از سنگ غدد بزاقی جه می دانید ؟ راه های پیشگیری و مراقبت از بیماران مبتلا چیست

سنگ غدد بزاقی salivary stones   سنگهای کوچکی هستند که در غدد بزاقی دهان تشکیل می شوند. آنها می توانند جریان بزاق را مسدود کرده و باعث ایجاد درد یا ناراحتی شوند. اصطلاح پزشکی سنگ های بزاقی سیالولیت ها است. هنگامی که آنها غدد بزاقی را مسدود می کنند ، این امر به عنوان سیالولیتیازیس شناخته می شود.

سنگهای بزاقی به ندرت می توانند باعث نگرانی باشند ولی  با این وجود برخی از سنگها ممکن است نیاز به مداخله و معالجه پزشک داشته باشند.در این مقاله ، توضیح می دهیم که سنگهای بزاقی چیست و با علائم و دلایل آن آشنا می شویم :

سنگ بزاقی چیست ؟

غدد بزاقی در دهان مایعی به نام بزاق تولید می کنند. بزاق از دندان محافظت می نماید و  به جویدن و بلع مواد غذایی کمک می کند و روند هضم را تسهیل می نماید.

دهان حاوی صدها غدد بزاقی کوچک است. همچنین سه جفت غدد بزاقی بزرگ نیز در اطراف دهان وجود دارد. این غدد بزرگ شامل موارد زیر است:

• غدد پاروتید ، که در زیر گوش ها در قسمت گونه ها قرار دارند
• غدد تحت فکی در انتهای دهان نزدیک خط فک
• غدد زیر زبانه ، که در زیر زبان قرار دارند

سنگهای بزاقی ترکیبی از کلسیم و سایر مواد معدنی هستند. آنها می توانند در مجاری هر نوع غده بزاقی تشکیل شوند. سنگهای بزرگتر می توانند جریان بزاق را مسدود کرده و باعث تورم غدد شوند.

طبق تحقیقات سال 2012 ، بیش از 80 درصد سنگهای بزاقی در غدد تحت فکی تشکیل می شوند ، در حالی که 6 تا 15 درصد در غده پاروتید رخ می دهد ،

علائم

سنگ های بزاق معمولاً هنگام تشکیل ، علائمی ایجاد نمی کنند و بعضی اوقات ممکن است خود به خود از بین بروند. سنگ ها می توانند از نظر اندازه متفاوت باشند ، اما معمولاً سخت و سفید هستند.

سنگ های بزرگتر می توانند جریان بزاق در مسیر غدد بزاقی  مسدود کنند. این انسداد می تواند باعث جمع شدن بزاق در پشت سنگ شود که می تواند منجر به درد و تورم شود.

علائم شایع مسدود بودن غدد بزاقی:

علائم خاص عفونت غده بزاقی ممکن است در بین افراد متفاوت باشد و به محل و شدت آنها بستگی دارد. این علائم معمولاً بر قسمت هایی از سر یا گردن تأثیر می گذارد و ممکن است باعث شود:

• درد
• قرمزی پوست
• تورم تدریجی در اطراف منطقه
• حساسیت
• چرک در دهان
• طعم وحشتناکی در دهان که با بهداشت دندان خوب از بین نمی رود
• درد یا درد در باز کردن دهان ، جویدن یا بلعیدن
• تب
• لرز
• یک توده دردناک یا متورم در زیر زبان
• درد یا تورم در زیر فک یا گوش
• دردی که هنگام خوردن زیاد می شود
• علائم عفونت می تواند شامل تب و ایجاد چرک باشد

عل بروز سنگ غده بزاقی:

پزشکان به طور کامل نمی دانند که چه عواملی باعث ایجاد سنگهای بزاق می شود. با این حال ، برخی از عوامل می توانند خطر ابتلا به آنها را افزایش دهند.

این عوامل خطرزا شامل موارد زیر است:

• مردان بیشتر از زنان مبتلا می شود
• افزایش سن باعث افزایش استعداد ابتلا میگردد

• پرتودرمانی روی منطقه سر یا گردن باعث ایجاد اختلال در عملکرد غده ها بزاقی میگردد

• صدمات دهان و ضربه به غدد بزاقی
• مصرف داروهای مؤثر بر تولید بزاق ، مانند آنتی کولینرژیک
• ابتلا به نقرس یا سندرم سوژرن
• مشکلات کلیوی
• نوشیدن آب نا کافی در طول روز

پیشنهاد مطالعه: خانه ها و مراکز

درمانهای خانگی برای سنگ غدد بزاقی

درمانهای خانگی برای رهایی از سنگهای بزاقی عبارتند از:

گذشته از داروها ، انواع مختلفی از داروهای خانگی وجود دارد که ممکن است به بدن در پاکسازی عفونتهای غدد بزاقی کمک کند

افزایش مصرف مایعات

ماساژ : در صورت ایجاد انسداد برای تشدید جریان بزاق ، روزانه چندین بار منطقه آسیب دیده ماساژ داده شود

برای ترغیب تولید بزاق ، لواشکهای بدون قند یا آب نبات سخت و ترش را بمکید

مصرف غذاهای ترش و نوشیدنی هایی که باعث تولید بزاق می شوند مانند لیموناد ، ترشی یا خیار شور توصیه می شود

استفاده از یک کمپرس گرم به مدت 10 تا 15 دقیقه چند بار در روز در منطقه متورم

با استفاده از شستشوی دهان و شستشو های حاوی کربوکسی متیل سلولز از یک جایگزین بزاق استفاده نمایید.

مکیدن لیمو یا پرتقال جریان بزاق را افزایش می دهد و این می تواند به بیرون ریختن سنگ کمک کند.

فرد همچنین می تواند مکیدن آدامس بدون قند یا آب نبات های سخت و ترش مانند قطره لیمو را امتحان کند

نوشیدن زیاد مایعات :مصرف منظم مایعات به مرطوب نگه داشتن دهان کمک می کند و می تواند جریان بزاق را افزایش دهد.

ماساژ ملایم :با ماساژ آرام ناحیه آسیب دیده باعث تسکین درد و ترغیب سنگ برای عبور از مجرای بزاق می شود.

داروها:  برخی داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن و استامینوفن می توانند به تسکین درد و تورم کمک کنند.

مکیدن مکعب های یخ.

مکیدن چیزهای سرد مانند مکعب یخ ممکن است به کاهش درد و تورم ناشی از سنگهای بزاق کمک کند.

چه زمانی لازم است در مورد سنگ غدد بزاقی به پزشک مراجعه کنید

سنگهای بزاق گاهی می توانند باعث عفونت یا آبسه شوند ، بنابراین افرادی که قادر به درمان سنگها به صورت خانگی نیستند باید به پزشک مراجعه کنند. اگر پزشک نتواند سنگها را خارج کند ، ممکن است فرد را به بیمارستان مراجعه کند.

هرکسی که علائم عفونت یا آبسه دارد باید سریعاً به پزشک مراجعه کند. پزشک معمولاً می تواند عفونت را با آنتی بیوتیک درمان کند.

تشخیص عفونت غدد بزاقی :

برای تشخیص عفونت های غدد بزاقی و سنگ غدد بزاقی، پزشک اغلب در مورد علائم آنها از شخص سؤال پرسیده ، تاریخچه پزشکی بیمار را مرور کرده و معاینه فیزیکی دهان و فک را انجام می دهد.

در جایی که غده باعث ایجاد عفونت شده است ، پزشک ممکن است یک نمونه را نیز برای آزمایش به آزمایشگاه بفرستد.

اگر انسداد در غده بزاقی وجود داشته باشد ، یک پزشک با استفاده از آزمایشات تصویربرداری می تواند دید بهتری از منطقه داشته باشد ، مانند موارد زیر:

• سونوگرافی
• اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT)
• اسکن تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
• آندوسکوپی بزاق (سیالو ودوسکوپی
• سیالوگرافی ، شامل تزریق رنگ به غدد بزاقی است که در اسکن های اشعه ایکس نشان داده می شود

پیشگیری از سنگ غدد بزاقی:

در بسیاری از موارد ، روش های خاصی برای جلوگیری از عفونت غده بزاقی به طور کامل وجود ندارد.

با این حال ، چند نکته در مورد شیوه زندگی ممکن است به کاهش خطر ابتلا به عفونت کمک کند. این موارد  شامل:

در طول روز هیدراته بمانید و از مایعات فراوان استفاده کنید

روزانه دو بار مسواک بزنید

نخ دندان روزانه پس از صرف غذا استفاده شود

بعد از خوردن غذا یا نوشیدن نوشیدنی یا غذاهای شیرین یا گازدار ، دهان را با آب بشویید

هر شش ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه نموده و پیگیری دوره ای انجام می شود

جویدن آدامس بدون قند یا خوردن آب نبات های بدون قند توصیه می شود

اجتناب از محصولات دخانی شامل سیگار و قلیان و …

خوردن مواد غذایی در قسمت جلویی دهان برای تشویق تولید بزاق

همیشه با پزشک در مورد علائم درد در دهان و فک صحبت کنید ، در مورد دردی که بیشتر از دو هفته دوام داشته باشد و درمانهای خانگی و مراقبت های اولیه پاسخ ندهد لازم است به پزشک مراجعه نمایید.

پیشنهاد مطالعه: مراقبت از بیماریهای مزمن

مرکز پرستاری سلامت اول  آماده ارائه خدمات شبانه روزی به بیماران، سالمندان ، کودکان وخانواده های آن عزیزان است. با کارشناسان ما در ارتباط باشید.