میگرن شکمی یا میگرن معده در کودکان abdominal migraine in children همان طور که از نامش پیداست، باعث درد درناحیه ی شکم می شود و اغلب علت آن مشابه علت سردردهای میگرنی می باشد.در این مقاله سعی داریم عوامل به وجود آورنده این بیماری را بررسی کنیم. این بیماری بین کودکان پنج تا نه سال شایع است و در دختران بیش تر از پسران دیده می شود. در این راستا تحقیقات بسیاری انجام شده و پزشکان درصدد هستند راهی برای درمان دائمی آن پیداکنند. مرکز پرستاری سلامت اول در این باره موارد مهمی را در این مقاله مطرح می‌کند.
گاهی میگرن شکمی بابیماری های دیگر شکم اشتباه می شود، ولی این بیماری نوعی از میگرن است که بیش تر کودکان را درگیر می کند. اصل مهم در تشخیص این بیماری، سابقه فامیلی کودک است و کودکانی که خانواده‌شان سابقه ابتلا به میگرن داشته اند را تحت تاثیرقرارمی دهد. از طرفی درصد کمی از کودکانی که به طور ارثی تحت تاثیر این بیماری نیستند را نیز درگیر می سازد. بیماری میگرن شکمی اغلب با حالت تهوع ، دل درد، استفراغ و خصوصاً درد دور ناف تشخیص داده می‌شود. این علائم ممکن است چندین بار تکرار شوند. رنگ پریدگی و حلقه سیاه دور چشم از علائم دیگر آن است. بچه هایی که میگرن شکمی دارند به طور معمول در بزرگسالی به سردرد میگرنی مبتلا می شوند.
علائم میگرن شکمی کودکان
علت دقیق میگرن شکمی در کودکان مشخص نیست. محققان معتقدند ناشی از مشکلی در مسیر مغز و روده است. برخی محرک‌های خاص مانند استرس یا هیجان ممکن است باعث ایجاد میگرن شکمی شوند. عارضه هایی مانند جدایش شکمی هم در این مسئله تاثیر گذار هست. برخی نیز گفته اند این بیماری به دلیل تغییر در ترکیب دو هورمون هیستامین و سروتونین است و این یعنی ناراحتی یا نگرانی می تواند باعث این مشکل شود. همچنبن مصرف غذاهایی مانند شکلات و گوشت های فرآوری شده که حاوی نیترات هستند ممکن است باعث ایجاد میگرن روده ای شود. حتی کافئین زیاد نیز ممکن است منجر به این حملات شود.گاهی اوقات نفخ شکمی نیز باعث این مشکل می شود. البته کمه مبگرن بیشتر به عنوان سردرد شناخته می شود و اگر کودکی دچار این عارضه شود باید بدانیم که برای سردرد کودکان چی خوبه
ازدیگر علائم این بیماری رنگ پریدگی یا برافروختگی صورت، انورکسی، ترس از نور، خواب آلودگی وخمیازه کشیدن مکرر و ضعف و بی اشتهایی است. درد میگرن شکمی کودکان اغلب ناگهانی و کاملاً شدید است به طوری که کودک دچار درد ناگهانی شدید در اطراف ناف و خط وسط شکم می شود، این درد اغلب در تمام شکم منتشر می گردد. در حین حمله، ممکن است درد کودک به حدی شدید باشد که او فریاد بزند و یا رفتار غیر عادی داشته باشد. این کودکان اغلب به اورژانس آورده می شوند و والدین و پزشکان به دلیل درد شدید کودک ممکن است به مشکل آپاندیسیت شک کنند و درد ممکن است یک ساعت یا ۳ روز طول بکشد. ولی گاهی پیش از آن هیچ علائم هشدار دهنده ای ندارد و کاملا غیر منتظره است.
- درد شدید شکم:
- معمولاً در ناحیه میانی شکم (اطراف ناف)
- درد ضربانی یا اسپاسمی (گرفتگی و رها سازی)
- مدت زمان حمله: 1 الی 72 ساعت
- تهوع و استفراغ: همراه با درد شکم
- از دست دادن اشتها: کاهش تمایل به غذا خوردن
- رنگ‌پریدگی و خستگی:
- ظاهر رنگ‌پریده
- احساس خستگی و بی‌حالی
بااین حال، تشخیص این بیماری کمی دشوار است، چون کودکان در بیان تفاوت میان میگرن روده ای و معده درد معمولی یا سایر مشکلات شکم و روده ی خود مشکل دارند. میگرن شکمی درکودکان به راحتی با سایر علل شایع تر معده و بیماری کرون اشتباه گرفته می شود. حتی چربی شکمی در کودکان نیز میتواند به این مسئله دامن بزند. تغییرات خلقی یا علائم ناگهانی در کودک حاکی از این است که کودک باید توسط پزشک متخصص معاینه شود.تمایز بی اشتهایی از تهوع دشوار است و رنگ پریدگی او ممکن است همراه با سیاهی و گودی زیر چشم باشد. از آنجا که بیماری میگرن شکمی در کودکان یک بیماری ژنتیکی است، پزشک درابتدا از سابقه ی بیماری در اقوام و نزدیکان بیمار سؤال می کند. سپس سعی می کند علائم دیگررا بررسی کند تا بتواند این بیماری را از بیماری های دیگرمجزا کند. گاهی اوقات، صرفاً شناخت مشکل، درمان آن را ساده می کند. پزشکان معمولا دارو تجویز نمی کنند مگر این که علائم بیماری بسیار شدید و آزاردهنده باشد. همچنین اگر که بیماری میگرن روده ای کودکان بالا گرفت می‌توانید از پرستار کودک نیز استفاده کنید.
پیشگیری از حملات میگرن شکمی کودکان
کودک می تواند با کمک والدین و پزشک خود، بیماری میگرن شکمی خود را کنترل کند. در حقیقت باید عامل موثر و تنش زا در به وجود آمدن حملات میگرن شکمی را شناسایی و از بروز آن جلوگیری نمود. در مراقبت از کودک توجه داشته باشید که پیش از بروز درد میگرن، کودک چه غذاهایی یا دارویی مصرف کرده که باعث تحریک سیستم بدنی او شده است. چون گاهی فقط یک ماده غذایی عامل اصلی بروز میگرن شکمی می شود و بدین شکل با قطع مصرف آن شرایط به روال عادی برمی گردد . اما این توصیه ممکن است برای تمام موارد مؤثر نباشد. در صورت وجود علائم باید آزمایشات و رادیولوژی انجام شود تا در سریع ترین زمان ممکن وضعیت بالینی کودک شناسایی شود. برخی “علائم هشدار دهنده” که حاکی از وجود یک بیماری ارگانیک است می تواند در انجام تحقیقات مربوطه برای جلوگیری از تأخیردر تشخیص بسیار مهم و حائز اهمیت باشد.
دیگر داروهای موثری که ممکن است توسط پزشک برای درمان میگرن شکمی تجویز شود سیپروهپتادین، آنتی هیستامین و پروپرانولول (ایندورال) است. داروهایی مانند ریزاتریپتان و سوماتریپتان برای کودکان تأیید نشده، ولی تجویز سوماتریپتان که نوعی اسپری بینی است برای کودکان کمی بزرگ تر امکان درمان این بیماری را بالاتر می برد. هیدراتاسیون تراپی روشی است که به جایگزینی آب از دست رفته به دلیل استفراغ و اسهال کمک می کند. توجه داشته باشید که وجود پرستار در منزل میتواند به پیشگیری از بوجود آمدن درد بسیار کمک کند.
برای بیماری میگرن شکمی کودکان کی به دکتر مراجعه کنیم؟
توجه داشته باشید که اگر بیماری میگرن شکمی کودکان اوج پیدا کرد شما باید به دکتر و یا متخصص مربوطه مراجعه کنید و روند درمان بیماری میگرن شکمی را آعاز کنید. در ادامه تیم سلامت اول قصد دارد لیستی از مواردی را که در صورت مشاهده باید به دکتر مراجعه کرد را برای شما اماده کرده است.
- احساس گیج رفتن سر
- استفراغ شدید
- درد در ناحیه قفسه سینه
- ضعف عضلانی و ضعف بدنی
- تب بالا
- از دست دادن بینایی
در صورت مشاهده هرگونه از علائم بیماری میگرن شکمی که در بالا آمده است، سریعا به بیمارستان و یا متخصص مربوط مراجعه کنید چون کودک درد بسیار زیادی را تجربه می‌کند. بهتر است که سریعا مراحل درمان میگرن شکمی را آغاز کنید. داروهای ضد التهابی غیر استروئید و استامینوفن نیز تاثیر نسبی دارند و بلافاصله پس از ظهورعلائم ممکن است تاثیرگذار باشند. تریپتان و ارگوتامین نیزممکن است از بروز میگرن شکمی و درمان درد کمک کنند. مسدودکننده های بتا مانند پروپرانولول می توانند فشار خون فرد را کاهش داده و به پیشگیری میگرن روده ای در کودکان کمک کنند.
میگرن شکمی سردرد نیست. همانطور که از نام آنها پیداست، در عوض باعث درد شکم شما می شوند. اما اغلب به عنوان واکنشی به همان محرک های سردرد میگرنی رخ می دهند. آنها می توانند درد زیادی داشته باشند و باعث تهوع، گرفتگی عضلات و اغلب استفراغ شوند. بچه‌هایی که اعضای خانواده‌شان میگرن می‌گیرند، بیشتر به میگرن شکمی مبتلا می‌شوند. از همه بچه هایی که معده درد مزمن دارند، تا 15 درصد آنها ممکن است میگرن شکمی داشته باشند. آنها در بزرگسالان نادر هستند. دختران بیشتر از پسرها آنها را دریافت می کنند
رژیم غذایی برای میگرن شکمی
رژیم غذایی حاوی فیبر، ورزش روزانه ، خواب کافی و همچنین جلوگیری از عصبانیت و استرس نیز کمک شایانی به پیشگیری از حملات این بیماری می کند. کودک باید به اندازه کافی بخوابد ، در طول روز به طور مرتب وعده های غذایی مصرف کند ومایعات زیاد (بدون کافئین) بنوشد. اگر کودک استفراغ می کند ، برای جلوگیری از کم آبی باید مایعات اضافی به او بدهید. انواع میوه ها برای جلوگیری از بروز علائم بسیار موثر هستند. می توان به کودک میوه های حاوی فیبر داد، میوه ها و سبزیجات حاوی فیبر باعث کم تر شدن درد کودک می شوند. میگرن شکمی در کودکان حدود 4 درصد از کودکان سنین مدرسه را تحت تأثیر قرار می دهد. توجه داشته باشید که میگرن شکمی می‌تواد علت اسهال نوزاد نیز باشد.
این بیماری معمولاً از 7 سالگی شروع می شود و از 9 تا 11 سالگی به اوج خود می رسد، و اغلب زمانی که به سن نوجوانی می رسند جای خود را به سردردهای میگرنی می دهد. با این حال در مراقبت از کودک بهترین راه پیشگیری از درد او و کمک به حفظ آرامش اوست. هرچه کودک هیجان کم تری داشته باشد وتنش و استرس کم تری در زندگی روزمره ی خود تجربه کند حملات میگرن شکمی کمتری را تجربه خواهد کرد.
درمان میگرن شکمی
از انجایی که دلایل بروز میگرن روده ای هنوز به‌طور دقیق تشخیص داده نشده است، برای درمان آن پزشک نمی‌تواند دلیل قطعی آن را تشخیص دهد. به همین دلیل باتوحه به سن بیمار، ژنتیک و میزان درد آن به تشخیص میگرن شکمی می‌پردازد. این درمان به تسکین درد بیمار کمک می‌کند و نمی‌گذارد از آن بدتر شود. روش‌های درمانی آن شامل موارد زیر است:
- تجویز داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند استامینوفن و ایبوپروفن
- تجویز داروهای ضد تهوع مانند سیپروهپتادین و قرص پروپرانول
- تجویز داروهای ترپانت مثل داروی سوماتریپتا
- تجویز داروهای تریپتان
- ماساژ عضلانی بیمار
- پرهیز از مواد غذایی حاوی مواد افزودنی و رنگ‌های غیرطبیعی
- افزایش مصرف پروتئین و مواد معدنی
- در صورت تشدید علائم بستری بیمار
اگر با تمام این موارد میگرن روده ای بیمار بهبودی نیافت باید علل دیگر را بررسی کرد شاید این درد ناشی از بیماری‌های دیگری مانند رفلاکس معده و سندروم روده باشد.
سوالات متداول
بیماری میگرن شکمی معمولا در چه افرادی دیده می‌شود؟
این بیماری معمولا در دختران بیشتر از پسران و در سنین بین ۵ تا ۹ سالگی دیده می‌شود.
علت میگرن شکمی در کودکان چیست؟
علت میگرن شکمی در کودکان مشخص نمی‌باشد. برخی می‌گویند این بیماری تغییرات هورمونی هیستامین و سروتونین است و این به این معنی است که ناراحتی یا نگرانی میتواند باعث این مشکل شود. یک سری محققان معتقدند که محرک های خاص مانند استرس و هیجان باعث این مشکل می‌شود و همچنین یک سری خوراکی ها مانند گوشت های فراورده شده و شکلات ها که حاوی نیتراد هستند باعث این مشکل میگرن شکمی شود.
علائم میگرن شکمی کودکان چیست؟
درد میگرن شکمی معمولا ناگهانی و بسیار شدید است که با علائمی مانند خواب آلودگی و خمیازه کشیدن، ترس از نور، رنگ پریدگی، انورکسی و ضعف و بی اشتهایی می‌باشد.
رژیم غذایی در میگرن شکمی کودکان چگونه می‌باشد؟
در این رژيم بیمار باید خواب کافی و ورزش منظم داشته باشد که به جلوگیری از عصبانیت و استرس کمک شایانی می‌کند. کودک باید در طول روز مایعات زیاد بدون کافئین بنوشد و می‌توان به کودکان میوه های حاوی فیبر داد که باعث کمتر شدن درد آنها شود.
