وسواس فکری ocd چیست؛ روش های درمان وسواس فکری

طبق گفته‌های یک پرستار بیمار، وسواس فکری و اختلال OCD در واقع الگویی از افکار، ترس‌های ناخواسته یا وسواس است که شما را به انجام رفتارهای تکراری سوق می‌دهد. این وسواس‌ها و اجبارها در فعالیت‌های روزانه یک‌سری اختلال ایجاد کرده و ناراحتی قابل توجهی را به دنبال دارند. کنترل و مهار این اختلال کار سختی نیست. در ادامه جهت آگاهی بیشتر شما از بیماری وسواس فکری، در ارتباط با علائم آن مطالب مفیدی ارائه شده است؛ پس با ما همراه باشید.

اختلال وسواس فکری چیست؟

بیماری وسواس فکری یا Obsessive-compulsive disorder نام یک اختلال روانی است که طی آن فرد ناخواسته با افکار و احساسات و تصاویر ناخوشایند احاطه می‌شود. بیمار کنترلی روی افکار خود نداشته و مدام با نگرانی و اضطراب شدید زندگی می‌کند. در این بیماری فرد مدام کارهایی را انجام می‌دهد تا بتوانند وسواس خود را کنترل کند. این کارها معمولا زندگی روتین وی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در بیماری وسواس فکری، افکار ناخواسته مدام و به‌صورت تکراری به ذهن فرد هجوم می‌آورند و فرد را دچار اضطراب می‌کنند.

در این بیماری فرد کارهایی را به‌صورت وسواس‌گونه مدام تکرار می‌کند. برای مثال بارها قفل در را چک می‌کند یا درخصوص سلامتی، کار یا روابط خود وسواس بیش از اندازه به خرج می‌دهد. کسانی که دیگری این بیماری هستند؛ تصور می‌کند که برای داشتن حس خوب و آرامش، باید یک کار را مدام تکرار کند. درصورتی‌که آن‌ها نتوانند این فعالیت‌ها را به‌خوبی انجام دهند؛ دچار تشویش و اضطراب می‌شوند. زندگی با افرادی که وسواس فکری دارند؛ به‌خاطر همین افکار یا رفتارهای بیمارگونه اصلا آسان نیست.

به نقل از www.nimh.nih.gov :

اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) یک اختلال طولانی مدت است که در آن فرد افکار غیر قابل کنترل و تکرار شونده (وسواس) را تجربه می کند، رفتارهای تکراری (اجبار) یا هر دو را انجام می دهد. افراد مبتلا به OCD علائم زمان بری دارند که می تواند باعث ناراحتی قابل توجه یا تداخل در زندگی روزمره شود. با این حال، درمان برای کمک به افراد در مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی در دسترس است.

بیماری OCD مخفف چیست؟

وسواس فکری مخفف عبارت Obsessive-Compulsive Disorder است که به معنای اختلال اضطرابی، به همراه تکرار فکرها یا ایده‌ها ناخواسته و ناخوشایند است. افراد مبتلا به وسواس فکری ممکن است به طور مداوم با افکار تکراری، ناخواسته و نگران‌کننده مواجه باشند.

خصوصیات افراد دارای اختلال OCD

این افکار که به آن‌ها احساس استرس نگرانی و ناراحتی شدیدی می‌دهند شامل افکار مرتبط با ترس، آسیب رساندن به خود یا دیگران، ترس از ابتلا به بیماری، ترس از انجام کارهای نادرست یا خطاهایی که ممکن است در طول زندگی اتفاق بیفتد، باشند. در هرصورت کلیه این حالات به‌شدت آزاردهنده هستند و فعالیت‌های روزمره افراد را با اختلال مواجه می‌کنند. اگر بخواهیم به صورت خلاصه عملکرد افراد مبتلا به OCD را بیان کنیم به موارد زیر می‌رسیم:

• این افراد به طور مداوم و برای چندبار به شما دست می‌دهند و اگر در یک دیدار به‌جای 2 باری که در ذهن دارند، یک‌بار دست بدهند، دچار احساس بدی می‌شوند.
• افراد مبتلا به این بیماری باید بعد از تماس با یک جسم آلوده چندین و چندبار دست‌های خود را بشویند. با وجود اینکه این اقدام برایشان ناخوشایند و آزادهنده است، اما نمی‌توانند در برابر آن مقاومت کنند.
• افراد با مطالعه این ویژگی‌ها احساس می‌کنند خود و اکثر آدم‌های اطرافشان دچار این بیماری هستند؛ اما این‌گونه نیست. این افراد ویژگی‌هایی مشخصی دارند که به راحتی آن‌ها را از دیگر افراد متمایز می‌کند.

برخی از این ویژگی‌ها عبارت‌اند از:

• ۱ ساعت در طول روز را به خود اختصاص می‌دهد.
• افکارشان از کنترلشان خارج است و مجبور به پیروی از آن‌ها هستند.
• هرگز حال خوبی ندارند و این حالت باعث ناراحتی و عذابشان می‌شود.
• در زندگی، روابط اجتماعی‌ و حتی محل کار اثرات منفی می‌گذارند.
• ترس از عدم توانایی بر کنترل رفتار خود
• ترس از فراموش کردن یا از دست دادن یا جا انداختن چیزی
• افکار پرخاشگرانه نسبت به خود یا دیگران
• تمایل بیش از اندازه به نظم یا تقارن
• افکار ناخواسته، ممنوعه یا تابو در خصوص روابط جنسی، مذهب یا آسیب به خود و دیگران
• چک کردن مداوم برخی چیز ها
• شمارش اجباری
• تمیز کردن یا شستن بیش از اندازه دست‌ها
• تکرار برخی کلمات زیر لب

زندگی با افرادی که وسواس فکری (OCD) دارند

زندگی با افرادی که وسواس فکری دارند؛ کار ساده‌ای نیست و در بسیاری از موارد لازم است که شما برخی از جزئیات را در خصوص زندگی با این افراد بشناسید. فردی که دچار بیماری وسواس فکری است نمی‌تواند زندگی نرمال و معمولی داشته باشد و در بسیاری از مواقع رفتارهای غیرعادی از خود نشان می‌دهد. این عارضه می‌تواند برای اطرافیان هم سخت باشد و زندگی آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهد. افرادی که دچار این بیماری هستند؛ خودشان می‌دانند که رفتارهای غیرعادی دارند؛ اما در بسیاری از موارد قادر به کنترل این رفتارها نیستند. برای زندگی با افرادی که وسواس فکری دارند؛ بهتر است موارد زیر را در نظر بگیرید:

نشانه‌های عود کردن وسواس فکری را بشناسید

اولین توصیه‌ای که می‌توانید به شما بکنیم این است که نشانه‌های شروع چرخه وسواس را بشناسید. شروع وسواس در هر کس متفاوت است و محرک‌های مختلفی دارد. برخی به‌طور ناگهانی و بدون دلیل این رفتارها را نشان می‌دهند؛ برخی دیگر درپی یک اتفاق و تنش روحی دچار وسواس فکری می‌شوند. درصورتی که مدتی روی رفتارهای فرد بیمار دقیق شوید؛ می‌توانید محرک‌های شروع بیماری در او را بشناسید.

با شروع چرخه وسواس فرد نشانه‌های مشخصی را بروز می‌دهد. برای مثال مدت زیادی را برای نظافت سپری می‌کند یا رفتارهای تکراری و اجباری دارد. همچنین ممکن است به اطمینان دیگران بیش از حد نیاز داشته باشد. هرکدام از نشانه‌های شروع بیماری که در بخش‌های دیگر مقاله عنوان شد؛ می‌تواند نشانه‌های هشدار دهنده شروع بیماری باشند که باید به آن‌ها توجه کنید.

عدم تقویت رفتارهای وسواس فکری (OCD)

اگر تجربه زندگی با افرادی که وسواس فکری دارند را داشته باشید؛ می دانید که افراد در زمان حملات بیماری تمایل زیادی به انجام کارهای تکراری دارند و تصور  می‌کنند که با انجام این کارها، حالشان بهتر می‌شود؛ اما اینطور نیست. معمولا انجام کارهای تکراری اجباری باعث بیشتر شدن اضطراب آن‌ها می‌شود؛ بنابراین وظیفه افراد خانواده در این مواقع این است که حواس او را به کار دیگری پرت کنند یا حداقل در انجام آن کار به او کمک نکنند.

در این مواقع اعضای خانواده نباید با بیمار مشاجره کنند و تنها تمرکز خود و فرد را به موضوع دیگری منعطف کنند. دقت کنید که امکان توقف ناگهانی رفتارهای تکراری برای فرد بیمار وجود ندارد و این کار باعث ناراحتی او می‌شود.

آگاهی خودتان را راجب (OCD) بالا ببرید

یکی از نکات مهمی که در زندگی با افرادی که وسواس فکری دارند؛ باید به آن توجه کنید؛ این ست که شما باید به خوبی این بیماری را بشناسید. زمانی که درخصوص این بیماری اطلاعات کافی داشته  و ویژگی‌ها و خصوصیات فرد مورد نظرتان را در این بیماری بدانید؛ بهتر می‌توانید رفتارهای غیرعادی او را درک کنید. خیلی از افراد در این بیماری دچار بدبینی‌های بی‌دلیل  و عدم اطمینان می‌شوند، برخی رفتارهای تکراری دارند یا برخی ترس شدید از وقوع وقایع غیرقابل پیش‌بینی دارند. در زندگی با افرادی که وسواس فکری دارند؛ لازم است مدتی روی رفتارهای فرد بیمار دقیق شوید تا بدانید که خصوصیات او در این بیماری چگونه است.

اصلاح انتظارات

در زندگی با افرادی که وسواس فکری دارند باید این نکته را بدانید که هر تغییر چه مثبت و چه منفی افراد وسواسی را ناراحت و مضطرب می‌کند. افراد خانواده باید وضعیت بیمار را درک کرده و انتظار رفتار عادی از او نداشته باشند. افراد باید با تمام نوسانات خلقی بیمار کنار بیایند و در طول مسیر بیماری او را همراهی کنند. بهتر است به جای مشاجره شرایط درمان و آرام شدن را برای بیمار فراهم کرد.

نرخ متفاوت درمان در افراد وسواس فکری

علائم بیماری در هر کیس متفاوت است؛ طبعا درمان هم برای هر کیس متفاوت است. به‌همین خاطر است که خانواده نباید از بیمار انتظار داشته باشند که خیلی زود درمان شود و پیشرفت داشته باشد. پاسخ‌دهی هرکس به داروهای روانپزشکی متفاوت است و ممکن است بیمار بارها نیاز به تعویض دارو داشته باشد. وظیفه خانواده در این مواقع، صبوری کردن است.

عدم مقایسه افراد وسواس فکری و کنترل رفتار ها

در زندگی با افرادی که وسواس فکری دارند؛ متوجه می‌شوید که درمان فرد بیمار ممکن است بارها با شکست مواجه شود. اعضا خانواده در این مسیر باید رفتارهای خنثی داشته باشند. بهتر است از درمان‌ها و بهبودهای سطحی هیجان‌زده نشده و از عدم درمان ناامید نشوید. در زندگی با افرادی که وسواس فکری دارند به‌هیچ وجه نباید بیمار را با روزهای قبل مقایسه کرده و به او یادآور شوید که دارد از روند درمان بازمی‌ماند. بلکه بیمار باید با روزهای اول مقایسه شود و به او یادآوری شود که نسبت به روزهای اول، وضعیت خوب و امیدوار کننده‌ای دارد.

عوض کردن سبک زندگی

زندگی با افرادی که وسواس فکری دارند؛ مستلزم حمایت بی‌وقفه از بیمار است. به‌نسبت نوع وسواس، عوض شدن محیط می‌تواند برای او مفید باشد. برای مثال کسی که وسواس نظافت دارد؛ در خانه ماندن می‌تواند بستری برای بیشتر شدن رفتارهای اجباری ایجاد کند. پس بهتر است در این مواقع بیرون رفتن، ورزش کردن، پیک‌نیک و مواردی ازاین‌دست در برنامه شما قرار بگیرد تا بیمار توانایی بیشتری در کنترل رفتار خود داشته باشد.

جشن گرفتن پیروزی‌های کوچک

همانقدر که اهمیت ندادن به درجا زدن‌ها یا پسرفت‌های بیمار مهم است؛ جشن گرفتن پیشرفت‌های او هم دارای اهمیت است. هرگاه احساس کردید که بیمار پیشرفت هرچند کوچکی دارد؛ بهتر است طوری که بیمار خوشحال شود؛ این پیشرفت را جشن بگیرید. این کار تاثیر زیادی در روحیه افراد مبتلا به این بیماری دارد و می تواند روند درمان را تسریع کند.

علت وسواس فکری یا اختلال OCD چیست؟

حالا که می‌دانید ocd چیست؛ شاید برای‌تان جالب باشد بدانید علت این بیماری چیست. به‌خصوص اگر می‌خواهید بدانید زندگی با افرادی که وسواس فکری دارند؛ چگونه است؛ بهتر است منشا این بیماری را هم بشناسید. دقیقا مشخص نیست که منشا این بیماری از کجا است؛ اما تصور می‌شود که بروز این بیماری وابسته به ترکیبی از عوامل ژنتیکی، ناهنجاری‌های ذهنی و محیطی باشد. علائم این اختلال معمولا در زمان نوجوانی یا اوایل جوانی ایجاد می‌شود؛ اما در بعضی موارد ممکن است از سنین کودکی علائم این بیماری را نشان دهند. احتمال بروز این بیماری در زنان و مردان به یک اندازه است.

مطالعات نشان می‌دهند که این بیماری به‌صورت ارثی در بین افراد ایجاد می‌شوند. زندگی با افرادی که وسواس فکری دارند؛ دشواری‌های خاص خودش را دارد. به‌همین خاطر بهتر است درصورت مواجهه با این بیماری در اطرافیان خود؛ درخصوص علائم و نشانه‌های این بیماری و تبعاتی که بیماری برای فرد ایجاد می‌کند؛ به‌خوبی آگاه باشید.

علائم OCD چیست؟

کسانی که از اختلال وسواس فکری رنج می‌برند؛ درخصوص مسائلی که هنوز اتفاق نیفتاده‌اند؛ نگران هستند. این افراد سه نوع نشانه خاص دارند. اول وسواس فکری و دوم اجبار رفتارهای تکراری و سوم رفتار های اجباری. برخی از کیس‌ها تنها یکی از این دو نشانه را دارند؛ درحالی‌که برخی هر دو نشانه را بروز می‌دهند.

• وسواس فکری: وسواس فکری به‌معنی این است که آرزوها و تصویرهای تکراری، به‌صورت غیرقابل کنترل مدام در ذهن فرد تکرار شوند. این تجربه باعث ایجاد اضطراب و پریشانی در فرد است. فرد در مواجهه با این افکار تلاش می‌کند که آن‌ها را نادیده بگیرد یا سرکوب کند یا به‌نوعی آن‌ها را خنثی کند.
• اجبار رفتارهای تکراری: فردی که دچار اختلال وسواس فکری است؛ قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای خود دارد. آن‌ها زندگی به‌شدت منظم و قانون‌مندی دارند و از هرچیز پیش‌بینی نشده هراس دارند. معمولا زمانی که یک واقعه ترسناک رخ بدهد؛ افراد این رفتارهای تکراری را انجام می‌دهند.
• رفتار های اجباری: وسواس فکری شامل رفتارهای اجباری است که معمولا بیشتر از یک ساعت طول می‌کشند و باعث آزار فرد و اطرافیان او می‌شود. همین تکرار شدن و طولانی شدن علائم بیماری از دلایلی است که باعث می‌شود زندگی با افرادی که وسواس فکری دارند؛ مشکل و دشوار باشد. علائم و نشانه‌های جزئی بیماری در هر بیمار با بیمار دیگر متفاوت است. برخی از بیماران در خصوص نظافت وسواس دارند و از آلودگی هراس دارند. برخی دیگر نظم داشتن و منظم بودن محیط را بسیار مهم می‌دانند و برخی دیگر  افکار تابو در خصوص روابط جنسی و اعتقادات دینی  دارند و یا برخی تمایل به آسیب زدن به خود یا دیگران را دارند.

واکنش اکثر بیماران به وسواس فکری این است که آن‌ها دست به اجبار می‌زنند. آن‌ها قطعا کاری انجام می‌دهد. مثلا اقدام به شستشو می‌کنند یا اشیا را چند بار می‌شمارند یا هر چیزی را بارها و بارها چک می‌کنند. کسانی که وسواس فکری دارند؛ می‌توانند بارها یک عمل را در ذهن خودشان تکرار کنند. اجبار ممکن است برای مدتی احساساتی که ناشی از وسواس است را خنثی کند. افرادی که درگیر این بیماری هستند؛ حین حملات وسواس فکری دچار استرس و اضطراب و پریشانی می‌شوند و طوری رفتار می‌کنند که انگار چیزی درست نیست.

وسواس‌ فکری در کودکان، تصاویر تکراری، افکار و اصرار ناخواسته‌ای هستند که همیشه باعث ایجاد اضطراب یا پریشانی خواهند شد. شاید سعی کنید آن‌ها را نادیده بگیرید یا با انجام یک رفتار یا مناسک اجباری از شر آن‌ها خلاص شوید. این وسواس‌ها بیشتر زمانی به وجود می‌آیند که می‌خواهید کارهای دیگری انجام دهید یا این که به مسائل دیگری فکر کنید.

لازم به ذکر است که مهم ترین علائم این اختلال اغلب شامل مواردی مانند ترس از آلودگی و کثیفی، شک و عدم اطمینان به برخی موارد، نیاز به نظم و تقارن در وسایل، افکار تهاجمی یا وحشتناک در مورد از دست دادن کنترل و آسیب رساندن به خود یا دیگران، افکار ناخواسته، از جمله پرخاشگری، یا موضوعات جنسی و حتی مذهبی است. برخی از دیگر علائم مهم بیماری OCD شامل موارد زیر است:

افسردگی در اختلال ocd

افسردگی یکی از علائم اختلال و و سواس فکری است که با نگرانی و اضطراب شدید همراه است. این افراد به دلیل تکرار مسائلی که در ذهنشان دارند، احساس افسردگی و بی‌ارزشی می‌کنند و این امر در دراز مدت اثرات مخربی بر روحیه، عملکرد روزانه و انرژی آن‌ها دارد. فرد افسرده در بین خانواده، گروه دوستان و حتی محل کار احساس تنهایی می‌کند.

ترس از بیمار شدن در بیماران وسواس فکری

فرد مبتلا به اختلال OCD بی‌دلیل نگران است که مبادا دچار بیماری شود. وقتی از کنار فردی که دچار نوعی بیماری است رد می‌شود، به شدت نگران می‌شود که مبادا به همان بیماری مبتلا شود. در برخی موارد افکار این افراد تا جایی پیش می‌رود که بدون وجود کوچکترین علائم بیماری به پزشک مراجعه می‌کنند تا از صحت و سلامتی خود اطمینان بیشتری حاصل کنند.

اهمیت بیش از حد به نظم اشیاء و تقارن

ما درجهانی مملو از بی‌نظمی‌های اجباری و غیراجباری زندگی می‌کنیم. با توجه به اینکه نظم در ابعاد مطلوب و در جهت رسیدن به برخی اهداف در زندگی، بسیار اهمیت دارد و امر پسندیده‌ای است؛ اما اگر شما در نظم بخشیدن به محیط دچار افراط شوید تا حدی که از کارهای دیگر باز بمانید، دیگر دچار  وسواس فکری شده‌اید. در این حالت برای جلوگیری از شدت گرفتن این علائم باید به فکر درمان باشید.

جمع‌آوری لوازم غیرضروری در اختلال OCD

افراد مبتلا به وسواس فکری همیشه نگران هستند که مبادا وسایل خود را از دست بدهند. همچنین گاهی دائما به لوازم اطراف خود نگاه می‌کنند و فکر می‌کند اگر روزی به این ابزار احتیاج پیدا کرده و آن‌ها را نداشته باشند، بسیار برایشان بد می‌شود.  این افکار بی‌ارزش را تا حدی که به سلامت جسمی و روانی آن‌ها آسیب وارد کند با خود تکرار می‌کنند.

شمارش زیاد و افراطی

روند شمارش اعداد در روزمره این نوع بیماران به‌طور مداوم تکرار می‌شود. یک، دو، سه، چهار….، نه باید دوباره بشمارم، یک، دو، ….. بعد از گذشت مدت کوتاهی ذهن این افراد دچار فرسودگی و خستگی مفرط می‌شود؛ زیرا به مسائلی می‌پردازند از که از اهمیت بالایی برخوردار نیستند.

احساس عدم امنیت در بیماران OCD

افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری دائما گمان می‌کنند که در خطر هستند. در ذهن این بیماران کسی مداوم در کمین است و می‌خواهد به آن‌ها آسیب بزند. گاهی نیز این احساس را نسبت به اموال و اجسام پیدا می‌کنند.

حساسیت نسبت به مسائلی مثل پاکیزگی

از نظر این بیماران همه‌چیز و همه‌جا آلوده است. این افراد غیر از محدوده‌ای مانند خانه یا اتاق کار خود، که طبق اعتقادات خودشان تمیز، مرتب و شسته شده‌ است، گمان می‌کنند که بقیه مکان‌ها آلوده و کثیف هستند. اگر دست یا لباس آن‌ها با نقطه‌ای برخورد کند، مداوم و برای چندبار آن را شسته و ضدعفونی می‌کنند. این عامل یکی از آزاردهنده‌ترین ویژگی‌های افراد مبتلا به اختلال OCD است.

تکانه‌های ذهنی زیاد

این افراد بعد از بازگشت از یک محیط اجتماعی، مثلاً جمع دوستان، یک دور اتفاقات و وقایع را بررسی کرده و کلیه حرکات و حرف‌ها را مرور می‌کنند. سپس از میان برخی حرف‌ها که شاید بی‌منظور توسط یکی از آشنایان بیان شده برداشتی کرده و شروع به خودخوری می‌کنند. در ذهن این بیماران همیشه جنگ است.

وسواس فکری OCD و احساس ترس و اضطراب

یکی از رایج‌ترین احساسات افراد مبتلا به بیماری OCD ترس و اضطراب است. این احساس مداوم گسترده‌تر شده و زندگی فرد را دچار اختلال می‌کند؛ به گونه‌ای که او دیگر توان عبور از خیابان را ندارد و از این کار به شدت مضطرب می‌شود.

درمان وسواس فکری و اختلال ocd

اجبارهای OCD رفتارهای تکراری هستند که شما احساس می‌کنید مجبور به انجام آن‌ها هستید؛ زیرا این رفتارهای تکراری برای کاهش دادن اضطراب مربوط به وسواس فکری‌تان مفید است. به بیان ساده‌تر، درگیر شدن در این اجبارها هیچ گونه لذتی را به همراه ندارد و می‌تواند فقط نوعی تسکین‌دهنده موقتی اضطراب باشند.

زمانی که افکار وسواسی دارید، ممکن است قوانین یا تشریفاتی بسازید تا کمک ‌کند اضطراب خود را کنترل کنید. این اجبارها بیشتر از اندازه هستند و معمولاً به شکل واقع بینانه با مشکلی که قصد برطرف کردن آن را دارند، مرتبط نیستند. در مسیر درمان این اختلال، نحوه رفتار با افراد وسواسی اهمیت بسیاری دارد. به طور کلی موثرترین رویکردهای درمانی در این زمینه عبارت‌اند از:

1. درمان رفتاری شناختی وسواس فکری: در این متد به بیمار آموزش می‌دهند که با وسواس‌های خود مقابله کرده و الگو‌های منفی تفکرات خود را تغییر دهد.
2. درمان اختلال ocd با دارو: در برخی از کیس‌ها لازم است که از دارودرمانی برای کنترل علائم وسواس استفاده شود.
3. درمان ترکیبی وسواس فکری: استفاده از CBT، داروها و همچنین یاری گرفتن از مشاوران توانمند، روشی نوین و ترکیبی برای درمان وسواس فکری است که بهترین نتیجه را به‌دنبال دارد. گاهی پزشک ترجیح می‌دهد که همزمان از دارودرمانی و روان‌درمانی برای درمان بیماری‌های وسواس استفاده کند.

درمان وسواس فکری OCD بدون دارو

تشخیص و درمان به‌موقع وسواس فکری اهمیت بسیار زیادی دارد؛ زیرا اقدامات زود هنگام به جلوگیری از بدتر و شدید شدن علائم وسواس فکری کمک می‌کند و مانع گسترش و عمق علائم می‌شود. درمان سریع اختلال OCD تأثیر به سزایی در کیفیت زندگی افراد دارد و موجب می‌شود که آن‌ها پس از طی کردن بخشی از روند بهبود، رضایت بیشتری از زندگی خود داشته باشند. اصلی‌ترین اهداف درمان وسواس فکری شامل موارد زیر است:

• مدیریت استرس و اضطراب: استرس از جمله نیروهای محرکه بیماری وسواس است که طی آن فرد مدام دچار حمله و رفتارهای غیرعادی می‌شود. برای درمان بیماری وسواس، تلاش می‌شود که بیمار مدیریت استرس را یاد بگیرد.
• مراقبت از سلامت روان: بیماری که درگیر وسواس فکری است؛ از نظر روانی تحریک‌پذیر است. برای کنترل این بیماری لازم است که فرد روش‌های برای بهبود سلامت روان خود یاد بگیرد. روش‌هایی ماند تمرین تنفس یا مدیتیشن از جمله این کارها هستند.
• شرکت در جلسات مشاوره گروهی: شرکت در مشاور گروهی با کسانی که مشکل مشابهی دارند؛ به بیمار انگیزه می‌دهد تا برای درمان خود بیشتر تلاش کند.
• آموزش به افراد درخصوص OCD: آموزش دادن به خود بیمار و خانواده و اطرافیان او هم گام موثری در جهت درمان این بیماری است. این آموزش باعث می‌شود که افراد رویکرد بهتری در خصوص بیماری داشته باشند.
• دریافت آگاهی در خصوص افکار منفی: در این متد به بیمار در خصوص افکار منفی و صادقانه نبودن آن‌ها آموزش داده می‌شود و تلاش می‌شود که با بالا بردن آگاهی، بیمار رویکرد متفاوتی در مقابل این افکار منفی داشته باشد.
• پذیرش و تعهد (ACT) : در این متد بیمار یاد می‌گیرد که اهداف خود را مرور کرده و به‌جای اینکه تسلیم وسواس‌های خود شود؛ به سمت اهداف خودش گام بردارد.
• درمان با رویکرد ERP: در این متد به بیمار یاد می‌دهند که با برخی ترفندها و انجام مداوم آن‌ها ترس و وسواس‌های خود را کنترل کند.

خطرات وسواس فکری OCD

افرادی که درگیر این اختلال روانی می‌شوند؛ بهتر است خیلی زود برای درمان اقدام کنند. از مهم‌ترین عوارض این بیماری عبارت‌اند از:

• دوری از جمع و محیط‌های اجتماعی
• دلتنگی برای کار یا مدرسه
• منزوی شدن و نرفتن در اجتماع
• جدا ماندن از اعضا خانواده یا دوستان
• دور شدن از تفریح و وسرگرمی و اختصاص دادن زمان بیشتر برای کارهای اجباری
• غرق شدن در افکاری که مانع از تمرکز روی کار و فعالیت‌های دیگر می‌شود.

درمان نکردن این بیماری حتی در کسانی که علائم خفیف این بیماری را نشان می‌دهند؛ ریسک زیادی دارد. برخی از افراد به‌اشتباه تصور می‌کنند که علائم خفیف بیماری OCD نمی‌تواند خطرناک باشد. اما مسئله اینجاست که درصورتی‌که بیماری درمان نشود؛ ممکن است علائم خفیف به مشکلات و علائم بغرنج‌تر تبدیل شوند.

برای مثال اگر وسواس فکری در خصوص آلودگی درمان نشود؛ به‌مرور زمان به ترس از حضور در اجتماع تبدیل می‌شود. درصورت بروز رفتار اجباری، بیمار ممکن است لباس‌های خود را در کیسه پلاستیک قرار داده و آن‌ها را دور بیندازد.

پرستاری از فرد مبتلا به اختلال وسواس

معمولاً افرادی که در اطراف خود فردی که به اختلال دچار است دارند یا خود به این بیماری دچار شده‌اند، بهترین اقدامات را برای درمان بیماری OCD انجام می‌دهند. موضوعی که بسیار اهمیت دارد این است که هر زمانی که شاهد علائم اختلال وسواس در خود یا عزیزانتان بودید، فوری با متخصص یا مشاور وسواس فکری صحبت کنید.

علاوه بر این برخی پرستاران مجرب و کاربلد، مانند متخصصان موسسه سلامت اول با داشتن مهارت در این حوزه می‌توانند شما را بهتر راهنمایی کنند و راهکارهایی عالی جهت درمان نیز ارائه دهند. این افراد در هر ساعتی از شبانه‌روز در کنار شما هستند تا کلیه تذکرات لازم و همچنین مصرف دارو تجویز شده توسط پزشک را به شما یادآوری کنند و در درمان بیماری به شما یاری رسانند.

در صورت کم توجهی و عدم مصرف دارو امکان تشدید اختلال چند برابر شده آشکار شدن برخی عوارض غیر قابل جبران در بیمار وجود دارد. چنانچه برای درمان هرچه سریعتر بیماری OCD خود یا اطرافیان به پرستار احتیاج دارید، از طریق همین صفحه و شماره‌های مندرج در آن اقدام به استخدام پرستار کنید.

اختلال OCD نوعی بیماری وسواس فکری است که در سنین نوجوانی یا جوانی شروع می‌شود. علائم این بیماری در هر فرد متفاوت بوده و ممکن است با گذشت زمان دچار افت یا شدت شوند. این افراد برخی کارها را به صورت مکرر تکرار می‌کنند یا افکار پراکنده و پرآشوبی دارند که هیچگاه به نتیجه نمی‌رسند. درصورت تجربه استرس و اضطراب بیشتر توسط این افراد، بیماری آن‌ها شدت یافته و از کنترل خارج می‌شود. در هر حال کمک گرفتن از یک مشاور به‌همراه استفاده از برخی داروها می‌تواند علائم این بیماری را کاهش داده و کیفیت زندگی آن‌ها را بهبود بخشند.

سخن آخر

بیماری وسواس فکری نوعی اختلال روانی است که طی آن فرد مدام افکار تکراری را در سر مرور می‌کند و طی آن دچار استرس، اضطراب و جمله‌های پنیک می‌شود. در این بیماری ممکن است فرد تنها افکار آزاردهنده داشته باشد یا برخی رفتارهای تکراری اجباری مانند چک کردن قفل‌ها، تمیز کردن خانه و غیره را انجام دهد.

در زندگی با افرادی که وسواس فکری دارند؛ باید بدانید که این بیماری شامل رفتارها و افکار غیرقابل کنترل است و معمولا در طول بیشتر از یک ساعت بیمار را به خود درگیر می‌کند. مقابله و درمان این بیماری مستلزم شناخت نشانه‌های بیماری و کنترل علائم آن است. درمان بیماری به‌صورت قطعی شاید امکان‌پذیر نباشد؛ اما درهرصورت برای درمان و کاهش علائم باید اقدام شود. چرا که بی‌توجهی به علائم بیماری می‌تواند به بدتر شدن بیماری منجر شود.

سوالات متداول

ocd مخفف چیست؟

اختلال وسواس فکری مخفف Obsessive-Compulsive Disorder می باشد.

درمان وسواس فکری به چه صورت است؟

برای درمای اختلال ocd روش های زیادی مثل دارو درمانی و بدون دارو وجود دارد که بنا به نظر پزشک نوع معالجه انتخاب میشود.

آیا درمان وسواس فکری نیازمند زمان است؟

بله؛ درمان این بیماری یک پروسه مرحله‌به‌مرحله است و به صبر و استمرار نیاز دارد. زمان لازم برای درمان این بیماری، به شدتِ علائم بیماری بستگی دارد.

آیا خود فرد می‌تواند برای درمان بیماری و کنترل علائم آن اقدام کند؟

خیر؛ درمان بیماری OCD نیازمند نظارت متخصص و راهنمایی‌های وی است. فرد بدون مراجعه به متخصص توانایی درمان این بیماری را ندارد.