مشکلات راج سالمندان، پوکی استخوان است. ضعف استخوان‌ها، شکستگی آن‌ها و تاخیر زیاد در ترمیم شکستگی‌ها از جمله رایج‌ترین مشکلات دوران سالمندی است. در واقع باید گفت که افزایش سن در انسان باعث کاهش میزان هورمون‌ها در بدن شده و عوارضی را با خود به همراه دارد که یکی از آن‌ها بیماری خاموش پوکی استخوان می‌باشد. این بیماری از آن جهت یک بیماری خاموش نامیده می‌شود که ممکن است شخص تا مدت‌ها و بروز علائم خاص همچون درد شدید و ایجاد شکستگی متوجه آن نشود.
با توجه به آن چه که در مورد پوکی استخوان گفتیم، واضح است که آشنایی با این بیماری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار خواهد بود. در این مقاله از سایت سلامت اول به بررسی کامل این بیماری از علائم و نشانه‌های ابتلای به آن تا درمان پوکی استخوان خواهیم پرداخت.
پوکی استخوان در سالمندان به چه معناست؟
همانند دیگر سلول‌های بدن، سلول‌های استخوانی نیز در طول زندگی انسان‌ها بارها جایگزین شده و استخوان‌های جدید جایگزین بافت استخوانی قدیمی می‌شوند. مشکل از جایی شروع می‌شود که این سلول‌ها دیگر جایگزینی نداشته باشند یا روند جایگزینی آن‌ها با بافت سلولی زنده بسیار با کندی انجام شود. بیماری پوکی استخوان که در زبان یونانی به آن استخوان متخلخل، نیز گفته می‌شود، یک اختلال اسکلتی است که باعث تخریب استخوان‌های شخص می‌شود. تحقیقات نشان داده‌اند که به طور معمول، زنان 4 برابر مردان در مقایسه با مردان در معرض ابتلای به این بیماری هستند.
بیشتر بخوانید: دلایل شکستگی استخوان لگن در سالمندان
پزشکان متخصص طب سالمند در حوزه درمان بیماری های مختلفی فعالیت دارند. اگر بخواهیم اشاره ای اجمالی به این بیماری‌ها داشته باشیم می‌توان مواردی همچون پوکی استخوان، آلزایمر، آرتریت، مشکلات حرکتی، زوال عقل و بیماری های قلبی را نام برد که در حال حاضر سالمندان بسیار زیادی از آن ها رنج می‌برند.
این بیماری شایع‌ترین بیماری دوران سالمندی پس از سن 60 سالگی می‌باشد که علایم اولیه روشنی برای تشخیص و درمان از خود نشان نمی‌دهد. معمولا افراد وقتی متوجه بیماری پوکی استخوان در سالمندشان می‌شوند که با یک بار زمین خوردن به راحتی دچار شکستگی استخوان شوند.
بیماری پوکی استخوان با توجه به نوع ابتلای به آن در 4 نوع مختلف پوکی استخوان اولیه، ثانویه، پوکی استخوان ناکامل و ایدیوپاتیک نوجوانان شناسایی شده است. در ادامه با دلایل ابتلا به این بیماری، نوع پرستار بیمار این بیماری و همچنین روش‌های درمانی آن صحبت خواهیم کرد.
یکی از عوامل مهم در پیشگیری از پوکی استخوان، تامین مقدار کافی کلسیم و ویتامین D از طریق رژیم غذایی است. مصرف مواد غذایی غنی از کلسیم مانند شیر، ماست، کره، برگ‌های سبز و ماهی می‌تواند به بهبود چگالی استخوان‌ها کمک کند. ویتامین D همچنین از اهمیت بسیاری برخوردار است، زیرا برای جذب کلسیم به استخوان‌ها لازم است. بعضی از منابع ویتامین D شامل نور خورشید و محصولات لبنی می‌شوند.
بیشتر بخوانید: پرستاری از سالمند دارای پوکی استخوان
ورزش نیز به عنوان یکی دیگر از عوامل مهم در پیشگیری از پوکی استخوان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. فعالیت‌های ورزشی مانند پیاده‌روی، شنا، تنیس، و ورزش‌های مقاومتی می‌توانند به تقویت استخوان‌ها و افزایش چگالی آن‌ها کمک کنند.
علت پوکی استخوان در سالمندان
شاید تا اینجای مقاله از خودتان پرسیده باشید که علت پوکی استخوان در سالمندان چیست؟ یا این که عوامل موثر در ابتلا به پوکی استخوان چیست؟
پیشنهاد مقاله : ورم پا در سالمندان؛ علل، علائم و روش‌های درمان ورم پا سالمند
در پاسخ به این سوال باید بگوییم که علاوه بر افزایش سن، عوامل دیگری نیز در ابتلا سالمندان به این بیماری نقش دارند که از جمله آن‌ها می‌توان موارد زیر را نام برد:
- سابقه خانوادگی ابتلا به پوکی استخوان
- عدم فعالیت بدنی و ورزش
- جراحی لاغری و کاهش وزن شدید
- بیماری‌های خونی همچون سلول داسی شکل
- ابتلا به بیماری سلیاک
- ابتلا به بیماری ایدز یا HIV
- مصرف داروهای ضدتشنج
- تزریق داروهای شیمی درمانی
- هورمون درمانی در بیماری‌های سرطان سینه و پروستات
- مصرف داروهای آنتی اسید حاوی آلومینیوم
- مصرف مشروبات الکلی و دخانیات
- کمبود مصرف کلسیم در برنامه غذایی روزانه
در نتیجه، پیشگیری از پوکی استخوان در سالمندان شامل مصرف مناسب ویتامین D و کلسیم، حفظ فعالیت بدنی منظم، و مشاوره با پزشک برای نظارت بر سلامت استخوان‌ها و در صورت لزوم، تجویز درمان‌های مناسب می‌شود.
با عوارض پوکی استخوان آشنا شوید
یکی از اصلی‌ترین عوارض پوکی استخوان شکستگی‌های استخوانی است که معمولاً در افراد مسن وقوع می‌کند. این شکستگی‌ها می‌توانند به آسانی در نتیجه فشارهای کوچک مانند افتادن یا تصادفات رخ دهند و در برخی موارد جدی و پیچیده به نظر می‌رسند. عوارض دیگر پوکی استخوان شامل کاهش قد و تغییر در پوست و موها نیز می‌شود. افراد مبتلا به پوکی استخوان ممکن است قد کمتری داشته باشند و پوست و موهای ضعیف‌تری داشته باشند. همچنین افزایش خطر ابتلا به شکستگی‌های استخوانی در مواجهه با ضربات کمتر، مشکلات در حرکت و عدم توانایی در انجام فعالیت‌های روزمره نیز از مشکلاتی هستند که ممکن است در افراد مبتلا به پوکی استخوان رخ دهد.
بیشتر بخوانید: علائم استخوان پاژه در سالمندان
ایجاد شکستگی در ناحیه لگن، ستون فقرات و مچ دست‌ها از جمله رایج‌ترین عوارض ابتلا به بیماری پوکی استخوان می‌باشد. طبق تحقیقات میدانی انجام شده در میان سالمندان مبتلا به پوکی استخوان که دچار شکستگی استخوان لگن شده‌اند، حدود 50 درصد از این افراد بهبود یافته‌اند. نکته قابل توجه در میان این بیماران افزایش مرگ و میر در میان آن‌ها بوده است.
بیشتر بخوانید : راههای جلوگیری از پوکی استخوان
آمارها نشان می‌دهند که 50 درصد از این افراد که دچار شکستگی در استخوان لگن شده‌اند برای همیشه از کار افتاده شده‌اند. علاوه بر این 25 درصد از این افراد به مدت یک سال یا بیشتر تحت مراقبت در مراکز مراقبت از سالمندان قرار گرفته‌اند که همین اتفاق باعث افزایش آمار افسردگی و ناتوانی در میان سالمندان شده است.
روش‌های درمان پوکی استخوان در سالمندان چیست؟
همانطور که قبلا نیز به آن اشاره کردیم، مهمترین علت شایع ابتلا به پوکی استخوان کمبودهای تغذیه‌ای مخصوصا کمبود موادغذایی حاوی کلسیم در برنامه غذایی است. برای درمان پوکی استخوان در سالمندان مهمترین نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید، تغییر برنامه غذایی متناسب با شرایط بیمار است. نکات دیگری که علاوه بر اصلاح روش تغذیه باید در نظر داشته باشید، شامل موارد زیر است:
- انجام منظم ورزش‌های هوازی و تقویت عضلات بدن
- ترک کامل مصرف دخانیات
- انجام مرتب آزمایشات مربوط به تراکم استخوان با تجویز پزشک
- انجام مرتب فیزیوتراپی و فعالیت‌های توانبخشی لازم برای بهبود وضعیت بیمار
علاوه بر مواردی که برای درمان و بهبود عوارض ناشی از پوکی استخوان در سالمندان بیان کردیم، متخصصان طب سنتی داروهای گیاهی برای پوکی استخوان را نیز توصیه کرده‌اند.
بیشتر بخوانید: سارکوپنی یا کاهش حجم عضلات در سالمندان چیست؟
از جمله داروهای گیاهی موثر در بهبود و درمان پوکی استخوان در سالمندان می‌توان به مصرف دمنوش‌های گیاهانی همچون گزنه، تخم گشنیز و همچنین مصرف شیربادام، معجون کنجد، کال جوش، ماهی ساردین و همچنین چهار مغز اشاره کرد.
یکی از مهمترین اقدامات برای پیشگیری و درمان پوکی استخوان در سالمندان، مصرف منابع غنی از ویتامین D و کلسیم است. ویتامین D به جذب کلسیم در استخوان‌ها کمک می‌کند و برای سالمندان بسیار حائز اهمیت است. علاوه بر این، تمرینات ورزشی با وزن مقاومتی و تمرین‌های مقاومتی منظم نیز می‌توانند به تقویت استخوان‌ها کمک کنند.
در موارد خاص، پزشک ممکن است داروهایی مانند دنسیتوم‌آب یا ریسیدرونات، را به سالمندان تجویز کند تا پوکی استخوان را کنترل کرده و خطر شکستگی را کاهش دهد. همچنین، مهم است که سالمندان به رژیم غذایی غنی از مواد معدنی و ویتامین‌های مورد نیاز بپردازند و از مصرف سیگار و مصرف مفرط الکل خودداری کنند، زیرا این عوامل می‌توانند پوکی استخوان را تشدید کنند.
در این مقاله از سایت سلامت اول در مورد پوکی استخوان در سالمندان صحبت کردیم. گفتیم که این بیماری که نوعی اختلال اسکلتی به شمار می‌آید، جزو شایع‌ترین بیماری سالمندان بالای 60 سال به شمار می‌رود. مهمترین عامل ابتلا به این بیماری کمبود کلسیم در رژیم غذایی است که یکی از روش‌های درمانی آن داشتن برنامه غذایی سرشار از کلسیم با توجه به وضعیت سلامت سالمند می‌باشد. در پایان این مقاله نیز تمام کارهایی که برای بهبود و درمان این بیماری در سالمندان لازم است را بیان کرده و داروهای گیاهی موثر در درمان پوکی استخوان را معرفی کردیم.
