در حال حاضر زندگی حدود ۴۷ میلیون نفر در سراسر دنیا تحت‌تأثیر بیماری زوال عقل است. این آمار لزوم آشنایی با بیمار آلزایمری را یادآور می‌شود. احتمال می‌رود تا سال ۲۰۵۰ این آمار به ۱۳۵ میلیون نفر برسد. خدمات پرستاری سلامت اول تمام آنچه لازم است درباره بیماری آلزایمر بدانید را در این مقاله به صورت خلاصه عنوان کرده است.
آلزایمر چیست
آلزایمر رایج‌ترین علت زوال عقل است که با ازبین‌رفتن حافظه و سایر توانایی‌های شناختی مرتبط است. این عارضه به‌قدری جدی است که در زندگی روتین فرد مشکلاتی ایجاد می‌کند. در حدود ۶۰ تا ۸۰ درصد موارد زوال عقل بر اثر آلزایمر اتفاق می‌افتد. به طور متوسط عمر بیمار ۴ تا ۸ سال پس از تشخیص بیماری است، اما بسته به شرایط گاهی تا بیست سال نیز می‌رسد.
آلزایمر جزء طبیعی روند پیری نیست؛ اما اکثر افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، بالای ۶۵ سال هستند. این بیماری می‌تواند در سنین پایین‌تر نیز رخ بدهد که به‌عنوان آلزایمر زودرس شناخته می‌شود. در برخی موارد حتی نیاز است از یک پرستار سالمند کمک بگیرید.
آلزایمر بیماری پیش‌رونده‌ای است که به مرورزمان بدتر شده و علائم آن شدیدتر می‌شود. در مراحل ابتدایی بیماری حافظه به میزان کمی از دست می‌رود؛ اما با گذشت زمان و در مراحل انتهایی فرد توانایی مکالمه و واکنش به محیط اطرافش را از دست می‌دهد.
علائم شروع آلزایمر
به‌منظور آشنایی با بیماری آلزایمر مراحل این بیماری به‌صورت جداگانه بررسی می‌شود.
در مراحل اولیه، نشانه اصلی بیماری ضعف حافظه است. به طور مثال فردی که مبتلا به آلزایمر است، ممکن است:
- گفت‌وگوها یا اتفاقات اخیر را فراموش کند.
- اشیا را جابه‌جا قرار دهد.
- نام مکان‌ها و اشیا را فراموش کند.
- در به‌خاطرآوردن کلمه مناسب مشکل داشته باشد.
- سؤالات تکراری بپرسد.
- قضاوت ابتدایی داشته باشد یا نتواند به‌درستی تصمیم بگیرد.
- انعطاف‌پذیری‌اش کم می‌شود و قادر به امتحان موارد جدید نیست.
علائم مرحله میانی آلزایمر
با پیشرفت بیماری مشکلات حافظه شدت می‌یابد. ممکن است یادآوری نام افرادی که می‌شناسد برایش سخت شود و حتی در شناخت خود و خانواده‌اش با مشکل مواجه شود. سایر علائمی که محتمل است:
- افزایش سردرگمی و سرگردانی، به طور مثال گم‌شدن یا متوجه نشدن اوقات روز
- رفتارهای وسواسی، تکانشی یا تکرارشونده
- هذیان‌گویی و بدگمانی نسبت به اعضای خانواده و افراد نزدیک
- مشکل در گفتار و زبان
- خواب آشفته
- تغییرات و نوسانات خلق‌وخو مانند افسردگی، اضطراب، ناامیدی و آشفتگی
- مشکل در تشخیص فواصل
- متوهم شدن
در این مرحله از بیماری فرد برای گذران زندگی نیاز به کمک دارد. برای مثال ممکن است برای غذا خوردن، لباس پوشیدن و استفاده از توالت دچار مشکل شود.
علائم مرحله پیشرفته آلزایمر
در این مرحله علائم به‌شدت زیاد می‌شود به‌طوری‌که برای فرد و اطرافیانش بسیار ناراحت‌کننده خواهد شد. توهمات و هذیان ها افزایش پیدا می‌کند و فرد نسبت به اطرافیانش خشن، طلبکار و مشکوک می‌شود. علائم دیگری که در این مرحله ایجاد می‌شود، شامل:
- مشکل در خوردن و بلعیدن غذا
- مشکل در حرکت‌کردن
- کاهش وزن
- بی‌اختیاری در ادرار یا مدفوع
- ازدست‌دادن تدریجی قدرت گفتار
- مشکلات شدید در حافظه کوتاه‌مدت و بلندمدت
در این مرحله فرد به مراقبت تمام وقت توسط پرستار بیمار ماهر احتیاج دارد.
روند پیشرفت بیماری
آشنایی با بیماری آلزایمر نشان می‌دهد که سرعت پیشرفت آن برای افراد مختلف یکسان نیست. علائم بیماری به‌کندی پیشرفت می‌کند و گاهی با سایر بیماری‌ها نیز اشتباه گرفته می‌شود. در برخی موارد شرایط باعث بدتر شدن علائم می‌شود. این شرایط عبارت‌اند از:
- عفونت‌ها
- سکته
- هذیان
علاوه بر این موارد، عوامل دیگری مانند مصرف برخی داروها نیز ممکن است باعث شدت‌گرفتن علائم بیماری شود. اگر سرعت پیشرفت بیماری شدید است حتماً با پزشک مطرح کنید، ممکن است دلایلی وجود داشته باشد که قابل برطرف‌کردن باشد.
درمان بیماری آلزایمر
تاکنون درمانی برای این بیماری پیدا نشده و داروهای تجویز شده فقط علائم بیماری را به طور موقت کاهش می‌دهد. تنها پشتیبانی و حمایت فرد مبتلا می‌تواند او را برای مقابله با زندگی روزمره یاری کند. پیشنهاد می‌شود مطلب 5 روش تمرین مغز برای جلوگیری از آلزایمر را مطالعه کنید.
داروهایی که به‌منظور بهبود موقت علائم تجویز می‌شوند شامل مهارکننده‌های استیل‌کولین استراز و داروهایی برای مدیریت رفتارهای چالش‌برانگیز در مراحل بعدی بیماری هستند. رفتارهایی که ممکن است برای فرد مبتلا و اطرافیانش بسیار آزاردهنده باشد.
سخن پایانی
در این مقاله برای آشنایی با بیماری آلزایمر مراحل آن، روند بیماری و درمان آن را توضیح دادیم. اگر تصور می‌کنید که به مشکلات حافظه دچار شده‌اید یا نگران شخص دیگری هستید، می‌توانید از مشاورین مؤسسه پرستاری سلامت اول درخواست راهنمایی کنید. مشکلات مرتبط با حافظه همیشه ناشی از آلزایمر نیست و می‌تواند به علل دیگری اعم از افسردگی، استرس یا مصرف نیز دارو ایجاد شود.
