افراد مبتلا به بیماری دیابت باید سطح قند خون خود را با دستگاه قند خون Blood sugar test machine به صورت منظم اندازه بگیرند. کسب اطلاع از این نتایج باعث کنترل این بیماری و جلوگیری از بروز اتفاقات ناگوار می‌شود. آمارهای متخصصان این حوزه نشان می‌دهد دانستن سطح قند خون در دیابت نوع 1 و 2، احتمال بروز عوارض را کمتر خواهد کرد. به همین خاطر به استفاده از این دستگاه و شاید خدمات پرستاری در منزل نیاز است. اگر می‌خواهید بدانید این دستگاه چیست و چطور می‌توان از آن برای کنترل بیماری استفاده کرد، در این مطلب با ما همراه باشید.
دستگاه قند خون چیست؟
دستگاه قند خون که آن را به گلوکومتر یا گلوکوزمتر نیز می‌شناسیم، برای اندازه‌گیری سطح گلوکز یا قند خون استفاده می‌شود. این دستگاه اغلب توسط افراد مبتلا به دو نوع دیابت و برای پایش مداوم قند خون و مدیریت بیماری تهیه می‌شود. اگر بیمار با تاری دید مواجه است بدانید که جدای از قند خون بالا ممکن است فشار خون بالایی داشته باشد. تاری دید و فشار خون بالا ارتباط تنگاتنگی باهم دارند.
از مزایای این دستگاه باید امکان اندازه‌گیری سریع و آسان قند خون را نام برد. این دستگاه به افراد دیابتی کمک می‌کند تا سطح قند خون خود را به دقت کنترل کرده و اقدامات ضروری بعد از آن را انجام دهند. همچنین با اندازه‌گیری دقیق می‌توان از بروز عوارض جدی دیابت جلوگیری کرد؛ به ویژه دیابت در کودکان که عوارض زیادی را به دنبال دارد. مهم‌ترین اجزای این دستگاه‌ها عبارتند از:
- خود دستگاه شامل یک صفحه نمایش و بخش الکترونیکی برای خواندن و نمایش نتایج است.
- یک نوار تست در جعبه‌های این دستگاه‌ها نیز وجود دارد که قطره خون روی آن قرار می‌گیرد.
- اگر دستگاه دارای سوزن باشد، از آن برای سوراخ کردن پوست برای گرفتن نمونه خون استفاده می‌شود.
- بعضی از این دستگاه قند خون های دیگر جایی برای نگهداری نوارها و سوزن‌ها در خود دارند.
انواع دستگاه تست قند خون
انواع دستگاه برای تست قند خون در منزل را می‌توان در 5 نوع اصلی قرار داد که عبارتند از:
دستگاه قند خون با سوزن
دستگاه قند خون با سوزن رایج‌ترین گلوکومتر است که در منازل و مراکز درمانی کاربرد دارد. از روی نام این دستگاه نیز می‌توان دریافت که برای استفاده از آن باید از یک سوزن استفاده کرد. این دستگاه در واقع خون را به وسیله یک لنست دریافت کرده و سپس نتیجه را روی صفحه نمایشگر نشان می‌دهد.
دستگاه قند خون بدون سوزن
دستگاه قند خون بدون سوزن با نام‌های دستگاه پایش مداوم خون، تست قند خون سنسوری، مانیتورینگ قند خون و مانیتورینگ پیوسته نیز شناخته شده که قند خون را بدون نیاز به سوزن اندازه می‌گیرد. یک سنسور چسبی در این نوع دستگاه‌ها وجود دارد که به پشت بازو یا نواحی دیگر وصل شده و قند خون را در بازه‌‌های زمانی تعیین شده مشخص می‌کند.
به بیان دیگر، این کار به وسیله جریان الکتریکی و تماس با پوست انجام می‌گردد. این دستگاه دارای حافظه بوده و برای ارائه نتایج به کامپیوتر هم وصل می‌شود. البته اغلب پزشکان از آن استفاده می‌کنند، اما در بسیاری از منازل هم یافت می‌شود.
دستگاه تست قند خون مچی
این دستگاه مانند ساعت مچی بوده و به راحتی به دور دست بسته می‌شود. استفاده از این دستگاه هیچ دردی نداشته و نیازی به نمونه خون نیز ندارد. نتیجه در این دستگاه به سرعت نمایش داده شده و مانند دستگاههای دیگر به زمان طولانی نیاز ندارد.
از مزایای جالب این دستگاه این است که نتایج قند خون را در حافظه ذخیره کرده و به صورت هفتگی یا ماهیانه، یک میانگین کلی از وضعیت‌تان را نمایش می‌دهد. بنابراین، همواره می‌توانید قند خون خود را در حالتی ایده‌آل نگه دارید. اگر نوسانات و میانگین قند خون شما خطرناک باشد، این دستگاه با هشدارهای خود شما را آگاه می‌کند تا مراجعه‌ای به پزشک داشته باشید.
دستگاه قند خون خانگی
استفاده از این نوع دستگاه بسیار آسان است و کاربران چالشی در این خصوص نخواهند داشت. با وجود این که از تمام دستگاههای گفته شده می‌توان در خانه نیز استفاده کرد، اما نوعی از این دستگاه‌ها به نام خانگی شناخته می‌شوند. این گلوکومتر سوزن کوچکی داشته که باید به آرامی به نوک انگشت وارد شود. با سنجش نمونه خون گرفته شده می‌توان میزان قند خون را اندازه گرفت. در واقع این کار باید با قرار دادن نمونه خون روی نوار مخصوص دستگاه انجام گیرد.
دستگاه تست قند خون بدون نوار
بعضی از این دستگاه‌ها بدون نوار راهی بازار شده‌اند که درد خاصی نداشته و از این رو، بیشتر برای کودکان قابل استفاده است. این دستگاه طوری طراحی شده که کودک در زمان تست قند خون در منزل دردی احساس نمی‌کند. به جای نوار تست، از یک سنسور برای نشان دادن میزان قند خون افراد در این دستگاه استفاده می‌شود. از مزایای آن می‌توان به خاصیت ضد آب اشاره کرد که امکان تعیین قند خون در محیط‌هایی مانند حمام را به وجود آورده است.
آموزش گرفتن قند خون با دستگاه خانگی
همان‌طور که گفته شد، استفاده از دستگاه تست قند خون روشی ساده و موثر برای پایش سطح قند خون است. در این بخش می‌خواهیم شیوه استفاده از آن و آموزش گرفتن قند خون با دستگاه خانگی را به صورت گام به گام شرح دهیم:
- ابتدا تمام ابزارهای لازم شامل گلوکومتر، نوار تست، لنست یا سوزن، دستگاه لنست در صورت جدا بودن و پنبه و الکل را آماده کنید.
- پیشنهاد می‌شود پیش از آغاز، دستان خود را با آب و صابون شسته و خشک کنید تا نتایج بهتری را شاهد باشید.
- نوار تست را از بسته‌بندی خارج کرده و آن را به دستگاه قند خون وارد نمایید. بعضی از این دستگاه‌ها به صورت خودکار روشن می‌شوند. در غیر این صورت، باید آن را به شکل دستی روشن کنید.
- دستگاه لنست را باز کرده و لنست را داخل آن بگذارید. اکنون پوشش محافظ لنست را برداشته و دستگاه را آماده کنید.
- نوک انگشت خود را با پنبه آغشته به الکل پاک کرده و منتظر بمانید تا خشک شود.
- با استفاده از دستگاه لنست، نوک انگشت‌تان را به آرامی سوراخ کرده تا قطره‌ای از خون از آن خارج شود.
- اکنون باید قطره خون را به آرامی به نوار تست وارد کرده و از جذب آن مطمئن شوید.
- اگر چند ثانیه صبر کنید، می‌توانید نتیجه دستگاه را ببینید. مقدار قند خون شما به صورت عدد روی صفحه نمایش درج خواهد شد.
- حال می‌توانید نتیجه را برای بررسی‌های بعدی یادداشت کنید. البته برخی از این دستگاه قند خون از حافظه داخلی برخوردار هستند.
- از آن‌جایی که لنست‌ها و نوارهای تست استفاده شده یک بار مصرف هستند، بعد از اندازه‌گیری آن‌ها را را دور بریزید.
بهترین دستگاه قند خون چیست؟
وجود دستگاه تست قند خون علاوه بر مراکز درمانی، در منازل هم ضرورت دارد. بنابراین، باید با بهترین دستگاه قند خون موجود در بازار آشنا شوید. از بهترین دستگاههای خارجی می‌توان اکیو چک و فری استایل از آمریکا، اینفوپیا از کره جنوبی، کلور چک و گلوکوشور از تایوان را نام برد. خوشبختانه با پیشرفت فناوری‌های داخلی در سال‌های اخیر، ایرانی‌ها نیز دست به کار شده و دستگاههای خوبی را روانه بازار کرده‌اند که گالا، آوان، گلوکو داکتر، آگاماتریکس و اینفوپیا از آن‌ها هستند. دستگاه تست قند خون، می‌تواند به عنوان هدیه‌ای مناسب برای روز پرستار 1404 باشد که علاوه بر کاربرد شخصی، پرستاران قادر هستند برای بیماران خود نیز از آن‌ها استفاده کنند.
دستگاه قند خون رایگان
از سال 1386، طرحی برای توزیع رایگان دستگاه قند خون توسط شرکت تجهیز پرتو ایرانیان با مشارکت انجمن دیابت ایران و وزارت بهداشت به همراه شرکت پست جمهوری اسلامی ایران برای بیماران دیابتی اجرا گردید. این طرح به اهدای این دستگاه به میلیون‌ها ایرانی دچار این عارضه که نیازمند اندازه‌گیری منظم سطح گلوکز خود هستند، کمک کرده و همچنان ادامه دارد.
اغلب افراد دارای سنین بالا و آن دسته از کسانی که در شهرهای کوچک یا روستاهای دورافتاده و محروم زندگی می‌کنند، می‌توانند از این طرح بهره‌مند شوند. با توجه به قرارداد با شرکت پست جمهوری اسلامی ایران، این شرکت دستگاه را به صورت رایگان به سراسر ایراین ارسال کرده و نیازی به پرداخت وجه درب منزل نیز نخواهد بود.
به گفته سایت mountsinai در خصوص آموزش گرفتن قند خون با دستگاه خانگی:
برای انجام آزمایش، انگشت خود را با سوزن سوراخ کنید و یک قطره خون را روی نوار مخصوص قرار دهید. این نوار میزان گلوکز خون شما را اندازه گیری می کند. برخی از مانیتورها از خون قسمت‌هایی از بدن به غیر از انگشتان دست استفاده می‌کنند و ناراحتی را کاهش می‌دهند. این متر نتایج قند خون شما را به صورت یک عدد روی یک صفحه نمایش دیجیتال نشان می دهد. اگر بینایی شما ضعیف است، گلوکز متر مکالمه در دسترس است تا مجبور نباشید اعداد را بخوانید.
میزان خطای دستگاه تست قند خون خانگی
کاربران زیادی در مورد احتمال خطای دستگاه تست قند خون نگران هستند. به طور کلی میزان این خطا به عوامل مختلفی بستگی دارد که از این عوامل می‌توان کیفیت دستگاه و نوار تست را نام برد. خوشبختانه بسیاری از برندهای ایرانی و خارجی موجود در بازار از کیفیت بالایی برخوردار هستند. همچنین روش استفاده مانند شستن دست‌ها و قرارگیری صحیح خون روی نوار تست می‌تواند احتمال خطا را کاهش دهد.
بیمارانی که مبتلا به دیابت هستند، باید قند خون خود را به صورت منظم کنترل نمایند. انجام این کار یعنی تست قند خون در منزل بسیار ساده است. انواعی از آن در فروشگاه‌ها موجود هستند که می‌توانید یکی را بر اساس نیاز خود تهیه کنید. البته افرادی که به دیابت مبتلا نیستند نیز جهت اطمینان خاطر می‌توانند از این دستگاه بهره‌مند شوند. در صورت کم خونی در سالمندان و دیگر افراد باید متناسب با آن از رژیم غذایی مناسب یا داروهای مناسب برای افزایش خون کمک گرفت.
احتمال ابتلای هر فردی در آینده به دیابت وجود دارد و با استفاده از این دستگاه می‌توان به پیشگیری پرداخت. در این مطلب از سلامت اول به چند نمونه از بهترین دستگاه قند خون و نحوه استفاده از آن‌ها اشاره شد که امیدواریم برایتان مفید بوده باشد.
سوالات متداول
دستگاه قند خون چیست؟
این دستگاه که به گلوکومتر نیز شناخته می‌شود، وسیله‌ای برای اندازه‌گیری سطح گلوکوز یا قند موجود در خون است که اغلب توسط افراد مبتلا به بیماری دیابت استفاده می‌شود.
انواع دستگاه تست قند خون کدامند؟
دستگاههای با سوزن و بدون سوزن، رایج‌ترین انواع دستگاههای تست قند خون را شامل می‌شوند. البته به غیر از آن می‌توان از دستگاههای بدون نوار، مچی و خانگی نیز استفاده کرد.
نحوه اندازه گیری قند خون با دستگاه خانگی چگونه است؟
بعد از شست و شو دست ها و تعویض سوزن دستگاه قند خون، می بایست انگشت خود را با سوزن سوراخ کرده و قطره ای از خون را بر روی نوار دستگاه بریزید. فقط توجه داشته باشید که به هیچ عنوان برای بیرون آمدن خون انگشت خود را فشار ندهید.
