیوان به انسان منتقل می‌شود. عفونت توکسموپلازموز انگلی در افراد با سیستم ایمنی ضعیف خطرناک‌تر بوده و در زنان باردار، ممکن است منجر به سقط جنین و یا ناقص بدنیا آمدن کودک شود. این بیماری گاها با بیماری آنفولانزا اشتباه گرفته می‌شود؛ اما از نظر علائم بالینی با یکدیگر متفاوت می‌باشند و تشخیص این بیماری به عهده پزشک متخصص می‌باشد. کبد، گوش، چشم و قلب، ارگان‌هایی هستند که ممکن است بر اثر این بیماری درگیر شوند. جلوگیری از توکسموپلازموز در حیوانات از طریق انگل تراپی های دوره‌ای قابل پیشگیری می‌باشد.

بیماری چنگ گربه:

بیماری چنگ گربه و یا خراش گربه که با نام بارتونلوز نیز شناخته می‌شود، یک بیماری مشترک انسان و گربه بوده که همانطور که از نام آن پیداست، از طریق چنگ زدن، خراش و گاها لیسیدن به انسان منتقل می‌شود. این بیماری، برای خود گربه مشکلی به وجود نمی‌آورد و صرفا از طریق بزاق، به انسان منتقل خواهد شد. عامل بیماری چنگ گربه، وجود باکتری بارتونلا می‌باشد که در صورت ابتلای انسان، علائمی مانند: تب و سردرد، درد مفاصل، ورم کردن غدد لنفاوی و درد در ناحیه خراش را به دنبال خواهد داشت. کوتاه کردن ناخن گربه، راهکار پیشنهادی برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری انگلی می‌باشد.

بیماری کرم هوک:

کرم های هوک و یا کرم های قلابی (Hookworm) که عمدتا در بین سگ‌ها و گربه‌ها و در مدفوع آن‌ها به چشم می‌خورند، نوعی از کرم‌های لوله‌ای بوده که در دسته انگل‌های روده‌ای باریک طبقه بندی می‌شوند. این کرم‌ها از طریق پوست به انسان منتقل شده و از خون انسان تغذیه می‌کنند که موجب بروز کم‌خونی خواهند شد. در صورتی که مدتی از ابتلای انسان به این انگل بگذرد، علائم تپش قلب و یا تاکیکاردی در بیمار شده و بزرگ شدن قلب را بدنبال خواهد داشت. علائم دیگر این بیماری شامل: سرفه و خس خس، دلدرد و دلپیچه و کم شدن اشتها می‌شوند. راهکار پیشنهادی برای عدم ابتلا به این بیماری، تماس نداشتن پوست با مدفوع حیوانات می‌باشد.

بیماری لایم:

از دیگر بیماری‌هایی که معمولا با آنفولانزا اشتباه گرفته می‌شود، بیماری لایم بوده که ارگان‌هایی مانند: قلب، کبد و کلیه، سیستم عصبی و چشم‌ها را به خود درگیر می‌کند. بیماری لایم عموما از طریق گزش کنه به انسان منتقل شده و بثورات قرمز رنگ را در اطراف محل گزش به وجود خواهد آورد. بیماری لایم، از بیماری حیوانات خانگی که بطور مستقیم به شما منتقل می‌شوند نبوده و صرفا احتمال این وجود دارد که اگر سگ یا گربه شما درگیر کنه شده باشد، آن را به شما انتقال دهد.

همچنین مهم است بدانید که ساس چیست و چگونه از بین می رود زیرا این حشره موذی می تواند بیماری را منتقل کند.

بیماری ناشی از حیوانات خانگی؛ سالمونلوز:

یکی از باکتری‌هایی که عموما در سیستم گوارش و مدفوع پرندگان وجود دارد، باکتری سالمونلا بوده که امکان انتقال به انسان و درگیر کردن او را دارد. این باکتری که صرفا در پرندگان و خزندگان شکل می‌گیرد، می‌تواند از طریق پوست و یا غذا و آب آلوده، وارد بدن انسان شده و روده انسان را درگیر بیماری کند. علائم آلودگی به باکتری سالمونلا، اسهال و تب، درد معده و مختل شدن سیستم گوارش و دفعی انسان می‌باشد.

عفونت پسیتاکوزیس:

از بیماری مشترک انسان و پرندگان، می‌توان به بیماری پسیتاکوزیس اشاره کرد که عامل شکل گیری آن، باکتری کلامیدیا پسیتاسی می‌باشد. از دیگر نام های این بیماری، می‌توان به “نب طوطی”، اشاره کرد که همانطور که از نام آن پیداست، عمدتا از طوطی سانان به انسان منتقل می‌شود. این باکتری در بدن انسان، علائمی مانند: سردرد، تب، سرفه و خس خس سینه و علائم ذات الریه را پدید می‌آورد. انتقال این بیماری به انسان از طریق پوست بوده و برای جلوگیری از آن توصیه می‌شود که از لمس مدفوع پرندگان خودداری کنید.

عفونت مایکوباکتریوم مارینوم:

مایکوبامتریوم، یک بیماری مشترک انسان و ماهی بوده که از طریق آبی که ماهی‌ها در آن زندگی می‌کنند و آب آک.اریوم به انسان منتقل می‌شود. البته این باکتری صرفا زمانی می‌تواند به انسان منتقل شود که خراشیدگی و یا زخم روی پوست وجود داشته باشد. به منظور عدم ابتلا به این این عفونت، توصیه می‌شود که در صورتی که روی سطح پوستتان زخم وجود دارد، از تماس آن با آب آکواریوم خودداری شود.

عفونت کوریومننژیت لنفوسیتی:

ویروس LCMV که با نام کوریومننژیت لنفوسیتی شناخته می‌شود، در ادرار، مدفوع و بزاق جوندگانی مثل: موش، همستر و خوکچه هندی وجود دارد و علائمی که در بدن انسان ایجاد می‌کند شامل: تهوع و استفراغ، خستگی مفرط، تب و سردرد و دردهای عضلانی می‌باشد.

بیماری کرم حلقوی:

از دیگر بیماری های مشترک انسان و سگ و گربه، آلودگی به کرم‌های حلقوی بوده که از طریق لمس بدن آن‌ها منتقل شده و منجر به بیماری خشکی پوست همراه با قرمزی و ناهمواری می‌شود.

عفونت توکسوکاریازیس، از بیماری های حیوانات خانگی:

ناراحتی معده, آسم، پنومونی، سردرد و سرفه، تب و ناراحتی‌های معده از علائم ابتلا به انگل توکسوکاریازیس بوده که از حیواناتی مانند: سگ و گربه به انسان منتقل می‌شوند. جلوگیری از این بیماری در حیوانات، از طریق دادن قرص‌های ضد انگل و رعایت اصول بهداشتی قابل انجام است.

عفونت های قارچی:

عفونت‌های قارچی، از بیماری های پوستی بوده که از حیوانات به انسان منتقل می‌شود. رعایت نکات بهداشتی، بهترین راهکار برای جلوگیری از این اتفاق می‌باشد. قرمز شدن پوست و تشکیل شدن دانه‌های گرد بر روی پوست، علائمی هستند که ابتلا به این بیماری به همراه می‌آورد.

بیماری های رایج حیوانات خانگی

برخی از بیماری‌ها وجود دارند که در میان حیوانات خانگی مشترک بوده و اکثر آن‌ها به این بیماری‌ها آلوده می‌شوند. البته که با بکارگیری واکسیناسیون‌های دوره‌ای و توجه به اصول مراقبتی، از بیماری حیوانات خانگی جلوگیری به عمل آورد. در ادامه، 5 مورد از بیماری های رایج حیوانات خانگی معرفی شده‌اند:

1. بیماری جرب در حیوانات: رشد باکتری و میکروب در زیر پوست حیوانات و به ویژه سگ‌ها، موجب پیدایش یک بیماری مسری بنام زامبی خواهد شد که سیستم ایمنی حیوان را هدف قرار خواهد داد.
2. بیماری زامبی در حیوانات: از بیماری های رایج حیوانات خانگی، بیماری زامبی بوده که یک بیماری ویروسی می‌باشد و روی سیستم عصبی حیوان اثر خواهد گذاشت.
3. بیماری صرع در حیوانات: صرع در حیوانات و به ویژه در سگ و گربه‌ها دیده شده و با تشنج همراه است. این بیماری واگیردار بوده و برای درمان آن، داروهای ضد تشنج تجویز می‌شود.
4. بیماری پاروو: پاروو، از بیماری‌های شایع و خطرناک در میان سگ‌ها بوده که با علائمی مانند: اسهال خونی، پایین بودن دمای بدن، درد شکم و نفخ همراه است.
5. بیماری هپاتیت: از دیگر بیماری‌های ویروسی در میان سگ‌ها، هپاتیت بوده که سگ، از طریق بزاق، ادرار و مدفوع و خون به آن آلوده می‌شود. علائمی مانند: از دست رفتن اشتها، سرفه، تب بالا و درد شکمی از علائم هپاتیت در سگ ها می‌باشد.

پیشگیری از بیماری حیوانات خانگی

بهترین راهکار برای پیشگیری از بیماری حیوانات خانگی که همواره توصیه می‌شود، رعایت اصول بهداشتی و مراقبتی در رابطه با نگهداری حیوان در منزل می‌باشد. علاوه بر این، در صورت آلرژی به حیوانات، توصیه می‌شود که نکات لازم را در رابطه با ارتباط گرفتن با آن‌ها در نظر بگیرید. در ادامه، نکات کاملی برای پیشگیری از آلوده شدن به این بیماری‌ها آورده شده است:

• از تماس دست با مدفوع حیوانات خودداری کرده و حتما دستان خود را پس از لمس آن‌ها بشویید.
• از بوسیدن حیوانات خانگی، به ویژه نقاط نزدیک به دهان و مجرای تنفسی، بپرهیزید.
• حتما خیوان خانگی خود را در فضا باز بشویید و از نظافت آن در جاهایی مثل حمام، روشویی و سینک ظرفشویی خودداری کنید.
• محل زندگی حیوان خانگی خود را بطور مکرر تمیز کنید.
• از واکسیناسیون های دوره‌ای و رعایت اصول مراقبتی و بهداشتی حیوان خود غافل نشوید.

سوالات متداول

آیا سگ خانگی باعث بیماری می‌شود؟

بله، همه حیوانات خانگی ممکن است ناقل میکروب‌ها، ویروس‌ها و باکتری‌هایی باشند که با انتقال آن به انسان، موجب بیماری شوند.

آیا دست زدن به گربه باعث بیماری می‌شود؟

برخی از بیماری‌ها مانند «بیماری کرم حلقوی» که یک بیماری مشترک انسان و گربه می‌باشد، امکان انتقال از طریق لمس را دارند.

بیماری های مشترک انسان و حیوان خانگی چیست؟

بیماری مشترک انسان و حیوان، اصطلاحا «زئونوز» نامیده می‌شود که مثال‌های آن: هاری، کمپیلوباکتر، چنگ گربه، لایم، پسیتاکوزیس و … می‌باشند.

چگونه بفهمیم حیوان بیمار شده است؟

بسته به نوع بیماری، علائم آن ممکن است متفاوت باشد؛ اما بطور کلی، نداشتن حالت عادی، بی‌حالی طولانی مدت، دمای بدن بالا، استفراغ، اسهال، تغییرات ادراری، تغییر در اشتها، چشم‌های خشک یا قرمز، سرفه یا صدای ناهنجار و … می ‌تواند نشانه‌هایی از بیماری حیوان باشد.

چگونه از انتقال بیماری از حیوانات خانگی پیشگیری کنیم؟

رعایت اصول بهداشتی و شستشوی منظم دست‌ها پس از لمس حیوان خانگی، بهترین راهکار برای جلوگیری از انتقال بیماری از حیوان خانگی می‌باشد.

کدام حیوان خانگی بیماری ندارد؟

اکثر حیوانات اگر به درستی مراقبت نشوند ممکن است بیماری به انسان منتقل کنند. اما ماهی ها و خزندگانی مانند لاکپشت کمتر از سایر حیوانات خانگی بیماری دارند.