علت بوی نامطبوع در بینی و روش های رفع آن

احساس بوی نامطبوع گاهی اوقات امری طبیعی است. با این حال، چندین بیماری از جمله مواردی که شامل سینوس‌ها، مجاری بینی و دهان است می‌تواند باعث بوی بدی شود که به نظر می‌رسد از داخل بینی ایجاد می‌شود. بوی نامطبوع در بینی ممکن است از عوامل گوناگونی ناشی شود و معمولاً ناشی از مشکلات نسبتاٌ جزئی در ناحیه بینی یا دهان است. در ادامه از این بحث از مرکز پرستاری سلامت اول به برخی از عوامل شایع که می‌توانند بوی نامطبوع در بینی ایجاد کنند و راه‌های رفع آن پرداخته شده است.

علل بوی نامطبوع در بینی

شرایطی که ممکن است باعث بوی بد بینی شود عبارتند از:

1. سینوزیت حاد و مزمن
2. عفونت دهان یا دندان
3. خشکی دهان
4. برخی از غذاها ، نوشیدنی ها و داروها
5. شرایط مرتبط با توهم یا آسیب بویایی

بیشتر شرایطی که باعث ایجاد بوی نامطبوع در بینی می‌شود خطر ناک نیست. با این حال، اگر بوی نامطبوع شدید یا مزمن باشد، می‌تواند بر کیفیت زندگی تأثیر منفی بگذارد و ممکن است نیاز به توجه و درمان پزشکی داشته باشد.

1. سینوزیت حاد و مزمن

التهابات در سینوس‌ها می‌توانند باعث بوی نامطبوع در بینی شوند. در این صورت، ممکن است نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای ضدالتهاب داشته باشید.

عفونت سینوسی، سینوزیت نامیده می‌شود، حدود 31 میلیون نفر در ایالات متحده با این بیماری درگیر هستند. سینوزیت علائمی مانند التهاب سینوس و گرفتگی بینی ایجاد می‌کند که می‌تواند در حس بویایی فرد تداخل ایجاد کند.

این وضعیت همچنین می تواند باعث بوی نامطبوع دهان و تغییر رنگ و بوی بد ترشحات در بینی و پشت گلو شود که همه این موارد ممکن است  احساس بوی نامطبوع در بینی را ایجاد کند.

سینوزیت حاد معمولاً حدود 3–8 هفته طول می‌کشد، در حالی که موارد مزمن می‌توانند بیشتر از 8 هفته ادامه داشته باشند. معمولا یک عامل باکتریایی باعث سینوزیت می‌شود، گرچه ویروس‌ها، قارچ ها و کپک ها نیز می‌توانند عامل ایجاد آن شوند.

2. عفونت دهان یا دندان

نداشتن بهداشت دهانی مناسب و مشکلات دندانی می‌تواند به بوی نامطبوع در بینی منتقل شود. مراقبت منظم از دهان و دندان‌ها و معالجه مشکلات دندانی می‌تواند از این مشکل جلوگیری کند. عفونت‌های ناحیه دهان و گلو نیز ممکن است به بوی نامطبوع در بینی منتقل شوند. درمان این عفونت‌ها می‌تواند به بهبود بوی بینی کمک کند. حفره ها یا سوراخ های موجود در دندان ها می‌توانند محل تجمع باکتری ها شوند این باکتری‌ها هنگام تجزیه گازهای ناخوشایند مانند گوگرد آزاد می‌کنند. این حفره ها معمولاً به دلیل پوسیدگی دندان یا التهاب لثه ایجاد می‌شوند.

این گازهای ناخوشایند که باعث بوی نامطبوع دهان می‌شوند، می‌توانند از طریق سوراخهای کوچکی که در پشت دهان وجود دارند به سینوس ها راه یابند و باعث احساس بوی بد در بینی شوند. بهداشت ضعیف دهان و دندان باعث افزایش تعداد ذرات غذایی در دهان می‌شود که تجزیه این مواد غذایی در دهان خطر ایجاد طعم و بوی بد را افزایش می‌دهد. مشکلات دندانی همچنین می‌تواند خطر ایجاد پلاک را افزایش دهد، پلاک یک لایه ضخیم از باکتری است که می‌تواند منجرب  پوسیدگی دندان شود و بافت های بین دندان و لثه را ملتهب کند (بیماری به نام پریودنتیت).

بیشتر بخوانید : هر آنچه لازم است در مورد سرطان بینی و سینوس بدانید

3. خشکی دهان

خشکی دهان (xerostomia) زمانی ایجاد می شود که جریان بزاق کافی نباشد. بیشتر افراد با خشکی دهان به طور مداوم احساس خشکی و تورم مجاری بینی را نیز تجربه می کنند. بزاق به طور مداوم میکروب ها و ذرات ناخواسته را از دهان خارج می کند. همچنین اسیدها را خنثی می کند. بنابراین ، در صورت عدم وجود بزاق کافی ، فرد احتمالاً شرایطی را تجربه می کند که می تواند باعث بوی نامطبوع در دهان و بینی شود ، همچنین عوارضی شامل نفس بد بو  و پوسیدگی دندانها را نیز به دنبال دارد .

خشکی دهان می تواند از عوارض جانبی رایج چندین دارو باشد . به طور کلی دلایل خشکی دهان عبارتند از:

• تنفس از طریق دهان
• کمبود آب بدن
• داروهای ضد درد
• مواد ضد احتقان
• آنتی هیستامین ها
• داروهای ادرار آور
• مشکلات غده بزاقی ، مانند سندرم شوگرن
• استعمال دخانیات

دخانیات حاوی مواد شیمیایی هستند که باعث بروز لک و ضعف دندان ها و لثه ها می شوند ، بنابراین خطر بیماری دندان و لثه را افزایش می دهند. تنباکو همچنین می تواند باعث بوی نامطبوع نفس شود. سیگار کشیدن همچنین می تواند توانایی فرد را در چشیدن واحساس بوی مناسب غذا کاهش دهد، به این ترتیب که فرد از غذا بوی بدی را دریافت می کند در صورتی که ممکن است اصلا این طور نباشد.

4. برخی از غذاها، نوشیدنی‌ها و داروها

غذاها و نوشیدنی ها مملو از مولکول های میکروسکوپی است که حس بویایی را تحریک می‌کنند. بیشتر توانایی ما در لذت بردن از طعم و بوی غذا و نوشیدنی‌ها به مولکول هایی بستگی دارد که از طریق مجاری در نزدیکی محل اتصال سقف دهان به بینی به سینوس ها وارد می‌شوند.

با تجزیه و هضم مواد غذایی مولکول‌های بو آزاد می‌شوند. با این حال، برخی از غذاها و نوشیدنی‌ها  و همچنین برخی از داروها، ممکن است در دهان باقی بمانند و بوی نامطبوع را در بینی ایجاد کنند مثل:

• سیر و پیاز
• قهوه
• غذاهای ادویه دار
• نیترات و نیتریت حاصل از تجزیه غذا
• آمفتامین ها
• فنوتیازین ها

5. شرایط مرتبط با توهم یا آسیب بویایی

افراد مبتلا به آلرژی‌های مانند حساسیت به گرده گیاهان، حیوانات خانگی و غیره ممکن است بوی نامطبوع در بینی داشته باشند. در این مورد، کنترل آلرژی با مصرف داروهای ضدآلرژی یا رفع مواد مسبب آلرژی می‌تواند به تحسین بوی نامطبوع کمک کند. هم‌چنین اگر تازه‌ تراشی دهان یا جراحی بینی انجام شده باشد، ممکن است مسدودی در ناحیه بینی باعث بوی نامطبوع شود. در چنین مواردی، پیشنهاد می‌شود با پزشک یا جراح مشورت کنید.

فانتوسمیا

افراد مبتلا به فانتوسمیا بوی چیزهایی را که در لحظه وجود ندارند را حس می کنند.  این حالت وقتی اتفاق می افتد که در حس بویایی فرد تداخل ایجاد شود.

همه افراد مبتلا به فانتوسمیا با اندکی تفاوت بوهای مختلفی را حس می کنند، اما بیشتر افراد بوهای شبه موارد ذکر شده در ذیل را حس می کنند که شامل :

• سوخته
• فلزی
• مشابه مواد شیمیایی
• پوسیدگی دندان
• بوی ماده فاسد شده
• بوی شبیه مدفوع

حدود 10-20٪ افراد مبتلا به اختلالات بویایی  هستند . با این حال ، طیف گسترده ای از شرایط ممکن است باعث فانتوسمی شود ، از جمله:

• سرماخوردگی و آنفولانزا
• عفونت های سینوسی
• سردردهای میگرنی
• پولیپ بینی
• صرع
• آسیب به سر یا سکته مغزی
• برخی شرایطی که باعث توهم می شوند ، مانند اسکیزوفرنی ، بیماری آلزایمر و پارکینسون

در هر صورت، اگر بوی نامطبوع در بینی دارید و مشکل برای شما پیش امده، پیشنهاد می‌شود که با پزشک خود مشورت کنید تا علت مشکل مشخص شود و درمان مناسب انتخاب شود.

مشکلات گوارشی و سایر شرایط پزشکی

برخی از شرایط گوارشی مانند ریفلاکس اسید می تواند باعث بوی نامطبوع دهان شود. همچنین ، اگرچه شرایط نسبتاً خوش خیم معمولاً باعث احساس بوی نامطبوع یا غیرمعمول در بینی است، اما بندرت با بیماری های سیستمیک یا جدی تر مرتبط است که ممکن است شامل موارد زیر باشد:

دیابت ، که ممکن است باعث احساس بوی شیرین شود

بیماری کبدی ، که ممکن است باعث احساس  بوی شدید خاک شود

بیماری کلیه ، که ممکن است باعث ایجاد بوی شبیه آمونیاک شود

درمان های نامطبوع در بینی

بهترین راه برای درمان بوی نامطبوع بینی به شرایط زمینه ای بستگی دارد. گفته می شود، برخی از داروهای خانگی وجود دارد که می تواند به کاهش بوی نامطبوع بینی کمک کند:

• شستشوی دهان و بینی با آب نمک

استفاده از آب نمک  می تواند به طور موقت از شدت بوی بد بینی بکاهد.

طرز تهیه آب نمک

460 میلی لیتر آب را بجوشانید ، سپس بگذارید تا خنک شود.  1 قاشق چایخوری نمک و 1 قاشق چایخوری جوش شیرین را در آب مخلوط کنید در حالی که کاملاً گرم است. سپس بینی را با این ترکیب شستشو دهید . این کار را چند بار در روز تکرار کنید.

• هیدراته بمانید!

کمبود آب بدن علت اصلی شرایطی است  که منجر به بوی نامطبوع بینی می شود. هیدراته بودن به این معناست که همیشه آب کافی به تمام سلول های بدن برسد و این امر موجب مناسب نگه داشتن سطح اکسیژن خون است. مقدار مایعاتی که هر فرد روزانه نیاز دارد بستگی به  سن، سطح فعالیت و رژیم غذایی دارد .

افرادی که بدن آنها بزاق کافی تولید نمی کند می توانند از بزاق مصنوعی استفاده کنند یا برای افزایش  تولید بزاق ،  آب نبات یا آدامس بدون قند می تواند مفید باشد . غذاهایی که نیاز به جویدن زیاد دارند ، مانند میوه ها و سبزیجات غنی از فیبر ، همچنین می توانند باعث تولید بزاق شوند.

• رعایت کردن بهداشت دندان

رعایت بهداشت دهان و دندان می تواند با پیشگیری بیماری‌های مرتبط با این عارضه از بوی نامطبوع دهان و بینی جلوگیری کند. برخی از توصیه های انجمن دندانپزشکی آمریکا عبارتند از:

دندان ها را با خمیر دندان حاوی فلوراید به مدت 2 دقیقه شستشو دهید  و هر روز دوبار مسواک بزنید.

بیشتر بخوانید : گرفتگی بینی نوزاد چه دلایلی دارد و راه های برطرف نمودن آن چیست؟

روزانه از نخ دندان استفاده کنید.

زبان را روزانه با مسواک یا لیسه تمیز کنید.

دندان های مصنوعی را روزانه تمیز کنید.

بعد از غذا 5 دقیقه آدامس بدون قند بجوید.

مصرف غذاها و نوشیدنی هایی که منجر به کم آبی بدن می شوند ، مانند قهوه و الکل را کاهش دهید.

سیگار نکشید و معاینات دوره ای دندانپزشکی را فراموش نکنید

استفاده از بعضی داروها به کاهش این مشکل کمک می کنند . برخی از داروهای بدون نسخه (OTC) نیز ممکن است به درمان بیماری هایی که می توانند باعث بوی نامطبوع بینی شوند، کمک کنند. این داروهای شامل:

• اسپری ضد احتقان بینی
• آنتی هیستامین
• اسپری های موضعی کورتیکواستروئیدهای بینی

جراحی

اسپری ضد احتقان بینی: این دارو می تواند به کاهش التهاب مجاری بینی  و افزایش تخلیه سینوس کمک کند. بیشتر اسپری های ضد احتقان بینی برای 3-4 روز مفید هستند.

آنتی هیستامین: این دارو ضد التهاب است و می تواند به درمان تورم مسیرهای بینی و سینوس کمک کند.

برخی از شرایطی که باعث بوی نامطبوع بینی می شود نیاز به توجه پزشکی دارد. به عنوان مثال عفونت های سینوسی که بیش از 7 تا 10 روز طول می کشد، باید با آنتی بیوتیک تحت درمان قرار بگیرند.

پزشک یا متخصص آلرژی نیز ممکن است داروهای خاص یا روش های درمانی را برای کمک به فرد در کنترل شرایطی که باعث بوی بد بینی می شود تجویز کند، از جمله:

اسپری های موضعی کورتیکواستروئیدهای بینی: این مواد به کاهش التهاب بینی و سینوس کمک می کنند.

جراحی: این روش می تواند مشکلات ساختاری مانند نقص استخوان بینی ، پولیپ بینی یا راه های هوایی بسته را اصلاح کند .

مرکز پرستاری سلامت اول با داشتن مجوز رسمی از وزارت بهداشت و کادری مجرب و حرفه ای در زمینه ارائه خدمات پرستار بیمار در منزل به صورت شبانه روزی در خدمت شما عزیزان است برای کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید.

منبع : Bad Smell

سوالات متداول