دغدغه اصلی والدین، شکاف لب و کام کودکان شیرخوار است. شکاف لب و شکاف کام از جمله نقایص مادرزادی است که در زمان تولد به وضوح قابل مشاهده است. شکاف لب و کام اغلب همراه با یکدیگر در کودکان اتفاق می افتد و مربوط عدم تکامل کام و لب در زمان رشد جنین است.
این شکاف می تواند یک طرفه یا دو طرفه باشد. مراقبت از کودکان دارای شکاف لب و کام برای والدین به ویژه در روزهای اول تولد بسیار نگران کننده است. این مشکل با جراحی درمان پذیر است و کودک می تواند مانند سایرین به زندگی خود ادامه دهد.
کودکانی که با شکاف لب و کام به دنیا می آیند مانند سایر کودکان برای رشد و تکامل خود نیاز های تغذیه ای دارند و باید والدین و مراقب و یا پرستاری از کودک به آن توجه کنند و با روش های صحیح نیاز های کودک را برطرف کنند. شکاف لب و کام ممکن است هر دو در یک کودک دیده شود. در کودکانی شکاف کام دارند راه بین دهان و بینی باز است.
در کودکانی که دارای شکاف لب و یا حتی شکاف کام هستند می توانند با تکنیک های خاص از شیر مادر تغذیه کنند.
تغذیه بزرگترین و مهمترین نیاز کودک در زمان تولد است. اما اگر کودک دچار شکاف کام باشد اغلب قادر به خوردن شیر از سینه مادر نیست.
برای کودکانی که دچار شکاف کام و یا لب هستند باید چه اقداماتی انجام دهیم؟
شکاف لب از سه تا پنج ماهگی قابل جراحی است و شکاف کاماز 9 ماهگی و قبل از یک سالگی باید جراحی شود.
در مرحله اول باید با یک متخصص مشورت کنید. متخصص جراحی زیبایی، جراح فک و صورت، گفتار درمان و مشاور تغذیه افرادی هستند که در این زمینه می توانند به مراقب و پرستار کودک کمک کنند.
مشکلات تغذیه‌ای و کم وزنی در کودکان مبتلا به شکاف لب و کام
یکی از دلایل اصلی مشکلات تغذیه‌ای در کودکان با شکاف لب و کام، مشکلات در مکان‌گذاری و عملکرد دهان و لبها است. این مشکلات می‌توانند باعث مشکلات در مصرف غذا و جذب مواد مغذی شوند. همچنین، مشکلات تنفسی ممکن است باعث کاهش اشتها و مصرف غذای کافی در کودکان شوند.
برای مقابله با مشکلات تغذیه‌ای در کودکان با شکاف لب و کام، مراقبت‌های پزشکی و تغذیه‌ای ویژه‌ای لازم است. پزشکان و تیم‌های متخصص می‌توانند به کودکان و خانواده‌هایشان راهنمایی کنند. از جمله اقداماتی که ممکن است پیشنهاد شود، شامل:
- ارائه درمان‌های جراحی و پزشکی: برای بهبود عملکرد دهان و لبها و رفع مشکلات شکاف لب و کام، ممکن است نیاز به جراحی و داروهای خاص باشد.
- مراقبت‌های تغذیه‌ای: تغذیه مناسب برای کودکان با شکاف لب و کام بسیار مهم است. تغذیه‌اشان باید غنی از مواد مغذی باشد و به میزان کافی تامین شود.
- مشاوره تغذیه: مشاوره تغذیه می‌تواند به خانواده‌ها در انتخاب مواد غذایی مناسب و رژیم‌های تغذیه‌ای کمک کند.
- پیگیری پزشکی منظم: کودکان با شکاف لب و کام نیاز به پیگیری پزشکی منظم دارند تا مشکلات تغذیه‌ای و رشدی به موقع تشخیص داده و درمان شوند.
در نهایت، حمایت و پشتیبانی خانواده برای کودکان با شکاف لب و کام بسیار اهمیت دارد.
ایجاد محیطی محبت‌آمیز و حمایتی در خانه می‌تواند بهبود رشد و پرورش این کودکان را تسریع بخشد.
نکاتی که باید در مراقبت از کودک دارای شکاف لب و کام رعایت کنیم
- به کودک در حالت نشسته یا ایستاده شیر دهید تا از بازگشت شیر و رفتن به مجاری تنفسی جلوگیری شود.
- از بطری های شیر مخصوص شکاف کام و لب برای کودک استفاده کنید.
- بطری شیر را در دهان کودک کج نگه دارید تا سر بطری به سمت پایین قرار بگیرد و شیر مستقیما به داخل مری ریخته شود.
- اگر در زمان خوردن شیر مقداری از شیر از راه بینی خارج شد مضطرب نشوید، زیرا این موضوع خیلی رایجی است.
- مدت زمان تغذیه کودکان دارای شکاف لب و کام نباید بیش از 30 دقیقه طول بکشد زیرا باعث صرف انرژی زیادی در کودک می شود.
- تعداد دفعات شیر خوردن را در کودکان افزایش دهید تا کالری کافی را در طول روز استفاده کنید.
- کودکان عادت دارند انگشتان خود را بمکند، اما باید مراقبین در زمان بعد از جراحی برای جلوگیری از آسیب دیدگی حداقل به مدت دو هفته مانع این کار در کودک شوند. پوشیدن دستکش های مخصوص به ویژه در زمان خواب بسیار کمک کننده خواهد بود.
- به علائم کمبود آب در بدن این کودکان توجه کنید. نشانه های کم آبی شامل گریه بدون اشک و خشکی دهان است.
- کوکانی که دارای شکاف کام هستند باید از نظر شنوایی مورد بررسی قرار گیرند. خروج شیر از دهان و بینی این کودکان احتمال ابتلا به عفونت در گوش را افزایش می دهد.
- قبل از عمل جراحی کودک را از نظر وضعیت دندانی نیز بررسی کنید. گاهی طبق نظر پزشک قبل از جراحی باید برای کودک قالب گیری انجام شود.
- اگر احساس می کنید کودک دچار خفگی می شود، کودک را به سمت جلو خم کنید تا شیر اضافی از بینی و دهان کودک خارج شود.
- در زمان شیر دادن به کودک سر و شانه کودک باید در یک راستا قرار بگیرند و چانه کودک کمی به سمت قفسه سینه خم باشد.
- در زمان شیر دادن به کودک به هیچ عنوان کودک را در حالت کاملا خوابیده قرار ندهید.
- با فشار بسیار کمی گونه های کودک را فشار دهید تا فضای کمتری در دهان کودک درزمان خوردن شیر ایجاد شود.
- به دلیل فضای ایجاد شده امکان ورود هوا به معده وجود دارد به همین دلیل نباید اجازه دهید کودک به مدت طولانی به مکیدن شیر ادامه دهد. در غیر این صورت کودک دچار سیری کاذب می شود و امکان دارد محتویات معده از دهان خارج شود.
راهکارهای پیشگیری از شکاف لب و کام کودکان در دوران بارداری
شکاف لب و کام کودکان یکی از مشکلات جسمی جدی است که می‌توان با اقدامات پیشگیری‌ای در دوران بارداری کاهش داد. پیشگیری از این مشکل نیازمند مراقبت‌های خاصی است که می‌تواند به شکل‌گیری سالم‌ترین لب و کام برای نوزاد شما کمک کند.
پیشنهاد مطالعه: خود زشت پنداری و علائم و عوارض ناشی از آن
در ادامه به برخی از راهکارهای پیشگیری از شکاف لب و کام کودکان در دوران بارداری اشاره می‌شود:
- مراجعه به پزشک: از اولین مراحل بارداری، مراجعه به پزشک یا متخصص زنان بسیار مهم است. پزشک می‌تواند شما را راهنمایی کند و تست‌های لازم را انجام دهد تا مشکلات جسمی را مشخص کند و درمان‌های لازم را تجویز کند.
- مصرف مکمل‌های اسید فولیک: اسید فولیک یک مکمل مهم در دوران بارداری است که به جلوگیری از تشکیل شکاف لب و کام کمک می‌کند. مصرف روزانه مکمل‌های اسید فولیک به توصیه پزشک خود را ادامه دهید.
- جلوگیری از مصرف الکل و دخانیات: مصرف الکل و دخانیات در دوران بارداری ممنوع است. این مواد می‌توانند خطر افزایش شکاف لب و کام را افزایش دهند.
- تغذیه سالم: تغذیه مناسب حاوی مقادیر کافی ویتامین‌ها و مواد معدنی مهم برای جلوگیری از مشکلات جسمی در نوزاد است. مصرف میوه‌ها، سبزیجات، محصولات لبنی، و مواد غذایی غنی از اسیدهای چرب امگا-3 توصیه می‌شود.
- کاهش استرس: استرس در دوران بارداری ممکن است به افزایش مشکلات جسمی منجر شود. تمرینات آرامشی مانند یوگا یا تنفس عمیق می‌توانند به کاهش استرس کمک کنند.
- مراعات بهداشت دهان: مراقبت از دهان و دندان‌ها بسیار مهم است. عفونت‌های دهانی می‌توانند به شکاف لب و کام کمک کنند. رعایت بهداشت دهانی و مراجعه به دندانپزشک برای درمان مشکلات دهانی ضروری است.
- پیگیری دقیق پیشنهادات پزشک: نکات و راهکارهای پزشک خود را به دقت پیگیری کنید و تمامی تست‌ها و معاینات مورد توصیه را انجام دهید.
به طور کلی، پیشگیری از شکاف لب و کام کودکان نیازمند مراقبت‌های خاص در دوران بارداری است. مشاوره با پزشک و رعایت توصیه‌های او می‌تواند به شما در این زمینه کمک کند.
برای استخدام پرستار کودک جهت نگهداری و مراقبت از کودکان خاص با شکاف لب و کام، یا پرستاری‌های پس از عمل جراحی شکاف کام در نوزادان، می‌توانید با کارشناسان ما در شرکت پرستاری سلامت اول تماس حاصل فرمایید.
