با وجود این که مراقبت از بیمار سرطانی چه از لحاظ احساسی و چه جسمی می‌تواند دشوار باشد، اما باید به خوبی از عهده این کار بر بیایید. متاسفانه امروزه افراد زیادی به خاطر دلایل مختلف فیزیکی و محیطی در سنین متفاوت دچار سرطان شده و بهترین راه بهبود آن نیز استراحت در خانه و کمک گرفتن از پرستار بیمار است.
بسته به نیازهای فرد مبتلا به سرطان، باید انواع مختلفی از حمایت شامل حمایت عاطفی، مراقبت‌های پزشکی، حمایت مالی و بیمه‌ای و برقراری ارتباط او با تیم مراقبت‌های پزشکی را ارائه دهید. هر آن چیزی که در مورد مراقبت از بیمار سرطانی نیاز دارید بدانید را در این مطلب آورده‌ایم.
بیماران سرطانی
این دسته از بیماران به خاطر شرایط جسمی خود مانند سرطان مثانه، گاهی اوقات دچار ضعف و احساس گیجی شده و نمی‌توانند روی پاهای خود بمانند. آن‌ها در این شرایط در خطر افتادن روی زمین و غش قرار دارند. به همین خاطر باید در مورد مراقبت از بیمار سرطانی در منزل اطلاعات کافی به دست آورد. چنین افرادی هنگام خروج از بستر، راه رفتن یا دستشویی و حمام رفتن ممکن است زمین خورده و آسیب ببینند. آن‌ها حتما باید آزمایش‌های لازم را هر چند وقت یک بار انجام داده تا به سطح سرطان پی ببرند.
اگر پزشک روش‌هایی مانند شیمی درمانی را توصیه کند، به این معنا نیست که بیمار در وضعیت خطرناکی قرار دارد، اما قطعا یعنی بیمار یکی از سخت‌ترین دوره‌های زندگی خود را طی می‌کند. بنابراین، از انتقال حرف‌های ناراحت کننده، انجام برنامه‌های روزمره و تکراری و همچنین رفت و آمدهای غیرضروری خودداری کنید تا بیمار شرایط بهتری را تجربه کند. بهتر است حمایت از بیمار سرطانی به صورت شبکه‌ای باشد؛ یعنی چند نفر وظایف نگهداری را به عهده بگیرند تا دچار خستگی نشوند. به یاد داشته باشید که سرطان خون در کودکان بسیار خطرناک است ولی اگر به موقع برای درمان اقدام کنید احتمال بیشتری وجود دارد که بیمار بهبود یابد. به همین منظور باید علائم سرطان خون در کودکان را به خوبی بشناسیم.
نحوه مراقبت از بیمار سرطانی
برخی روش‌ها در نگهداری از بیمار سرطانی و بهبود وضعیت جسمی و روحی او در سرطان بینی یا انواع دیگر سرطان مفید هستند که در این بخش به 6 مورد اشاره خواهیم داشت.
داشتن تیم مراقبتی برای مراقبت از بیمار سرطانی
در بالا نیز گفته شد که قطعا مراقبت چند نفره از یک بیمار سرطانی بهتر از مراقبت یک نفره است؛ زیرا افراد در انجام وظایف خود کوتاهی نکرده و احساس مسئولیت بیشتری دارند. مراقبت از دوست و عضو خانواده به تلاش تیمی نیاز دارد. پس اگر تنها هستید، می‌توانید از اعضای خانواده، دوستان، آشنایان و پرستاران برای انجام این کار کمک بگیرید.
مراقبت از بیمار سرطانی با داشتن برنامه دقیق
حال که تیم مراقبتی خود را به وجود آورده‌اید، وقت آن رسیده است تا هر شخص کارهای متفاوتی را انجام دهد. برای این منظور، یک برنامه هفتگی ایجاد کرده و وظایف هر شخص را در آن یادداشت کنید. با این روش علاوه بر سرعت بالا، کیفیت انجام وظایف نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
بررسی وضعیت بیمار در نگهداری از فرد سرطانی در خانه
حقیقتا سرطان خون در کودکان و انواع دیگر سرطان بیماری پیچیده و آزاردهنده‌ای است. زمانی که بیمار بخواهد به تنهایی به پزشک مراجعه کند، قطعا روند بیماری برایش دشوارتر هم می‌شود. فراموش نکنید حال روحی بیماران سرطانی نقش ویژه‌ای در طول عمر آن‌ها دارد. فرد همراه می‌تواند توصیه‌های پزشک را با دقت گوش کرده و آن‌ها را یادداشت نماید تا به روند درمانی بیمار کمک کرده باشد. در صورتی که سوال خاصی دارید، آن‌ها را از قبل نوشته و حتما در روز ملاقات با پزشک بپرسید.
توجه به بیمار هنگام پرستاری از بیمار سرطانی
گاهی اوقات باید ترفندهای پیچیده درمانی و مراقبت از بیمار سرطانی را فراموش کرده و صرفا گوش شنوایی برای بیمار باشید. اجازه دهید بیمار در مورد ترس‌ها، نگرانی‌ها، احساسات و درخواست‌هایش با شما صحبت داشته باشد. یک شنونده خوب همیشه می‌تواند آرامش فراوانی را به بیمار منتقل کند.
کمک به انجام فعالیت در مراقبت از فرد سرطانی
با وجود این که سرطان بخش زیادی از انرژی فرد را از بین می‌برد، اما باز هم باید برای فعالیت‌های او برنامه داشته باشید. این فعالیت‌ها هر چند کم و در حد پیاده‌روی آهسته نیز ثمربخش است. میزان فعالیت‌ها به شرایط جسمی بیمار نیز بستگی دارد.
نگهداری از بیمار سرطانی با کنترل وقت ملاقات در خانه
بسیاری از بیماران تمایل به برقراری ارتباط با دوستان و خانواده خود دارند که این خبر خوبی است؛ زیرا ارتباط بهینه می‌تواند به شرایط روحی او کمک کند. با این حال، روند ملاقات‌ها باید سازمان‌دهی شود. معمولا بیمار بعد از شیمی درمان یا طی دوره‌های خاصی با علائمی مانند حالت تهوع و خستگی شدید دست و پنجه نرم می‌کند که این زمان مناسبی برای بازدید دیگران نیست. پس قرارهای ملاقات را زمانی تنظیم کنید که بیمار وضعیت جسمانی و روحی مناسبی برای برقراری ارتباط داشته باشد.
مراقبت از بیمار سرطانی با توجه به تغذیه بیمار سرطانی
داشتن رژیم غذایی متعادل در طول نگهداری از بیمار سرطانی، جدا از کمک به حفظ وزن سالم، سبب مدیریت عوارض جانبی درمان، افزایش انرژی، کاهش التهاب و حفظ عملکرد سیستم ایمنی نیز می‌شود. بهترین رژیم غذایی برای افراد مبتلا به سرطان باید حاوی پروتئین‌های گیاهی مانند عدس، نخود، لوبیا، شیر سویا باشد. همچنین می‌توان از پروتئین‌های حیوانی بدون چربی مانند مرغ و ماهی نیز برای فرد مبتلا به سرطان دهان نیز استفاده کرد.
غذاهای دارای چربی سالم نظیر آووکادو و روغن زیتون نیز حتما باید در برنامه غذایی قرار داده شوند. طی درمان بهتر است غذاهای فرآوری شده و تصفیه شده و نیز غذاهای سرخ شده دارای روغن‌های هیدروژنه فراوان مصرف نشود. به خاطر سیستم ایمنی ضعیف، مصرف غذاهای خام و کم پخته شده اصلا توصیه نمی‌شود. زیرا امکان انتقال بیماری از طریق این غذاها بسیار زیاد است.
نگهداری از بیمار سرطانی در منزل
مراقبت از بیماران سرطانی در منزل شاید در نگاه اول دشوار باشد. انواع سرطان به سن یا جنسیت مربوط نمی‌شود و همه افراد در خطر ابتلا به آن قرار دارند. همچنین قسمت‌های مختلفی از بدن ممکن است به آن دچار شود. متاسفانه بسیاری از افراد، و به ویژه سالمندان، وقتی به این بیماری مبتلا می‌شوند، امید خود را به کلی از دست می‌دهند. پس باید بهترین شرایط را برای این فرد فراهم کرد تا از نگرانی‌هایش کاسته شود. جدا از آن، می‌توان برای انجام تمام مسئولیت ها نسبت به دریافت خدمات پرستاری سالمند در منزل اقدام نمود.
پرستار همواره باید بیمار و اطرافیان را حمایت کرده و نیازهای فیزیکی، فرهنگی، اجتماعی و بحران‌های روحی و روانی بیمار را به خوبی درک نماید. شاید اطرافیان در ابتدای راه تمایلی نداشته باشند از خدمات پرستار استفاده کنند، اما باید بدانند که نگهداری بدون کمک پرستار کار استرس‌زایی بوده و مسئولیت زیادی دارد. تنها در صورتی که از انجام این کار مطمئن هستید، وقت و انرژی کافی دارید و اطلاعاتتان در این زمینه بالاست، خودتان از بیمار مراقبت کنید. اطرافیان علاوه بر انجام یک سری مسئولیت‌ها، باید اقدامات درمانی مانند ماساژ را در نظر داشته باشند که تاثیر شگفت‌انگیزی روی شرایط جسمانی بیمار دارد.
به نقل از llsnutrition :
مراقبت چگونه به نظر می رسد؟
راه‌های زیادی وجود دارد که مراقبان به فرد مبتلا به سرطان کمک می‌کنند و در هر مورد کمی متفاوت است. در اینجا فقط چند نمونه آورده شده است. شما می توانید به بیمار کمک کنید:به خرید مواد غذایی بروید و غذاها را آماده کنید
به نظافت شخصی و تعویض لباس کمک کنید
از حمام استفاده کنید
تمیز
لباس شویی انجام دهید
امور مالی را پیگیری کنید
برای قرار ملاقات ها و درمان های پزشک رانندگی کنید
حمایت عاطفی ارائه دهید
دارو مصرف کنید و به برنامه درمانی پایبند باشید
تعویض باند بعد از جراحی
با تیم مراقبت های بهداشتی ارتباط برقرار کنید
با سایر دوستان و خانواده ارتباط برقرار کنید
کارهایی که مراقب مریض سرطانی نباید انجام دهد
از جمله کارهایی که در زمان مراقبت از بیمار سرطانی نباید انجام داد، می‌توان این موارد را نام برد:
- سرزنش کردن بیمار بابت خطاهایی که انجام داده است، هرگز کار درستی نیست. بیماران سرطانی در وضعیت روحی حساسی قرار دارند و هر گونه سرزنش یا رفتار تند سبب ناراحتی آن‌ها می‌شود. این ناراحتی و اندوه نیز مستقیما روی بیماری آن‌ها اثر خواهد گذاشت.
- ظاهر افراد مبتلا به سرطان خصوصا اگر بیماری آن‌ها در وضعیت وخیمی باشد، مدام در حال تغییر است. با این وجود، هیچ‌گاه نباید در مورد تغییرات ظاهری او صحبت کنید. مطمئنا خود بیمار از این تغییرات آگاه است و دوست ندارد دیگران به آن اشاره کنند.
- در مورد خود بیماری و شرایطی که بیمار اکنون در آن قرار دارد، هرگز سوال نکنید. به جای آن می‌توانید سوالات و ابهامات خود را از پزشک بپرسید تا جواب بهتر و مطمئن‌تری هم دریافت کنید.
- ترحم و دلسوزی بیش از اندازه برای بیمار اصلا جالب نیست؛ زیرا خود بیمار تفاوت ترحم واقعی و ترحم زیاد از حد را به راحتی متوجه می‌شود.
مراقبت های لازم بعد از شیمی درمانی بیمار
شیمی درمانی مقطع حساسی برای بیمار سرطانی بوده و مراقبت از بیمار سرطانی در منزل نیز حساس‌تر است.
مراقبت‌های پس از شیمی درمانی برای حالت تهوع:
عارضه حالت تهوع در 70 درصد از بیماران شیمی درمانی مشاهده می‌شود. البته با مصرف برخی داروها می‌توان تا حد زیادی با آن مقابله کرد. همچنین استفاده از زنجبیل و مشتقات خوراکی به دست آمده از آن برای درمان حالت تهوع مفید هستند.
مراقبت‌های بعد از شیمی درمانی برای ریزش مو:
موی سر بعد از آغاز چند هفته از شیمی درمانی نازک‌تر شده و می‌ریزد که این ریزش مو ممکن است به هر قسمتی از بدن مربوط شود. البته موی بدن بعد از درمان کامل بیمار مجدد رشد کرده و این موضوع هیچ‌گونه عوارض خطرناکی نخواهد داشت. ریزش مو شاید در برخی افراد حساس منجر به افت روحیه و ناراحتی شود که کاملا طبیعی است. برای این منظور، برای مراقبت از بیمار سرطانی حتما با یک روان‌پزشک خوب در ارتباط باشید.
مراقبت‌های پس از شیمی درمانی برای خستگی زیاد:
خستگی بیش از حد از عوارض دیگر شیمی درمانی است. با توجه به نظرات کارشناسان، این خستگی می‌تواند مداوم یا به طور مقطعی باشد. به همین خاطر مراقبت‌های بعد از شیمی درمانی اهمیت زیادی دارد تا بیمار بر اثر مشکلات فزیکی تحت فشار نباشد.
انواع مراقبت های فیزیکی برای بیمار سرطانی
هنگام نگهداری و مراقبت از بیماران سرطانی و خدمات پرستاری در منزل یکسری اقدامات و موارد وجود دارد که باید به آن ها توجه ویژه ای بشود که تعدادی از این موارد به صورت زیر می باشد:
- مصرف داروها در وقت لازم و سر موقع
- استفاده از لگن بهداشتی برای بیمارانی که تحرک ندارند
- نظارت روی وضعیت و آگاهی از نشانه‌های بیمار
- تشویق بیمار برای انجام فعالیت‌های ورزشی
- همراهی بیمار برای پیاده‌روی و فعالیت‌های بدنی در مراقبت از بیمار سرطانی
- کمک برای حمام کردن بیمار و استفاده از کفپوش مناسب حمام برای ممانعت از لیز خوردن او
- کمک به بیمار برای تغییر وضعیت در هر یک الی دو ساعت
- کمک به بیمار در هنگام تحرک و پایین آمدن از تخت به خاطر علائمی نظیر سرگیجه شدید
نکات مهم در مراقبت از بیمار سرطانی
در این بخش یک سری از نکات مهم در مراقبت از بیماران سرطانی را ذکر کرده‌ایم. توجه به این نکات سبب می‌شود بیمار از وضعیت جسمانی و روحی خود رضایت داشته باشد.
- از دادن مواد سرشار از سبوس، چربی، ادویه، کلم و قهوه به بیمار خودداری نمایید.
- غذاها و میوه‌هایی پر از پتاسیم مانند موز، پرتقال، سیب زمینی، هلو و کیوی را پیشنهاد می‌کنیم.
- در صورتی که بیمار احساس دفع داست، فورا بیمار را به سرویس بهداشتی برده و انجام این کار را به تاخیر نیندازید.
- انجام ورزش‌های سبک مانند پیاده‌روی در طول روز، تاثیر شگفت‌انگیزی روی بیمار دارد.
- در زمان بیان احساسات و نگرانی‌های بیمار، به صحبت‌های او گوش دهید.
- در مراقبت از بیمار سرطانی به بیمار کمک کنید تا کمتر هیجانی یا عصبانی شود.
- مایعات فراوان را در برنامه بیمار قرار دهید. افراد مبتلا به سرطان خیلی اوقات دچار اسهال شدید می‌شوند و مایعات بدن خود را از این طریق از دست می‌دهند. بنابراین، با مصرف آب، آب سیب، آب انگور، چای کم رنگ و ولرم و آب گوش می‌توان مایعات را به بدن او بازگرداند.
- بعد از هر وعده غذا، بیمار باید دهان و دندان خود را با مسواک نرم بشوید. در صورت خون‌ریزی دهان و لثه‌ها باید از نخ دندان به جای مسواک استفاده کرد.
- حدود نیم ساعت قبل از خوردن غذا می‌توان از داروهای ضد تهوع استفاده کرد.
- استفاده از لباس‌های نخی و گشاد باعث می‌شود بیمار شرایط بهتری داشته باشد.
چه زمانی فرد سرطانی نیاز به مراقبت و نگهداری دارد؟
بیمار مبتلا به سرطان ریه در بسیاری از لحظات زندگی خود به ما نیاز دارد و باید مراقبت او باشیم. برای نمونه در صورت وجود مشکل تنفسی، عدم توانایی در حرکت به تنهایی، بی‌اشتهایی یا کم شدن اشتها، عدم تسکین با داروهای مسکن تجویز شده، ناله کردن و احساس ناراحتی شدید، عدم توانایی در ادرار کردن یا تخلیه روده و وجود علائمی مانند تهوع، استفراغ، درد در شکم، بی‌قراری و موارد دیگر باید در کنار او بود.
طبیعی است که اطرافیان فرد مبتلا به سرطان همواره نگرانی‌هایی در مورد شرایط جسمانی و روحی عزیزشان داشته باشند. با این حال، کسب اطلاعات دقیق در مورد مراقبت از بیمار سرطانی از میزان اضطراب آن‌ها می‌کاهد. آگاهی آن‌ها به عنوان همراهان بیمار، نقشی مهم در گذراندن این دوره دارد.
برای بهترین مراقبت ممکن، حتما با یک پزشک مشورت کنید. جدا از آن، می‌توانید از خدمات پرستاری نیز بهره‌مند شوید. چنین افرادی اطلاعات کاملی در مورد شیوه مراقبت از افراد مبتلا به سرطان دارند و می‌دانند در هر لحظه باید چه کاری انجام دهند. امیدوار هستیم این مطلب از سلامت اول راهنمای مناسبی برایتان بوده باشد.
سوالات متداول
وظایف همراه در مراقبت از بیمار سرطانی در منزل چیست؟
پرستار بیمار سرطانی با ایجاد برنامه مراقبتی، گوش دادن به حرف‌های بیمار، همراهی در فعالیت‌های بیمار، برنامه‌ریزی ملاقات‌کنندگان و آماده کردن شخص برای قرارهای پزشکی، نقش موثری در وضعیت جسمانی و روحی او دارد.
آیا فعالیت‌های ورزشی برای بیمار مبتلا به سرطان مناسب است؟
برخلاف تصور بسیاری از افراد، فعالیت ورزشی برای بیماران سرطانی ضروری است. شاید برخی بیماران به خاطر نبود انرژی، وضعیت جسمانی مناسبی نداشته باشند. بنباراین باید از تمرین‌ها و فعالیت‌های سبک برای بهبود شرایط آن‌ها استفاده کرد.
چگونه از بیماران سرطانی مراقبت کنیم؟
هنگام مراقبت از بیمار سرطانی علاوه بر مراقبت فیزیکی می بایست با توجه به شرایط مریضی او به وضعیت روحی وی نیز اهمیت داده شود.
چگونه از بیمار سرطانی حمایت کنیم؟
در مراقبت از بیمارهای سرطانی برای حمایت بیشتر آن ها می بایست به خواسته ها و نیاز هایشان توجه ویژه ای شود.
بیماران سرطانی بیشتر به چه چیزهایی نیاز دارند؟
بیشترین موردی که باید هنگام نگهداری از بیمار سرطانی به آن توجه شود، عدم دلسوزی و ترحم نسبت به این افراد می باشد.
چگونه می توانم مراقب خوبی برای بیماران سرطانی باشم؟
با بررسی وضعیت کلی، توجه به نیاز های و کمک به مسیر درمان فرد سرطانی در مراقبت از بیمار سرطانی، یک مراقب خوب و حرفه ای باشید.
