کشیدگی رباط یک عارضه نسبتا رایج است. بسیاری از افراد رباط را با تاندون یا زرد پی اشتباه میگیرند. تاندون طناب ضخیم و نسبتا بلندی است که ماهیچه ها را به استخوان ها وصل میکند. در حالی که رباط طناب های ریز و در هم تنیده ای هستند که در درون ساختار مفاصل وجود دارند و استخوان ها را به یکدیگر میچسبانند و متصل نگه می دارند. کشیدگی رباط هم می تواند خفیف و بی خطر باشد و هم می تواند شدید (حتی در حد پارگی) خطرناک باشد. خطرناک از این جهت که ممکن است مفصل دیگر هرگز نتواند به خوبی قبل عملکرد داشته باشد. دوران نقاهت این عارضه باید با استراحت مطلق باشد پس شاید نیاز به حضور یک پرستار در منزل داشته باشید.
کشیدگی رباط چگونه رخ می دهد؟
کشیدگی رباط بیشتر در هنگام انجام فعالیت های ورزشی سرعتی-قدرتی و یا در اثر سانحه رخ می دهد. ضربه شدید، چرخش مفصل در جهت اشتباه (مثلا مچ پا به صورت شدید و ناگهانی به سمت چپ یا راست بچرخد) و یا چرخش ناگهانی و بیش از حد مفصل (حتی در جهت درست) می تواند موجب کشیدگی رباط و یا حتی پارگی آن شود. کشیدگی رباط معمولا در ورزش های توپی (مثل فوتبال، والیبال، بسکتبال و…) رایج است.
به نقل از webmd.com :
رگ به رگ شدن معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که فرد زمین بخورد، بپیچد یا به گونه‌ای ضربه بخورد که بدن را از وضعیت طبیعی خود خارج کند. شایع ترین نوع پیچ خوردگی، پیچ خوردگی مچ پا است. حدود 25000 نفر هر روز یک مچ پا را دچار پیچ خوردگی می کنند. دونده ای را در نظر بگیرید که از روی یک پیاده رو می رود و پایش را می گیرد و مچ پا را می پیچد. یا بازیکن بیسبالی که داخل یک پایه می لغزد و زانویش را می پیچد. رگ به رگ شدن مچ دست و انگشت شست نیز رایج است، به ویژه در ورزش هایی مانند اسکی، جایی که زمین خوردن و فرود آمدن روی یک کف دست غیرعادی نیست.
انواع کشیدگی رباط
- کشیدگی رباط جزئی: خطرساز نیست و مدت زمان مورد نیاز برای درمان آن نیز زیاد نیست. اما کمی دردناک خواهد بود
- کشیدگی رباط شدید: در این حالت بافت کشسان رباط، بر اثر کش آمدن زیاد، کمی تغییر حالت می دهد و دفرمه می شود مثل یک آدامس کشیده شده. درد این نوع کشیدگی رباط زیاد است و احتمالا برای بازگشت رباط به حالت قبلی خود نیاز به زمان نسبتا زیادی (میانگین 2 ماه) خواهد داشت.
- پارگی رباط: شاید یکی از اتفاقات غم انگیز زندگی هرکس باشد و برای ورزشکاران یک کابوس بزرگ است چراکه شاید دیگر هرگز نتوانند به صورت حرفه ای ورزش کنند. در صورت پاره شدن رباط شما ممکن است نیاز به یک عمل جراحی اورژانسی و پس از آن چندین جراحی تکمیلی دیگر داشته باشید. درد پارگی رباط بسیار زیاد است و دوران نقاهت نسبتا طولانی دارد. بسته به میزان کار درمانی که برای بهبودی انجام می دهید می تواند بین 7 ماه تا چند سال طول بکشد.
علائم کشیدگی رباط
معمولا علائم مشخص و مشهودی دارد. اما مهم ترین آنها شامل موارد زیر می شود:
- درد شدید: میزان دردی که تجربه میکنید تا حد زیادی وابسته به درجه کشیدگی رباط دارد ولی قطعا درد خواهید داشت.
- خون ریزی زیر پوستی: کشیدگی رباط تقریبا همیشه با پاره شدن مویرگ های اطراف خود و حتی زیر پوست همراه است. به همین خاطر دون دون های قرمز و ریز، زیر پوست ناحیه آسیب دیده قابل مشاهده خواهد بود
- تورم: واکنش طبیعیی بدن برای ایجاد فشار مثبت بر روی مفصل آسیب دیده به منظور انجام یک نوع بانداژ طبیعی، ایجاد ورم است. تقریبا در تمامی انواع کشیدگی رباط شما شاهد ورم زیاد خواهید بود
- عدم حرکت مفصل: کافی است بعد از چند دقیقه که بدن شما سرد شد و هورمون های هیجان فروکش کردند، تلاش کنید مفصل مورد نظر را حرکت دهید. آنقدر دردناک خواهد بود که عملا حرکت دادن آن غیر ممکن است.
- حساس شدن بسیار زیاد: در این حالت اگر با دست کوچکترین فشاری روی مفصل اعمال کنید بسیار دردناک خواهد بود. البته پزشک ارتوپد احتمالا برای تشخیص درست نیاز خواهد داشت چند نقطه از مفصل را کمی فشار دهد ولی این کار را خود نباید انجام ندهید.
دقت داشته باشید که کشیدگی در عضلات هم می تواند رخ دهد مثل کشیدگی عضله کشاله ران. تفاوت این دو در آن است که در مورد رباط مفصل درد میکند ولی برای عضلات مفصل دردناک نیست.
علت های کشیدگی رباط
رایج ترین علت های کشیدگی رباط عبارتند از:
- ورزش بدون گرم کردن: این کار بسیار خطرناک است و علاوه بر رباط، دیگر اعضای سیستم های ماهیچه ای مفصلی را نیز در خطر شدید قرار می دهد. و به راحتی موجب کشیدگی رباط می شود.
- ضربه: اکثر مفاصل جوری تکامل یافته اند که در برابر ضربه ها از رباط های خود محافظت میکنند. اما اگر ضربه از سمت داخل مفصل ( پشت زانو یا آرنج یا جلوی کچ پا) می تواند موجب کشیدگی رباط شود.
- چرخش مفصل در جهت اشتباه: دامنه حرکت و چرخش مفاصل محدود است و این یک امر کاملا مشهود است. اگر مفصل در جهت اشتباه بچرخد آسیب جدی به رباط وارد میکند. مثلا اگر زانو، مچ پا یا آرنج در جهت چپ یا راست بچرخند آسیب جدی به رباط های داخل مفصل می رسد.
- ضعف عضلات: اگر فعالیت فیزیکی کمی داشته باشید و ورزش نکنید، قدرت ماهیچه های شما کمتر از قدرت استحکامی رباط های شما خواهد شد. این امر موجب می شود که در هنگام انجام فعالیت های روتین بیشتر فشار مکانیکی بر دوش رباط ها بیوفتد و این اعضای حساس را فرسوده و ضعیف کند. حال ممکن است رباط مفصل شما در یک فعالیت تفریحی کوچک یا با رخ دادن یک سانحه کوچک، دچار کشیدگی یا حتی پارگی شود.
- تصادف با متوسیکلت: احتمال اینکه در یک تصادف با موتور سیکلت دچار کشیدگی رباط یا حتی پارگی کامل رباط شوید بسیار زیاد است. چراکه شدت ضربات وارد شده به مفصل بسیار زیاد است. علاوه بر آن احتمال چرخش مفاصل شما در جهت های اشتباه بر اثر کشیدگی روی زمین نیز زیاد است.
درمان کشیدگی رباط
کشیدگی رباط خفیف در بیشتر مواقع با آتل، بانداژ، مسکن و چند روز استراحت درمان می شود. اما کشیدگی رباط شدید ممکن است نیاز به موارد زیر داشته باشد:
- گچ گرفتن: احتمال دارد که پزشک برای درمان کشیدگی رباط شدید مفصل را کچ بگیرد تا فرایند ترمیم به بهترین شکل طی شود.
- فیزیو تراپی: هم هنگام پارگی رباط و هم به هنگام کشیدگی رباط، فیزیوتراپی می تواند بسیار موثر باشد. در مواردی که کشیدگی رباط آنقدر شدید بوده که رباط تا حدی (ولی نه کامل) پاره هم شده باشد، فیزیوتراپی و کار درمانی بسیار موثر خواهد بود.
- درمان با پی آر پی: این روش می تواند سرعت بهبود رباط را تا حد زیادی افزایش دهد. در این روش پلاسمای تغلیظ شده را به داخل مفصل تزریق میکنند. پلاسمای تغلیظ شده مثل یک دوپینگ قدرتمند برای رباط خواهد بود و سرعت ترمیم آن را بسیار زیاد میکند.
- جراحی: جراحی بیشتر برای پارگی رباط توصیه می شود. اگر رباط پاره شده باشد نیاز است تا با جراحی، دوباره متصل شود. حتی شاید به چندین جراحی مختلف نیاز داشته باشید. پس از جراحی انجام فیزیوتراپی و کار درمانی نیز ضروری خواهد بود.
درمان خانگی کشیدگی رباط
ابتدا بهتر است یک خمیر ترکیبی متشکل از زرده تخم مرغ پخته، نمک و زردچوبه درست کنید. این خمیر را روی تورم مفصل آسیب دیده بمالید (یک لایه ضخیم) سپس آن را با باند کشی ببندید. دقت داشته باشید که باند را نه آنقدر محکم ببندید که جریان خون در مفصل قطع شود و نه آنقدر شل ببندید که بی تاثیر باشد.
سوالات متداول
آیا کشیدگی رباط خطرناک است؟
اگر به درستی درمان نشود، بله خطرناک است. می تواند موجب اخلال در عملکرد مفصل شود به طوری که مجبور شوید بخاطر یک کشیدگی ساده جراحی کنید.
درمان کشیدگی رباط چیست؟
استفاده از آتل و بریس و بانداژ کشی، فیزیوتراپی و استراحت.
ترمیم و درمان کشیدگی رباط چقدر طول می کشد؟
بستگی به درجه کشیدگی دارد. کشیدگی های خفیف تا حداکثر 10 رو کشیدگی شدید میانگین دوماه و پارگی رباط بسته به اقدامات درمانی شما، بین 8 ماه تا چندین سال
پارگی رباط چگونه درمان می شود؟
پارگی رباط لزوما نیاز به جراحی دارد تا دوباره رباط را به یکدیگر متصل کرد. شاید هم زنجیره ای از جراحی های مختلف لازم داشته باشد. فیزیوتراپی و کار درمانی بعد از جراحی بسیار مهم است.
