افتادگی لگن یا همان عارضه POP یکی از مشکلات رایج در زنان است که میتواند به شدت بر کیفیت زندگی افراد تأثیر بگذارد. این مشکل به دلیل ضعف عضلات تحتانی و تغییرات هورمونی رخ میدهد که باعث فرورفتگی نواحی مختلف لگن شده و عوارضی نظیر ناراحتیهای مداوم و محدودیتهای حرکتی در پی دارد.
برای درمان این مشکل، روشهای مختلفی وجود دارد که میتواند موجب بهبود وضعیت افراد شود. از جمله راهکارهای درمانی میتوان به تمرینات تقویتی مخصوص، مشاوره پزشک و در برخی موارد، بهرهگیری از خدمات پرستار بیمار اشاره کرد که میتواند به تسهیل برخی از فعالیتهای روزمره کمک کند.
با انجام تمرینات منظم و مشاوره با پزشک، میتوان به پیشگیری از عارضه POP پرداخت و از اثرات منفی آن جلوگیری کرد. امیدواریم که این مقاله، به شما کمک کند تا با این مسئله آشنا شده و بهبودی مناسب را برای خود تجربه کنید.
افتادگی لگن چیست؟
افتادگی لگن یا پرولاپس اندام لگنی زمانی رخ میدهد که کف لگن، شامل عضلات، رباطها و بافتهای حمایتی اندامهای لگنی، به اندازه کافی قوی نباشد تا اندامها را در جایگاه خود نگه دارد. این عضلات، مانند نگهدارندهای قوی عمل میکنند که از اندامهایی مانند واژن، رحم، مثانه و رکتوم حمایت میکنند. اگر عضلات کف لگن شل شوند یا آسیب ببینند، اندامها از جایگاه خود خارج میشوند. یعنی ضعف عضلات لگن باعث میشود یکی یا چند اندام در لگن (واژن، رحم، مثانه و رکتوم) به پایین کشیده شوند. در موارد شدیدتر، ممکن است یک اندام به اندام دیگری فشار وارد کرده یا حتی از بدن خارج شود.
علائم افتادگی اندام لگن
علائم افتادگی اندام لگن شامل موارد زیر است:
- احساس سنگینی در ناحیه زیر شکم و اندام تناسلی
- ناراحتی شدید در داخل واژن
- احساس وجود جسمی خارجی در داخل واژن – ممکن است فرد در هنگام نشستن احساس کندکه روی یک توپ کوچک نشسته است
- احساس یا مشاهده برآمدگی یا توده ای در واژن یا بیرون آمدن قسمتی از اندام از داخل واژ
- ناراحتی یا بی حسی در هنگام رابطه جنسی
- مشکلات در ادرار : مانند احساس اینکه مثانه به طور کامل تخلیه نمی شود ، نیاز به توالت رفتن بیشتر یا نشت مقدار کمی ادرار هنگام سرفه ، عطسه یا ورزش (بی اختیاری فشاری )
گاهی اوقات افتادگی اندام لگنی هیچ علامتی ندارد و طی معاینه داخلی تشخیص داده می شود که به دلایل دیگری مانند غربالگری دهانه رحم انجام می شود.
افتادگی لگن در زنان چگونه است؟
افتادگی لگن زنان به معنای ضعف و فرورفتگی عضلات و بافتهای ناحیه لگن است که میتواند به شدت کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد. این مشکل معمولاً ناشی از ضعف عضلات تحتانی بوده که عمدتاً پس از زایمان یا با پیشرفت سن، بیشتر دیده میشود. تغییرات هورمونی، مانند کاهش استروژن در سن پس از یائسگی نیز میتواند عامل افتادگی باشد.
این مسئله میتواند باعث ناتوانی در انجام فعالیتهای روزمره و در برخی موارد، باعث درد و عدم راحتی شود. در صورت عدم مدیریت مناسب، این افتادگی میتواند از جمله عواملی باشد که باعث کاهش اعتماد به نفس زنانه و افزایش استرس و نگرانی میشوند.
برای پیشگیری و درمان این مشکل، انجام تمرینات تقویتی و کششی مخصوص و مشاوره با پزشک توصیه میشود و در موارد پیشرفتهتر، ممکن است نیاز به روشهای جراحی داشته باشد. با مراجعه به متخصصین و پیگیری درمانهای مناسب، میتوان از افتادگی لگن و اثرات ناشی از آن جلوگیری کرد و بهبودی چشمگیری در کیفیت زندگی خود داشت.
بنابه گفته های سایت Mayo Clinic :
افتادگی لگن زمانی است که یک یا چند اندام لگنی از موقعیت خود خارج می شوند. این باعث ایجاد برآمدگی در واژن می شود که به آن پرولاپس می گویند.
ماهیچه ها و بافت های همبند کف لگن معمولاً اندام های لگن را در جای خود نگه می دارند. اندام های لگن شامل واژن، مثانه، رحم، مجرای ادرار و رکتوم است. افتادگی اندام لگن زمانی اتفاق می افتد که عضلات و بافت های کف لگن ضعیف شوند. این ممکن است به دلیل بارداری، زایمان یا یائسگی باشد.
افتادگی اندام لگن قابل درمان است. اغلب، درمان غیرجراحی کمک می کند. گاهی اوقات ممکن است برای بازگرداندن اندام های لگنی در جای خود به جراحی نیاز باشد.
چه زمانی افتادگی لگن اتفاق میافتد؟
افتادگی لگن در زنان معمولاً در موارد خاصی اتفاق میافتد که میتواند شامل دورانهای پس از بارداری و زایمان باشد. پس از بارداری، عضلات تحتانی به دلیل کشیدگیهای زیاد که در اثر بارداری رخ میدهد، ممکن است ضعیف شده و باعث افتادگی شوند. همچنین، زایمان میتواند باعث تغییراتی در ساختار عضلات و بافتهای ناحیه لگن شود که در نتیجه آن افتادگی اتفاق میافتد.
علاوه بر این، با پیشرفت سن، کاهش سطح استروژن در بدن میتواند به ضعف عضلات تحتانی منجر شده و باعث افتادگی شود. فعالیتهای سنگین و نادرست فیزیکی نیز میتواند عامل دیگری باشد که به فرورفتگی ناحیه لگن منجر میشود. تنشهای مزمن در این ناحیه نیز میتوانند به طور طبیعی ضعف و افتادگی عضلات را در پی داشته باشپد.
با اطلاعاتی که ارائه شد، مشخص است که عارضه POP میتواند نتیجهای از عوامل مختلف باشد که هر کدام نیازمند رویکردهای متفاوتی برای پیشگیری و درمان هستند. به عنوان مثال، تقویت عضلات تحتانی، مشاوره با پزشک فیزیکی و رعایت نکات بهداشتی میتواند بهبودی موثر در این مسئله به دنبال داشته باشد.
درمان خانگی افتادگی لگن زنان
درمان خانگی افتادگی لگن زنان میتواند شامل تمرینات ساده و موثری باشد که به تقویت عضلات تحتانی کمک میکنند. این تمرینات شامل ماساژ پرینه و تمرینات کششی هستند که میتوانند به تدریج عضلات را تقویت کرده و از افتادگی جلوگیری نمایند.
ماساژ پرینه میتواند به تسکین درد و احساس راحتی در ناحیه لگن کمک کند، در حالی که تمرینات کششی مانند پلانک و تمرینات تقویتی همچون انقباض عضلات کمر و شکم نیز میتوانند به تقویت عضلات کمک کرده و از افتادگی جلوگیری کنند.
این روشهای خانگی، به دلیل سادگی و کارآیی، میتوانند به تقویت و بهبود وضعیت افتادگی لگن کمک زیادی کنند. با ادامه دادن این تمرینات به صورت منظم و مشاوره با پزشک، میتوان به بهبودی قابل توجه در وضعیت لگن دست یافت و از نیاز به روشهای درمانی پیچیدهتر جلوگیری کرد.
انواع افتادگی لگن
افتادگی لگن در زنان به دو نوع اصلی تقسیم میشود: افتادگی جلویی و افتادگی عقبی. افتادگی جلویی در این مورد به معنای فرورفتگی ناحیه جلویی لگن است که ممکن است به علت ضعف عضلات تحتانی، تغییرات هورمونی، یا استرس مزمن اتفاق بیفتد. این مشکل میتواند منجر به عدم راحتی در ناحیه شکم و ناتوانی در انجام فعالیتهای روزمره شود.
از سوی دیگر، افتادگی عقبی به فرورفتگی ناحیه عقبی لگن اشاره دارد که معمولاً با سن بالا و کاهش استحکام عضلات و بافتهای پشت لگن همراه است. این نوع افتادگی میتواند باعث محدودیت در حرکت و درد شدید در ناحیه لگن شود.
تشخیص صحیح نوع افتادگی از اهمیت بسیاری برخوردار است؛ زیرا روشهای درمانی برای هر نوع ممکن است متفاوت باشند. از جمله روشهای درمانی میتوان به تمرینات تقویتی مخصوص، ماساژ تونیک و در موارد پیشرفتهتر، بهرهگیری از روشهای جراحی مانند شکستگی لگن در سالمندان اشاره کرد که به کمک متخصصین پزشکی و فیزیوتراپی میتوان بهبودی قابل توجهی را درمان افتادگی تجربه کرد.
ورزش برای افتادگی لگن در زنان
بهترین راه برای پیشگیری از عارضه POP در زنان، انجام ورزشهایی است که عضلات تحتانی را تقویت کنند. تمرینات تقویتی برای عضلات پشت پا و شکم، جلوگیری از ضعف عضلات را فراهم میکنند. همچنین یوگا و پیلاتس میتوانند با افزایش انعطافپذیری و قدرت عضلات، به پشتیبانی مناسب لگن کمک کنند و از افتادگی جلوگیری نمایند.
چه زمانی برای افتادگی لگن باید به پزشک مراجعه نمایید
در صورت مشاهده علائم پرولاپس یا مشاهده توده ای در داخل واژن یا اطراف آن به پزشک عمومی مراجعه کنید.
آنچه در هنگام مراجعه به پزشک انجام می شود :
- پزشک از شما می پرسد که آیا می تواند معاینه داخلی لگن را انجام دهد یا خیر.
- برای این کار باید از کمر به پایین لباس نداشته باشید و روی تخت معاینه قرار بگیرید.
- سپس پزشک بررسی می کند که برآمدگی در ناحیه لگن و داخل واژن شما وجود دارد یا خیر .
- پزشک ممکن است به آرامی وسیله ای به نام اسپکولوم را داخل واژن بیمار بگذارد تا دیواره های آن باز بماند تا بتواند ببیند آیا پرولاپس وجود دارد یا خیر.
گاهی اوقات پزشک از بیمار می خواهد به پهلوی چپ خود دراز بکشید و او را در آن وضعیت معاینه کند تا دید بهتری از افتادگی لگن داشته باشید. می توانید درخواست کنید که این معاینه توسط پزشک زن انجام شود و در صورت تمایل ، شخص مورد اعتماد خود را برای حضور با خود همراه کنید.علل افتادگی لگن
افتادگی لگن زمانی اتفاق می افتد که گروه ماهیچه ها و بافت هایی که به طور معمول اندام های لگن را پشتیبانی می کنند ، که کف لگن نامیده می شود ، ضعیف شده و نمی توانند اندام ها را محکم در محل خود نگه دارند.
تعدادی از شرایط جسمی می توانند کف لگن را ضعیف کرده و شانس ابتلا به افتادگی اندام لگن را افزایش دهند.
عوامل ضعیف کننده عضلات کف لگن
بارداری و زایمان به خصوص اگر زایمان طولانی و دشواری داشته اید یا اگر نوزاد بزرگ یا چند نوزاد به دنیا آوردهاید
- افزایش سن و یائسگی
- اضافه وزن
- داشتن یبوست طولانی مدت یا بیماری طولانی مدت که باعث سرفه و فشار می شود
- انجام هیسترکتومی
- شغلی که نیاز به جابجایی و حمل وسایل دارد
- برخی از بیماری ها نیز می تواند احتمال پرولاپس را افزایش دهد، از جمله:
- سندرم بیش فعالی مفصل
- سندرم مارفان
- تعویض مفصل لگن
- سندرم های Ehlers-Danlos
سخن پایانی
با انجام تمرینات مناسب و مشاوره با پزشک، میتوانید بهبود قابل توجهی در وضعیت افتادگی لگن خود تجربه کنید. تقویت عضلات تحتانی، باعث بهبود قوام و پشتیبانی لگن میشوند که این امر میتواند به تسریع فرایند بهبودی کمک کند. همچنین، مراقبتهای پزشکی منظم از جمله مشاورههای فیزیوتراپی و استفاده از روشهای درمانی پیشرفتهتر نیز میتواند در بهبود کیفیت زندگی و رفع نگرانیهای مرتبط با این مشکل مؤثر باشد. حرکت به سوی بهبود و بهداشت باعث افزایش اعتماد به نفس و راحتی در زندگی روزمره شما خواهد شد، پس از این راهها بهره بگیرید و به بهترین نتیجهها دست پیدا کنید. همچنین برای مراقبت از افتادگی لگن در سالمندان تا زمان بهبودی، میتوان از خدمات پرستاری سالمند در منزل استفاده کرد.
سوالات متداول
چه زمانی عارضه POP اتفاق میافتد؟
عارضه POP معمولاً پس از بارداری، زایمان یا در سنین بالاتر رخ میدهد.
آیا عارضه POP درمانپذیر است؟
بله، با توجه به شدت و نوع افتادگی، میتوان با استفاده از تمرینات، مراقبتهای پزشکی و در صورت لزوم روشهای جراحی، افتادگی را درمان کرد.
آیا پیشگیری از افتادگی لگن ممکن است؟
بله، با تقویت عضلات تحتانی، اجتناب از حمل بارهای سنگین و حفظ وزن مناسب، میتوان از عارضه POP پیشگیری کرد.
تشخیص افتادگی لگن چگونه انجام میشود؟
تشخیص افتادگی لگن با بررسی علائم، معاینه لگنی توسط پزشک انجام میشود. در برخی موارد پیچیدهتر، آزمایشهای بیشتری مانند بررسی عملکرد مثانه (برای مشکلات مرتبط با ادرار)، سیستوسکوپی (مشاهده درون مثانه و مجرای ادراری)، یا تصویربرداری (سونوگرافی یا MRI کف لگن) نیز ممکن است نیاز باشد