پلی فاژی که با نام هایپرفاژی نیز شناخته می‌شود، اصطلاح پزشکی برای گرسنگی بیش از حد یا شدید است. این مشکل با افزایش اشتها بعد از ورزش یا سایر فعالیت‌های بدنی متفاوت است. در حالی که در موارد طبیعی، سطح گرسنگی پس از خوردن غذا به حالت عادی باز می‌گردد در پلی فاژی در صورتی که فرد غذای بیشتری بخورد احساس گرسنگی از بین نمی‌رود. برای درمان این مشکل باید به جای غذا خوردن علت اصلی پلی فاژی را برطرف نمود و با مراقبت از بیماران که دچار گرسنگی بیش از حد شده‌اند بتوان پلی‌فاژی را کنترل کرد.
علل پلی فاژی
پلی فاژی معمولا یک عارضه نادر است و با دیابت درمان نشده به اشتباع تشخیص داده می‌شود. علل مختلفی وجود دارد که ممکن است باعث پلی فاژی شود. در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت
1. هیپوگلیسمی
هیپوگلیسمی به معنای قند خون پایین است. در حالی که این مشکل اغلب در افراد مبتلا به دیابت اتفاق می افتد، ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد.
سایر علائم هیپوگلیسمی عبارتند از:
- سرگیجه
- سردرد
- ناتوانی در تمرکز
- تکان دادن
- تعریق
- تغییرات شخصیتی
Polyphagia, also known as hyperphagia, is the medical term for excessive or extreme hunger. It’s different than having an increased appetite after exercise or other physical activity. While your hunger level will return to normal after eating in those cases, polyphagia won’t go away if you eat more food. Instead, the underlying cause of your polyphagia needs to be addressed.
2. پرکاری تیروئید
پرکاری تیروئید وضعیتی است که در آن غده تیروئید خیلی سریع کار می‌کند. تیروئید غده‌ای است که هورمون‌هایی می‌سازد که بسیاری از عملکردهای بدن را کنترل می‌کنند. یکی از وظایف هورمون‌های تیروئید کنترل متابولیسم است، بنابراین اگر هورمون تیروئید بیش از ترشح شود، اشتهای فرد نیز افزایش می‌یابد. علائم دیگر پرکاری تیروئید عبارتند از:
- عرق کردن
- کاهش وزن
- عصبی بودن
- ریزش مو
- مشکل در خوابیدن
3. سندرم پیش از قاعدگی (PMS)
تغییرات در هورمون های مرتبط با چرخه ماهیانه یک زن می تواند او را درست قبل از شروع قاعدگی به شدت گرسنه کند. افزایش استروژن و پروژسترون و کاهش سروتونین می‌تواند منجر به میل شدید به کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها شود. سایر علائم PMS عبارتند از:
- تحریک پذیری و نوسانات خلقی
- نفخ
- خستگی
- اسهال
4. کم خوابی
نداشتن خواب کافی می‌تواند کنترل سطح هورمون‌هایی که گرسنگی را تنظیم می‌کنند را برای بدن دشوارتر کند. علاوه بر این که فرد بسیار گرسنه است، ممکن است غذاهایی با کالری بیشتر از حد معمول بخورد. کیفیت خواب نیز مهم است. آپنه خواب و سایر اختلالات خواب نیز می‌توانند باعث شوند که فرد بیشتر غذا بخورد. اگر کم خواب هستید، ممکن است متوجه علایم زیر در بدن خود شوید :
- خواب آلودگی در طول روز
- تغییرات خلق و خوی
- مشکلات حافظه
- مشکل در تمرکز
5. استرس
وقتی فردی استرس دارد، بدن او مقدار زیادی هورمون به نام کورتیزول ترشح می‌کند. کورتیزول می‌تواند باعث بروز گرسنگی شود. گرسنگی شدید در هنگام بروز استرس و اضطراب نیز ممکن است یک واکنش احساسی باشد. ممکن است فرد از غذا برای مقابله با احساسات منفی آگاهانه یا ناخودآگاه، استفاده کند. استرس همچنین می‌تواند علائم فیزیکی دیگری نیز داشته باشد، مانند:
- کمبود انرژی
- دردهای غیر قابل توضیح
- بیخوابی
- سرماخوردگی های مکرر
- ناراحتی معده
6. رژیم غذایی
اگر فردی مقدار زیادی مواد غذایی حاوی کربوهیدرات و چربی‌های ناسالم مانند نان سفید یا فست فود می‌خورد، ممکن است خیلی زود پس از صرف غذا دوباره احساس گرسنگی کند. این امر به این دلیل است که این غذاها فاقد مواد مغذی مانند فیبر و پروتین هستند که او را سیر کند. به خصوص هنگام پرخوری در سالمندان باید به این نکته توجه کرد. استفاده بیشتراز مواد غذایی زیر در رژیم غذایی توصیه می‌شود:
- میوه ها و سبزیجات
- غلات کامل
- لوبیا
- گوشت بدون چربی و ماهی
7. دیابت
پلی فاژی ممکن است نشانه دیابت باشد. وقتی فردی غذا می‌خورد، بدن او غذا را به گلوکز تبدیل می‌کند. سپس از هورمونی به نام انسولین برای رساندن گلوکز از جریان خون به سلول‌ها استفاده می‌کند. سپس سلول‌های بدن از این گلوکز برای انرژی و عملکرد طبیعی بدن استفاده می‌کنند.
اگر فردی دیابت داشته باشد، بدن او یا نمی‌تواند انسولین تولید کند (دیابت نوع 1) یا به درستی از انسولین استفاده نمی‌کند (دیابت نوع 2). بنابراین، گلوکز برای مدت طولانی‌تری در جریان خون باقی می‌ماند و به جای رفتن به سلول‌ها، از ادرار خارج می‌شود.
این بدان معناست که سلول‌ها انرژی لازم برای عملکرد صحیح را ندارند. وقتی این اتفاق می‌افتد، سلول‌های بدن به مغز فرد سیگنال می‌دهند که باید به خوردن غذا ادامه دهد تا بتوانند گلوکز مورد نیاز خود را دریافت کنند و در این شرایط ممکن است فرد به شدت احساس گرسنگی کند. در صورتی که از این مشکل رنج می‌برید، استخدام یک پرستار در منزل باتجربه که بتواند مراقب رژیم غذایی شما و روند مصرف دارو باشد، می‌تواند کمک زیادی به شما بکند.
سایر علائم دیابت
افراد مبتلا به دیابت نیز به دلیل مصرف دارو برای کنترل قند خون بالا در معرض خطر ابتلا به هیپرگلیسمی هستند. هایپرگلیسمی همچنین می‌تواند منجر به پلی فاژی در افراد مبتلا به دیابت شود. نکته مهم این است که اگر فردی دچار پلی فاژی یا گرسنگی شدید، تشنگی بیش از حد، یا ادرار زیاد شده است، باید برای آزمایش دیابت به پزشک مراجعه کند. علائم دبگری از دیابت در ادامه اورده شده است:
- تکرر ادرار
- تشنگی بیش از حد
- کاهش وزن غیر قابل توضیح
- تاری دید
- ترمیم آهسته زخم ها
هر دو مورد از این علائم می تواند نشان دهنده دیابت باشد. همچنین اگر علائم هر یک از علل احتمالی پلی فاژی مشاهده شود یا گرسنگی فرد بر زندگی روزمره او تأثیر منفی بگذارد، باید با پزشک مشورت نماید.
تشخیص پلی فاژی
پزشک ابتدا یک تاریخچه پزشکی دقیق از جمله موارد زیر را با پرسیدن سوالات زیر ارزیابی می‌کند:
- چه علائم دیگری دارید؟
- چه مدت است که پلی فاژی اتفاق افتاده است؟
- رژیم غذایی شما چیست؟
- سابقه پزشکی خانوادگی شما چیست؟
بر اساس این اطلاعات، پزشک ممکن است بتواند تشخیص دهد که چه چیزی باعث پلی فاژی شده است. همچنین پزشک برای رد هرگونه علت مشکوک آزمایش خون را تجویز می‌نماید. به عنوان مثال، آزمایش گلوکز خون می‌تواند برای تشخیص دیابت استفاده شود، در حالی که آزمایش‌های عملکرد تیروئید می‌تواند برای تعیین احتمال پرکاری تیروئید مفید باشد.
درمان پلی فاژی
درمان این مشکل بر پایه درمان علت زمینه‌ای پلی فاژی متمرکز خواهد بود. بسیاری از بیماری‌هایی که می‌توانند باعث پلی فاژی شوند مانند دیابت، پرکاری تیروئید و سندرم پیش از قاعدگی را می‌توان با دارو درمان کرد. یک رژیم غذایی سالم و برنامه ورزشی نیز می تواند برای رفع این مشکل کمک کننده باشد. این کار نه تنها گرسنگی را کنترل می‌کند، بلکه برای درمان بیماری‌های زمینه‌ای نیز مفید است.
اگر پلی فاژی به دلیل یک علت ذهنی مانند اضطراب یا افسردگی بروز کرده باشد، ممکن است پزشک بیمار را به یک متخصص سلامت روان ارجاع دهد تا به او در یافتن درمان مناسب کمک کند. در این موارد، درمان شناختی رفتاری، گفتگو درمانی، داروهای ضد افسردگی یا داروهای ضد اضطراب ممکن است توصیه شود.
اگر پلی فاژی یک فرد ناشی از یک بیماری زمینه‌ای قابل درمان باشد، درمان آن عارضه گرسنگی او را کاهش می‌دهد. حفظ یک سبک زندگی سالم، عادات خواب و رژیم غذایی نیز می‌تواند در کنترل گرسنگی مفرط بسیار مفید باشد.
سوالات متداول
1. چرا در هیپرگلیسمی پلی فاژی وجود دارد؟
در افراد مبتلا به دیابت، گلوکز نمی تواند وارد سلول ها شود تا از آن برای انرژی استفاده شود. از آنجایی که بدن شما نمی تواند این گلوکز را به انرژی تبدیل کند، احساس گرسنگی شدید می‌کنید. گرسنگی مرتبط با پلی فاژی پس از مصرف غذا از بین نمی‌رود.
2. دلایل به وجود آمدن پلی فاژی چیست؟
پلی فاژی (هیپرفاژی) احساس گرسنگی شدید و سیری ناپذیر است. این یکی از علائم رایج دیابت است، اما می‌تواند دلایل پزشکی دیگری مانند پرکاری تیروئید و افسردگی غیر معمول داشته باشد. اگر دچار پلی فاژی هستید، مهم است که به یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی مراجعه کنید.
3. 2 نشانه بارز در هیپرگلیسمی چیست؟
هایپرگلیسمی زمانی اتفاق می افتد که سطح گلوکز خون بیش از حد بالا می‌رود. هایپرگلیسمی می‌تواند افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار دهد و می‌تواند طیف وسیعی از علائم را ایجاد کند، از جمله تشنگی بیش از حد، گرسنگی، خستگی می‌باشد.
4. چگونه متوجه می‌شویم که پلی فاژی داریم؟
پلی فاژی (هیپرفاژی) احساس گرسنگی شدید و سیری ناپذیر است. این یکی از علائم رایج دیابت است، اما می تواند دلایل پزشکی دیگری مانند پرکاری تیروئید و افسردگی غیر معمول داشته باشد. اگر دچار پلی فاژی هستید، مهم است که به یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی مراجعه کنید.
