زخم معده، در لایه داخلی معده و قسمت بالایی روده کوچک ایجاد شده و در صورت به وجود آمدن آن فرد دچار دردهای گوارشی بسیار شدید خواهد شد. عامل اصلی ابتلا به زخم معده عفونتی است که به وسیله باکتری هلیکوباکتر پیلوری یا مصرف طولانی مدت داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن و ناپروکسن ایجاد میشود.
از جمله نشانههایی که در بیماران مشاهده میشود، درد سوزشی در ناحیه جناغ سینه تا بالای ناف، درد در هنگام تماس زخم با اسید معده و پس از خوردن غذاست که در حدود 1 تا چند ساعت طول میکشد. همچنین در موارد شدیدتر، خونریزی و خون در مدفوع، تهوع، استفراغ، کاهش وزن بی دلیل و تغییر در اشتها نیز ممکن است دیده شود. در این مطلب از مرکز خدمات پرستاری سلامت اول میخواهیم به بررسی تمام راهکارهای دارویی و خانگی که برای درمان این مشکل وجود دارد، بپردازیم.
برای معالجه زخم معده چی بخوریم؟
روشهای مختلفی برای درمان زخم معده وجود دارد که اولین گزینه پیش روی هر بیمار رعایت یک رژیم غذایی مناسب است. مصرف خوراکیهای نرم و پخته شده، محصولات لبنی کم چرب و سفیده تخم مرغ به عنوان منابع پروتئین، مصرف سبزیجات، میوهها، حبوبات و غلات با فیبر بالا و در مقابل خودداری از مصرف چربیها، نوشیدنیهای گازدار، قهوه، تنقلات و شکلات جزو نکات مهمی است که در رژیم غذایی باید به آن توجه شود تا روند درمان سریعتر پیش رود.
پیشنهاد مقاله: کاربردهای پگ معده و مراقبت قبل و بعد از PEG
چگونه زخم معده را درمان کنیم؟
زخم معده نیازمند درمان به موقع است، در غیر این صورت ممکن است به بیماریهای جدیتری مانند سرطان معده منجر شود. برای تشخیص و درمان درست، لازم است فرد مبتلا به پزشک مراجعه کرده و داروی مناسب را دریافت کند. دارو درمان زخم معده، بسته به علت و شدت بیماری میتواند متفاوت باشد. در صورت عفونت باکتریایی، آنتیبیوتیکها تجویز میشوند.

درمان میتواند شامل آنتیبیوتیکهایی مانند آموکسی سیلین، کلاریترومایسین، مترومیدازول و داروهایی که اسید معده را کاهش میدهند مثل امپرازول، لانزوپرازول و فاموتیدین باشد. در صورت استفاده بیش از حد از داروهای مسکن نیز توصیه میشود فرد مصرف آنها را کاهش دهد یا قطع کند. در هر صورت این پزشک است که تشخیص میدهد، بیماری چگونه و در چه بازه زمانی درمان شود.
آیا درمان صد در صد زخم معده وجود دارد؟
اغلب بیمارانی که با مشکلات معده و دستگاه گوارش دست و پنجه نرم میکنند، به دنبال روشهای قطعی درمان میگردند. در واقع برای درمان سریع و حتمی زخم معده، باید الگوی زندگی خود را تغییر داده و از استرس، اضطراب، خشم و عصبانیت دوری کنید. همچنین، مصرف قلیان، توتون، تنباکو، سیگار و الکل نیز باید به طور کامل از زندگی شما حذف شود.
در مقابل استفاده از مواد غذایی مناسب و مصرف داروهای زخم معده به گونهای که پزشک تجویز کرده بیشترین تاثیر را در درمان حتمی زخم معده دارد. تنها با رعایت این نکات، زخم معده میتواند با درصد بالایی به طور قطعی درمان شود.
درمان زخم معده چقدر طول می کشد؟
مدت زمان درمان زخم معده در شرایط مختلف متفاوت است. نوع و اندازه زخم، وضعیتی که بیمار دارد و روش درمانی که پزشک برای او انتخاب میکند، همگی در طول روند درمان موثر هستند. اگر زخم، کوچک و سطحی باشد، گاهی تنها با چند هفته مصرف دارو و رعایت نکاتی ساده این مشکل برطرف خواهد شد، اما زخمهای بزرگتر نیاز به زمان بیشتری برای درمان دارند.
در حالت کلی، درمان زخم معده به عنوان یک فرایند بهبود طولانی مدت در نظر گرفته میشود و برای تسریع این فرایند از داروها، تغییر رژیم غذایی و سبک مناسب استفاده میشود.
درمان خانگی زخم معده
برای آنکه پروسه درمان زخم معده را تسریع کرد، میتوان با مشورت پزشک درمانهای خانگی را هم در کنار مصرف داروها به کار برد. در ادامه به معرفی موثرترین مواد خوراکی خواهیم پرداخت که در برطرف کردن این مشکل موثر هستند مانند:
- عسل
- فلانوئیددارها
- پروبیوتیکدارها
- آلوئه ورا
- موز سبز
- آب کلم
- شیرین بیان
- زردچوبه
- کندر
- بابونه
- زنجبیل
- سیر
در ادامه از این مطلب توضیح کاملتری از این فهرست میپردازیم.
پیشنهاد مقاله: هر آنچه لازم است در مورد هلیکوباکتر پیلوری و روشهای پیشگیری و درمان آن بدانیم
1. عسل
عسل اولین گزینه پیشنهادی برای درمان خانگی است که با وجود بیش از 200 عنصر شامل پلیفنولها و آنتیاکسیدانها، خواص ضدباکتری قوی دارد. مصرف عسل میتواند رشد باکتریهای هلیکوباکتر در معده را مهار کرده و تاثیر بسیار خوبی را روی بهبود زخمها داشته باشد.
2. فلانوئیددارها
فلاونوئیدها، ترکیباتی هستند که در میوهها و سبزیجات مختلف مثل سویا، حبوبات، انگور قرمز، کلم پیچ، کلم بروکلی، سیب، زیتون و توتها وجود دارد. فلاونوئیدها از سلولهای پوشش داخلی معده در برابر هلیکوباکترها دفاع کرده و باعث بهبود سریع زخم معده خواهند شد. برای آنکه بتوانید این ترکیبات را وارد بدن خود کنید، باید رژیم غذایی مناسبی داشته یا از مکملها استفاده کنید.
3. پروبیوتیکدارها
پروبیوتیکها، باکتریها و مخمرهای زندهای هستند که میکروارگانیسمهای سالم و مفید را وارد دستگاه گوارش شما میکنند. مواد غذایی حاوی پروبیوتیک عبارتند از: دوغ، ماست و پنیر که اغلب تخمیر شده هستند. اگر نیاز دارید، میتوانید پروبیوتیکها را در قالب مکملها نیز مصرف کنید.
4. آلوئه ورا
آلوئه ورا گیاهی است که همه ما در صنعت آرایشی، دارویی و غذایی نام آن را شنیدهایم. مصرف آلوئه ورا در 6 هفته باعث میشود تا اسید معده تولید شده در افرادی که دچار زخم معده هستند، کم شده و اثر درمانی داشته باشد. این ماده به قدری تاثیرگذار است که تاثیر آن را شبیه به داروی ضد زخم امپرازول میدانند.
5. موز سبز
مصرف موز نارس نیز میتواند تأثیر مثبتی را روی زخم معده داشته باشد. این میوه حاوی مقدار زیادی ترکیب فلاونوئیدی به نام لوکوسیانیدین بوده و باعث میشود مخاط معده بیشتر و میزان اسیدیته کمتر شود. در نتیجه این فرایند علائم زخم معده تسکین داده خواهد شد.

6. آب کلم
روش دیگر درمان زخم معده در منزل، استفاده از آب کلم است. این ماده خوراکی مقدار زیادی ویتامین سی داشته و به درمان عفونت هلیکوباکتر کمک میکند.
7. شیرین بیان
ریشه شیرین بیان یکی دیگر از مواد خوراکی گیاهی است که برای پیشگیری و درمان زخم معده به کار میرود. زمانی که این ماده به معده میرسد، تولید مخاط را تحریک کرده و باعث میشود تا پوشش معده حفظ شود. همچنین از رشد هلیکوباکتر در معده نیز جلوگیری خواهد کرد.
8. زردچوبه
کورکومین یک ماده فعال در زردچوبه است که به بهبود عملکرد عروق خونی و کاهش التهاب و خطر بیماریهای قلبی کمک میکند. مطالعات حیوانی نشان میدهد که زردچوبه میتواند زخم معده را بهبود بخشیده و از عفونت هلیکوباکتر پیلوری جلوگیری کند.
9. کندر
کندر، به عنوان داروی قوی ضد زخم عمل کرده و علائم زخم گوارشی را کاهش میدهد. همچنین، فعالیت ضد باکتریایی داشته و باعث میشود هلیکوباکتر پیلوری از بین برود.
10. بابونه
گل بابونه و چای بابونه برای درمان اضطراب جزئی، اسپاسم روده و التهاب استفاده میشود. عصاره بابونه خواص ضد زخم هم دارد و بنابراین باعث میشود دوره درمان زخم معده کمتر شود.
پیشنهاد مقاله: باد معده زیاد نشانه چیست
11. زنجبیل
زنجبیل نیز روی درمان زخم معده و بیماریهای گوارشی مانند یبوست، نفخ و ورم معده موثر است. عصاره زنجبیل میتواند به درمان زخم معده هلیکوباکتری و جلوگیری از زخمهای گوارشی ناشی از NSAIDها کمک کند.
12. سیر
سیر با خواص ضد میکروبی و ضد باکتریایی، درمان هلیکوباکتر پیلوری را تسهیل میبخشد. مطالعات نشان میدهد که مصرف عصاره سیر میتواند زخمهای معده و اثنی عشر را درمان کرده و البته از ایجاد آنها نیز جلوگیری کند.
درمان زخم معده در طب سنتی
علاوه بر مواردی که به عنوان درمان خانگی زخم معده عنوان شد، برای کنترل ترشح اسید معده، استفاده از طب سنتی و طب سوزنی نیز توصیه میشود.

طب سوزنی میتواند طبع بدن را اصلاح و اسید معده را کاهش دهد. همچنین مصرف روغنهای گیاهی معروف مانند زیتون و بادام شیرین پس از غذا هم میتواند روی کنترل ترشح اسید معده موثر باشد و بتواند روند درمان زخم معده را بهبود بخشد.
بهترین درمان زخم معده چیست؟
بهترین درمان برای هر بیماری، پیشگیری است. این موضوع در مورد زخم معده نیز صدق میکند. رعایت سبک زندگی مناسب و سالم، کم کردن استرس و تنشهای زندگی، داشتن رژیم غذایی مناسب و … میتواند این بیماری را از شما دور کند و شما عزیزان جهت راحتی بیشتر میتوانید از یک پرستار بیمار کمک بگیرید، اما در صورت ابتلا بهترین درمان را تنها پزشک تشخیص میدهد. تشخیص روند درمان با توجه به نوع زخم، اندازه آن و موارد دیگری که به صورت تخصصی بررسی میشود، بوده و در نهایت با تجویز دارو، بهترین انتخاب برای شما انجام خواهد شد. همچنین مصرف مواد طبیعی خانگی نیز این فرایند را تسریع میکند.
پیشنهاد مقاله: چه ارتباطی بین ریفلاکس اسید معده و کاهش وزن وجود دارد؟
هر آنچه که درباره زخم معده بیان شد…
در این مطلب به طور کامل در مورد روشهای درمان زخم معده و هر آنچه که باید در مورد آن بدانیم، صحبت کردیم. این مشکل در صورت عدم درمان ممکن است بیماریهای جدی مانند سرطان معده را به همراه داشته باشد، بنابراین باید در صورت مشاهده علائم سریعا روند درمان را آغاز کنید. اگر شما یا اطرافیانتان هم با این بیماری روبهرو بوده یا هستید، تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
آیا روشی برای بهبود زخم معده عصبی آن وجود دارد؟
برای درمان زخم معده عصبی، باید استرس و تنش عضلات معده را کنترل کرد. استفاده از تکنیکهای روان درمانی، مدیتیشن، ورزش منظم و تمرینات تنفسی میتواند در کنترل استرس موثر بوده و باعث بهبود زخم معده شوند.
اگر زخم معده درمان نشود، چه اتفاقی میافتد؟
برخی از عوارض احتمالی عدم درمان زخمهای معده عبارتند از: خونریزی زخم معده، شکلگیری زخمهای عمیق در معده، عفونت معده ناشی از تجمع باکتری یا ترشحات زخمی و انسداد مجرای غذایی و عدم انتقال صحیح غذا از معده به روده که بسیار آزاردهنده خواهند بود.
چه غذاهایی برای زخم معده مضر است؟
غذاهای پرادویه، تند، نوشابه و وعده های غذایی سنگین که برای هضم به معده فشار میآورند برای افرادی که مبتلا به زخم معده هستند، مضر بوده و باعث درد و سوزش خواهد شد.
آیا امکان بازگشت زخم معده پس از درمان وجود دارد؟
بله. باید از عواملی که باعث عود دوباره بیماری میشوند، پرهیز کنید. مانند داشتن تغذیه نامناسب، پرخوری، اضطراب، سیگار کشیدن، مصرف نوشابه، فست فود.
درمان قطعی زخم معده چقدر طول میکشد؟
مدت زمان درمان این بیماری بر اساس نوع و اندازه زخم، وضعیت عمومی بیمار و روش انتخابی درمان متفاوت است.