ناخن جویدن کودکان یکی از عادات رایج و آزاردهنده در کودکان و نوجوانان است که بسیاری از والدین و پرستار کودک با آن مواجه می‌شوند. تقریباً نیمی از کودکان در مقطعی از زندگی خود ناخن‌هایشان را می‌جوند. این عادت، به‌ویژه در پسران بالای ۱۰ سال، بیشتر دیده می‌شود.
اگرچه در بیشتر موارد ناخن‌جویدن یک رفتار بی‌ضرر است و با گذشت زمان کاهش می‌یابد، اما در برخی کودکان این رفتار به شکل مزمن و اجباری بروز می‌کند. این کودکان ناخن‌ها، کوتیکول‌ها و پوست اطراف ناخن‌های خود را تا حد خونریزی و درد می‌جوند و با وجود پیامدهای نامطلوب برای سلامت و بهداشتشان، همچنان به این عادت ادامه میدهند. علاوه بر ظاهر ناخوشایند، ناخن‌جویدن میتواند منجر به عفونت‌های پوستی و سایر مشکلات سلامتی شود. در این مقاله از سلامت اول ما به علت ناخن جویدن کودکان، عوارض و خطرات آن و همچنین راه های درمان این اختلال خواهیم پرداخت.
علت ناخن جویدن کودکان چیست؟
اختلال ناخن‌جویدن یا ” اونیکوفاژیا ” (onychophagia)، یک رفتار تکراری متمرکز بر بدن است که شامل خودآرایی و خودآرامش‌بخشی می‌شود و کنترل یا متوقف کردن آن دشوار است. کودکانی که به این اختلال مبتلا هستند، معمولاً با مشکلات دیگری مانند اضطراب، افسردگی یا اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی نیز مواجه می‌شوند.
در واقع کودکان ممکن است به دلایل مختلفی مانند کنجکاوی، کسالت، کاهش استرس، عادت یا تقلید، ناخن‌های خود را بجوند. پرخاشگری کودکان نیز یکی دیگر از دلایل این عادت است. در واقع ناخن‌جویدن یکی از رایج‌ترین عادات عصبی است که در کنار عاداتی مانند مکیدن انگشت شست، کندن بینی، تاب دادن مو و دندان‌قروچه قرار می‌گیرد.
این عادت معمولاً بیشتر از سایر عادات تا بزرگسالی ادامه پیدا می‌کند. رشد و بزرگ شدن میتواند در کودکان اضطراب ایجاد کند و بسیاری از این تنش‌ها برای والدین آشکار نیستند. اگر کودک شما به طور متوسط و بدون آسیب زدن به خود، ناخن‌هایش را می‌جود (مثلاً هنگام تماشای تلویزیون) یا در پاسخ به موقعیت‌های خاص مانند امتحانات این کار را انجام می‌دهد، این احتمالاً تنها راهی برای کنار آمدن با استرس‌های جزئی است و جای نگرانی ندارد.
ناخن‌جویدن در کودکان و نوجوانان سنین مدرسه بسیار شایع است و بیشتر در دوران بلوغ مشاهده می‌شود. ممکن است متوجه شوید که فرزندتان در زمان استرس بیشتر ناخن‌هایش را می‌جود، یا شاید این عادت را از یکی از اعضای خانواده تقلید کرده باشد. همچنین برای برخی کودکان، ناخن‌جویدن روشی برای کاهش تنش و مقابله با احساسات شدید است و ممکن است واکنشی به استرس‌های روزمره باشد. طبیعی است که کودکان گاهی احساس اضطراب کنند؛ مثلاً یادگیری موضوع جدیدی در مهد کودک یا خجالت‌زدگی در جمع میتواند محرک استرس باشد.
به نقل از وبسایت babycentre :
ناخن جویدن رایج‌ترین عادت‌هایی است که کودکان انجام میدهند. تا شش نفر از هر ۱۰ کودک در یک مقطع زمانی ناخن‌های خود را می‌جوند. خبر خوب این است که کودک شما احتمالاً با یادگیری روش‌های دیگری برای مدیریت استرس، از این عادت دست خواهد کشید. با این حال، کارهای زیادی وجود دارد که میتوانید انجام دهید تا آن‌ها را تشویق کنید تا این عادت را ترک کنند.
عوارض و خطرات ناخن جویدن در کودکان
ناخن جویدن در کودکان میتواند خطرات و عوارض متعددی برای سلامت کودک شما به همراه داشته باشد:
- قرمزی و درد: ناخن جویدن میتواند باعث قرمزی و درد نوک انگشتان کودک شود و منجر به خونریزی کوتیکول‌ها گردد.
- خطر عفونت: این عادت خطر عفونت ناخن و دهان را افزایش می‌دهد. ورود میکروب‌ها به دهان کودک نیز احتمال بیمار شدن او را افزایش می‌دهد.
- مشکلات رشد ناخن: ناخن‌جویدن طولانی‌مدت میتواند جلوی رشد طبیعی ناخن‌ها را بگیرد و باعث شکل‌گیری ناخن‌هایی با ظاهری غیرعادی شود.
- عوارض جدی: ناخن جویدن مزمن، به‌ویژه اگر درمان نشود، میتواند منجر به عوارضی مانند مشکلات دندانی، عفونت‌های مکرر و آسیب دائمی به ناخن‌ها شود.
- احساس شرم و خجالت: کودکانی که به این اختلال مبتلا هستند، ممکن است از وضعیت خود احساس شرم و خجالت کنند و به همین دلیل در مدرسه یا موقعیت‌های اجتماعی دچار مشکل شوند.
- آسیب به دندان‌ها و لثه‌ها: ناخن‌جویدن میتواند به دندان‌ها و لثه‌ها نیز آسیب برساند. تحقیقات نشان می‌دهد که فشار زیاد برای شکستن یا کندن ناخن میتواند به دندان‌ها آسیب زده و مشکلات جدی دندانی ایجاد کند.
راهکارهای درمان ناخن جویدن کودکان
ناخن‌جویدن یکی از عادات رایجی است که ممکن است کودکان با آن مواجه شوند. این عادت میتواند نازیبا و آزاردهنده باشد و در برخی موارد به مشکلات سلامتی منجر شود. در ادامه، 10 راهکار طلایی برای درمان ناخن جویدن کودکان را با هم مرور میکنیم:
1- به نگرانی‌های او رسیدگی کنید
اولین گام در کمک به کودک برای ترک ناخن جویدن، توجه به نگرانی‌های اوست. مهم است که پیش از تلاش برای متوقف کردن رفتار، علل اصلی آن را شناسایی کنید. اگر کودک شما در وضعیت‌های پر استرس قرار دارد، مانند جابجایی، طلاق یا مدرسه جدید، به او کمک کنید تا در مورد احساساتش صحبت کند. این کار ممکن است با پیشنهاد یک دلیل خنده‌دار برای ناخن خوردن کودک شروع شود، تا او را تشویق کند که به راحتی درباره احساساتش صحبت کند.
2- از نصیحت و تنبیه خودداری کنید
اگر کودک شما خود به دنبال ترک این عادت نباشد، نصیحت و تنبیه مؤثر نخواهد بود. ناخن جویدن معمولاً ناخودآگاه است و نمی‌توان با تنبیه آن را متوقف کرد. در عوض، تلاش کنید تا کودک خود را به یادآوری محدودیت‌ها تشویق کنید، مانند “در زمان غذا خوردن ناخن نجو.”
3- زمانی که کودک میخواهد ناخن خوردن را ترک کند، به او کمک کنید
اگر کودک شما تحت فشار دوستانش قرار دارد و آماده است که ترک کند، در این زمان شما باید به او کمک کنید. درباره احساسات او صحبت کنید و اطمینان دهید که او را دوست دارید و برایتان مهم است. سپس به او راهکارهایی برای ترک این عادت ارائه دهید.
4- درباره شکستن عادات صحبت کنید
به کودک خود آموزش دهید که چگونه عادات عصبی را بشناسد و بر آن‌ها غلبه کند. با هم کتاب‌هایی را بخوانید که به این موضوع پرداخته‌اند. همچنین، تصمیم بگیرید که شما تا چه میزان میخواهید در این فرایند ترک دخالت کنید و اینکه بچه شما دوست دارد که با شما در این مورد صحبت کند یا نه.
5- به او کمک کنید تا با خطرات این عادت آگاه شود
کودکتان را تشویق کنید که به زمان‌ها و مکان‌هایی که ناخن‌هایش را می‌خورد، بیشتر توجه کند. یک روش آرام و مخفی برای یادآوری او در زمان‌هایی که به این عادت دچار می‌شود، مانند یک لمس ملایم بر روی بازو یا استفاده از یک کلمه رمز، تعیین کنید. با این کار هرموقع که این خطرات یادش رفت شما میتوانید با یک حرکت دوباره این مسئله را به او یادآوری کنید.
6- یک جایگزین پیشنهاد دهید
فعالیت‌های جایگزینی مانند بازی با خمیر بازی یا استفاده از توپ‌های لاستیکی میتواند به کودک شماکمک کند تا دستانش را مشغول نگه دارد. همچنین، تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند تنفس عمیق یا بستن و آزاد کردن مشت‌ها میتواند مفید باشد.
7- اطمینان حاصل کنید که او فرصت کافی برای بازی و فعالیت‌های بدنی دارد
فعالیت‌های فیزیکی به تخلیه انرژی و کاهش استرس کمک می‌کند. پروژه‌های هنری و صنایع دستی نیز می‌توانند دست‌های کودک را مشغول نگه دارند.
8- تلاش کنید و دوباره تلاش کنید
به کودک خود توضیح دهید که افراد مختلف به روش‌های مختلف واکنش نشان میدهند و او را تشویق کنید که اگر اولین روش کارساز نبود، راه‌حل‌های مختلفی را امتحان کند. حامی و مهربان باشید و به او یادآوری کنید که تغییر عادات زمان‌بر است.
9- از سیستم پاداش‌دهی استفاده کنید
برای هر روزی که کودک ناخن‌هایش را نمی‌جود، به او پاداش دهید یا برچسب بزنید. این کار میتواند انگیزه بیشتری به او بدهد.
10- نکته‌ای درباره تنبیه
تنبیه ممکن است در لحظه موثر باشد، اما به احتمال زیاد نمی‌تواند عادت را به‌طور کامل از بین ببرد و ممکن است کودک شما را به جویدن ناخن‌ها به‌صورت مخفیانه تشویق کند. پس از تنبیه برای ترک عادت کودک استفاده نکنید.
سخن پایانی
ناخن جویدن کودکان یکی از رایج ترین عاداتی است که بیشتر کودکان ممکن است با آن درگیر باشند. این عادت میتواند از علائم اظطراب و استرس در کودکان باشد. تغییر عادات، به‌ویژه عادت ناخن جویدن، میتواند چالش‌برانگیز باشد. با استفاده از راهکارهای عنوان شده در این مقاله و تلاش مستمر، میتوانید به کودک خود کمک کنید تا این عادت را ترک کند. اگر جویدن ناخن‌ها به مشکلات جدی منجر شود، مانند درد یا خونریزی، بهتر است از پزشک کمک بگیرید.
سوالات متداول
1- راهکار ترک ناخن جویدن کودکان چیست؟
ترک ناخن جویدن کودکان نیازمند حمایت، تشویق به گفتگو درباره احساسات، استفاده از روش‌های جایگزین و اجتناب از تنبیه است.
2- علت ناخن جویدن کودکان چیست؟
این کار میتواند به علل مختلفی مانند ترس، اضطراب و استرس و یا عادات ساده رخ دهد.
3- آیا ناخن جویدن کودکان خطرناک است؟
بله، ناخن جویدن کودکان میتواند خطراتی از جمله عفونت، آسیب به دندان‌ها و ناخن‌ها و نشانه‌ای از اضطراب یا استرس باشد.
