اضطراب جدایی در کودکان؛ راه های درمان اضطراب جدایی نوزادان

اختلال اضطراب جدایی در کودکان Separation anxiety disorder in children یکی از نگرانی‌های بزرگ والدین است. این اضطراب که ممکن است حتی از دوران نوزادی شروع شود، می‌تواند زندگی کودک و خانواده را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. کودکان مبتلا به این اختلال، هنگام جدا شدن از والدین یا اطرافیان خود دچار نگرانی شدید و بی‌قراری می‌شوند. به همین دلیل درک دلایل این نوع از اضطراب و یافتن راه‌های مؤثر برای مدیریت اختلال مذکور بسیار مهم است.

قابل توجه است که بهره ­گیری از پرستار بچه ماهر به کاهش این اضطراب کمک شایانی کند. از این رو در ادامه این مطلب، به بررسی علل و روش‌های درمان اختلال اضطراب جدایی در نوزادان پرداخته و راهکارهایی عملی برای کمک به والدین و مراقبان ارائه می‌دهیم. اگر شما هم نگران اضطراب جدایی در کودکان خود هستید، این مقاله می‌تواند راهنمایی مفیدی برای شما باشد.

اضطراب جدایی در کودک چیست؟

همان­طور که گفتیم، اضطراب جدایی در نوزادان و کودکان یکی از انواع اختلالات اضطرابی و روانی است که به طور خاص در کودکان رخ می‌دهد. این اضطراب زمانی بروز پیدا می‌کند که کودک حساس به شدت نگران جدا شدن از والدین یا اطرافیان خود باشد.

این نگرانی و ترس ممکن است به صورت بی‌قراری، گریه‌های مداوم، امتناع از رفتن به مدرسه یا مهدکودک و حتی بروز علائم جسمی مانند دل‌درد یا سردرد ظاهر شود. همچنین اضطراب جدایی می‌تواند به طور موقت بر عملکرد روزمره کودک تأثیر بگذارد و نیازمند توجه و مدیریت صحیح والدین و اطرافیان است تا کودک بتواند به راحتی این مرحله را پشت سر بگذارد.

اضطراب جدایی نوزادان

اضطراب جدایی در نوزادان معمولاً در سن شش تا هشت ماهگی شروع می‌شود و می‌تواند تا دو سالگی ادامه یابد. در این مرحله، نوزادان به شدت به والدین و مراقبان خود وابسته هستند و جدا شدن از آن‌ها می‌تواند باعث بروز نگرانی، بی‌قراری و گریه‌ های مکرر شود.

این دوره از رشد طبیعی نوزاد است و بخشی از فرآیند تکامل عاطفی و اجتماعی او محسوب می‌شود. نوزادان در این سن هنوز درک کاملی از مفهوم زمان ندارند و نمی‌توانند بفهمند که والدین به زودی باز خواهند گشت، بنابراین هرگونه جدایی کوتاه‌ مدت نیز می‌تواند برای آن‌ها استرس‌زا باشد.

به نقل از nhs :

نوزادان و کودکان نوپا معمولاً اگر شما یا سایر مراقبان آنها را ترک کنید، حتی برای مدت کوتاهی، می چسبند و گریه می کنند. اضطراب جدایی و ترس از غریبه ها در کودکان خردسال بین سنین 6 ماه تا 3 سال رایج است، اما بخشی طبیعی از رشد کودک شما است و آنها معمولاً از آن رشد می کنند.

چرا اضطراب جدایی اتفاق می افتد؟
اگر کودک شما زمانی که از اتاق بیرون می‌رفتید آرام بود و از اینکه توسط افرادی که نمی‌شناختند در آغوش گرفته می‌شد، خوشحال می‌شد، زمانی که شما آنجا نیستید یا غریبه‌ها نزدیک هستند شروع به گریه کردن می‌کنند.

اما اضطراب جدایی نشانه ای است که کودک شما اکنون متوجه شده است که چقدر به افرادی که از او مراقبت می کنند وابسته است. این می تواند شامل پدربزرگ و مادربزرگ یا متخصصانی باشد که از نزدیک با مراقبت از آنها درگیر هستند و همچنین والدین آنها.

علت اضطراب جدایی در نوزادان چیست؟

علت اضطراب جدایی در نوزادان و کودکان می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که شامل عوامل زیستی، روانشناختی و محیطی می‌شود. یکی از عوامل مهم، تجربه‌های اولیه نوزاد است. نوزادانی که جدایی‌های ناگهانی یا تغییرات بزرگ در محیط زندگی مانند جابجایی خانه یا ورود یک عضو جدید به خانواده را تجربه کرده‌اند، بیشتر در معرض اضطراب جدایی قرار دارند.

علاوه بر این­ها، عوامل ژنتیکی و ویژگی‌های خلقی کودکان نیز می‌توانند نقش مهمی در بروز این اضطراب داشته باشند. کودکانی که والدین مضطرب دارند، ممکن است این اضطراب را از والدین خود دریافت کنند، زیرا نوزادان به شدت به احساسات و رفتارهای والدین خود واکنش نشان می‌دهند.

علائم اضطراب جدایی در کودکان

علائم اضطراب جدایی در کودکان می‌تواند بسیار متنوع باشد و شامل علائم عاطفی، رفتاری و جسمی می‌شود.

• علائم عاطفی شامل نگرانی بیش از حد درباره جدا شدن از والدین یا مراقبان، ترس از اینکه اتفاق بدی برای آن‌ها بیفتد و احساس ناامنی می­شود.
• علائم رفتاری ممکن است شامل چسبیدن به والدین، امتناع از رفتن به مدرسه یا مهدکودک، گریه‌ های شدید و مکرر و بی‌قراری باشد.
• علائم جسمی نیز می‌تواند شامل دل‌ درد کودکان، سردرد، حالت تهوع و مشکلات خواب باشد. این علائم ممکن است در موقعیت‌های مختلفی مانند زمانی که والدین برای مدت کوتاهی از خانه خارج می‌شوند، بروز کنند.

شناخت این علائم و توجه به آن‌ها می‌تواند به والدین کمک کند تا به موقع اقدامات لازم را برای کاهش اضطراب کودک خود انجام دهند. تعداد دیگری از این علائم نیز به صورت زیر می باشد:

1. عدم داشتن تمرکز
2. نخوابیدن ، یا بیدار شدن به علت کابوس دیدن
3. درست غذا نخوردن
4. به سرعت عصبانی یا تحریک پذیر می شوند
5. دائماً نگران یا دارای افکار منفی هستند
6. احساس تنش و احساس ناخوشی
7. حالت تهوع و استفراغ ناشی از استرس در کودکان

اضطراب جدایی در كودكان كوچكتر شایع است، در حالی كه كودكان بزرگتر و نوجوانان بیشتر نگران مدرسه هستند یا اضطراب اجتماعی دارند. داشتن احساس اضطراب بخشی طبیعی از رشد کودکی است و کاملاً طبیعی است که کودک در اطراف غریبه ها اضطراب جدایی یا اضطراب اجتماعی داشته باشد.

آنها حتی ممکن است احساسات خود را کاملاً درک نکنند یا اینکه چرا احساس ترس می کنند و ممکن است در انتقال احساس ترس و نگرانی خود مشکل داشته باشند و برخی از کودکان ممکن است به هیچ وجه سعی در برقراری ارتباط با این موضوع نداشته باشند.

از آنجا که کودکان نمی فهمند چه اتفاقی برای آنها می افتد به همین خاطر ، برای والدین دشوار است که بدانند فرزندشان از اختلالات اضطرابی دوران کودکی رنج می برد یا خیر و روش پیشگر از اضطراب جدایی کدام است.

نشانه های اضطراب جدایی در کودکان

دیگر علائم و نشانه های اضطراب جدایی در نوزادان و کودکان به صورت زیر می باشد:

• ترس یا ناراحتی مداوم هنگام ترک والدین
• نگرانی بیش از حد در مورد از دست دادن والدین یا عزیزانتان
• نگرانی مداوم در مورد گم شدن یا رها شدن
• امتناع از رفتن به خارج یا ترک خانه به هر دلیلی
• ترس از تنها ماندن
• خودداری از خوابیدن به تنهایی
• کابوس های مکرر درباره جدایی
• علائم جسمی مانند حالت تهوع ، استفراغ ، سردرد و سرگیجه

سن اضطراب جدایی در کودکان

اضطراب جدایی در کودکان معمولاً در سنین شش ماهگی تا سه سالگی مشاهده می‌شود. در این دوره زمانی، کودکان به شدت به والدین و اطرافیان نزدیک خود وابسته هستند و هرگونه جدایی از آن‌ها می‌تواند باعث بروز اضطراب شود. این اضطراب در حدود دو سالگی به اوج خود می‌رسد و سپس به تدریج کاهش می‌یابد.

با این حال، برخی کودکان ممکن است در سنین بالاتر نیز این نوع اضطراب را تجربه کنند، به ویژه اگر تجربه‌های تروماتیک یا تغییرات بزرگی در زندگی آن‌ها رخ داده باشد. آگاهی از سن شروع و پایان این اضطراب می‌تواند به والدین کمک کند تا انتظارات واقع‌بینانه‌ای داشته باشند و به طور موثر‌تر با آن مقابله کنند.

خطرات و عوارض اضطراب جدایی در کودکان

اختلال اضطراب جدایی می‌تواند تأثیرات منفی گسترده‌ای بر عملکرد کودک در خانه، مدرسه و موقعیت‌های اجتماعی داشته باشد. این اختلال نه تنها مانع از ارتباط مؤثر کودک با همسالان می‌شود، بلکه می‌تواند به انزوا، کاهش اعتماد به نفس و افت تحصیلی منجر شود و در نهایت بر رشد اجتماعی و عاطفی او تأثیر بگذارد. در ادامه مهمترین این عوارض را با هم مرور میکنیم:

• احساس انزوا و تنهایی: کودکانی که دچار اضطراب جدایی هستند ممکن است نتوانند به راحتی با دوستان خود ارتباط برقرار کنند و در فعالیت‌های گروهی شرکت کنند، که می‌تواند منجر به انزوا و احساس تنهایی شود.
• افت تحصیلی: اضطراب جدایی می‌تواند تأثیر منفی بر عملکرد تحصیلی کودک بگذارد و باعث کاهش تمرکز و افت تحصیلی کودک شود.
• کاهش اعتماد به نفس: ترس از جدایی می‌تواند به کاهش اعتماد به نفس کودک منجر شود و احساس ناامنی و ضعف را در او تقویت کند.
• همراهی با اختلالات دیگر: اضطراب جدایی ممکن است با اختلالات دیگری نظیر اختلال اضطراب عمومی، فوبیاها، اختلال وسواس-اجباری و افسردگی همزمان باشد.
• تشدید علائم اضطراب: اختلالات اضطرابی همزمان می‌توانند شدت علائم اضطراب جدایی را افزایش دهند و به کاهش کیفیت زندگی کودک منجر شوند.
• نیاز به درمان: در صورت عدم درمان به موقع، عوارض اضطراب جدایی ممکن است به مشکلات جدی‌تری در زندگی کودک منجر شوند که نیاز به مداخلات درمانی دارد.
• تأثیرات جسمی: اضطراب جدایی می‌تواند باعث بروز علائم جسمی مانند سردرد، دل‌درد و دیگر مشکلات جسمانی در کودک شود.

درمان اختلال اضطراب جدایی در کودک

برای درمان اختلال اضطراب جدایی کودک، روش‌های مختلفی وجود دارد که می‌تواند به کاهش نگرانی و بهبود وضعیت کودک کمک کند. یکی از موثرترین روش‌ها، درمان شناختی-رفتاری (CBT) است که به کودکان کمک می‌کند تا با تغییر الگوهای فکری منفی و رفتارهای اضطرابی خود، به مدیریت بهتر اضطراب بپردازند.

مشاوره خانوادگی نیز می‌تواند به والدین و کودکان کمک کند تا بهتر با این اختلال مقابله کنند. همچنین، تکنیک‌های آرام‌سازی مانند تنفس عمیق، ماساژ و فعالیت‌های آرام‌بخش می‌تواند به کاهش اضطراب کودک کمک کند.

تشویق کودکان به اعتماد به نفس و ایجاد محیطی امن و پایدار نیز نقش مهمی در کاهش این اضطراب دارد. همکاری با یک متخصص روانشناسی کودک می‌تواند به انتخاب روش درمانی مناسب کمک کند. شایان ذکر است که کمک گرفتن از یک شرکت پرستاری برای مراقبت از کودک نیز نقش سازنده­ای در درمان این اختلال دارد.

دارو برای اضطراب جدایی در کودکان

روش دیگر برای درمان اضطراب کودکان در رابطه با جدایی از والدین، استفاده از داروهای ضد افسردگی است بسیاری از والدین نگران استفاده کودک از دارو هستند. داروهای تجویزی می توانند در درمان اختلالات اضطرابی مفید باشند.

مطالعات نشان داد که ترکیبی از درمان رفتار شناختی و داروی ضد افسردگی برای کودکان 7 تا 17 سال بهتر از هر دو روش درمانی است. دارو بستگی به شدت علائم کودک و واکنش او به درمان می تواند یک گزینه درمانی کوتاه مدت یا بلند مدت باشد. همچنین ضروری است كه به پزشك در مورد سایر داروهای تجویز شده یا بدون نسخه كه فرزند شما مصرف می كند ، اطلاع دهید . حتی اگر این دارو برای مدت كوتاهی باشد. مهارکننده های انتخابی جذب مجدد سروتونین در حال حاضر داروهای انتخابی برای درمان اختلالات اضطرابی دوران کودکی و بزرگسالان است.

چگونه اضطراب جدایی در کودکان را درمان کنیم؟

اولین و شایع ترین نوع درمان اضطراب جدایی و اضطراب امتحان، رفتار شناختی است. این درمان نوعی گفتاردرمانی است که به کودک کمک می کند چگونه افکار و باورهای ناسالم را تغییر دهد یا به چالش بکشید تا بتوانند احساسات و اعمال خود را بهبود ببخشند.

درمان رفتار شناختی با آموزش تکنیک های جدید برای مقابله با استرس، شناسایی احساسات، حل مسائل عاطفی کمک می کند. درمان رفتار شناختی (CBT) نوعی موثر از روان درمانی برای اختلال اضطراب جدایی است. در طول درمان کودک شما می تواند یاد بگیرد که چگونه با ترس در مورد جدایی روبرو شود و آن را مدیریت کند. علاوه بر این ، والدین می توانند یاد بگیرند که چگونه به طور موثر حمایت عاطفی ارائه دهند.

با گذشت زمان، کودکانی که دچار اضطراب جدایی هستند نیز می توانند یاد بگیرند که به طور جداگانه در مورد جدایی فکر کنند و ترس های خود را منطقی تر بررسی کنند. آنها یاد خواهند گرفت که با جدایی کنار بیایند .

پیشگیری از اختلال اضطراب جدایی در کودک و بچه

پیشگیری از اختلال اضطراب جدایی در کودکان نیازمند توجه به نیازهای عاطفی و روانی آن‌ها است. ایجاد محیطی امن و حمایت‌کننده، تشویق به استقلال تدریجی و فراهم کردن فرصت‌هایی برای بازی و تعامل با همسالان می‌تواند به کاهش اضطراب جدایی کمک کند.

والدین باید به کودکان خود اطمینان دهند که همیشه در کنار آن‌ها خواهند بود و آن‌ها را ترک نخواهند کرد. همچنین، ایجاد یک روال منظم و پیش‌بینی‌پذیر می‌تواند به کاهش نگرانی کودکان کمک کند. برقراری ارتباط صمیمی و مثبت با کودک و نشان دادن عشق و محبت به او از اهمیت زیادی برخوردار است. همچنین استفاده از بازی‌های تخیلی و داستان‌های آموزنده نیز می‌تواند به کودکان کمک کند تا با احساسات خود بهتر آشنا شوند و به آن‌ها کمک کند تا اضطراب جدایی را بهتر مدیریت کنند.

چگونه اضطراب جدایی در کودک از مادر را کاهش دهیم؟

کاهش اضطراب جدایی کودک از مادر نیازمند توجه و تلاش والدین است. یکی از راه‌های موثر، ایجاد یک روال منظم و قابل پیش‌بینی است که به کودک کمک می‌کند تا احساس امنیت کند. والدین می‌توانند با معرفی تدریجی اطرافیان جدید و ایجاد فرصت‌هایی برای کودک تا با آن­ها آشنا شود، به کاهش اضطراب کمک کنند. همچنین، مهم است که والدین خود آرام و اطمینان‌بخش باشند، زیرا کودکان به شدت از احساسات والدین خود تأثیر می‌گیرند.

سخن پایانی

در یک نتیجه­ گیری کلی، می­توان دریافت که اختلال اضطراب جدایی کودکان می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر زندگی کودک و خانواده‌اش داشته باشد. با درک بهتر علل و علائم این اختلال و استفاده از روش‌های مناسب برای مدیریت و درمان آن، می‌توان به بهبود وضعیت کودکان کمک کرد. ایجاد محیطی امن و حمایت‌کننده و توجه به نیازهای عاطفی و روانی کودکان کلید اصلی پیشگیری و مدیریت این اختلال است. با رعایت این نکات، والدین می‌توانند به کودکان خود کمک کنند تا با اطمینان و آرامش بیشتری فرآیند رشد خود را طی کنند.

سوالات متداول

1.چه زمانی اضطراب جدایی در کودکان به یک مشکل جدی تبدیل می‌شود؟

اضطراب جدایی زمانی به یک مشکل جدی تبدیل می‌شود که کودک نتواند فعالیت‌های روزمره خود مانند رفتن به مدرسه، خوابیدن یا بازی کردن را به طور معمول انجام دهد و این اضطراب برای مدت طولانی ادامه یابد.

2. آیا اضطراب جدایی در نوزادان طبیعی است؟

بله، اضطراب جدایی در نوزادان بین سنین شش تا هشت ماهگی تا حدود دو سالگی طبیعی است. این اضطراب و حتی ترس، بخشی از فرآیند رشد طبیعی کودک است.

3. چگونه می‌توانم به کاهش اضطراب جدایی کودک خود کمک کنم؟

ایجاد یک روال منظم، معرفی تدریجی اطرافیان جدید مانند پرستار بچه، استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی و اطمینان دادن به کودک که همیشه در کنار او خواهید بود، می‌تواند به کاهش اضطراب کمک کند.

4. آیا استفاده از خدمات شرکت پرستاری می‌تواند به کاهش اضطراب جدایی در کودک کمک کند؟

بله، استفاده از خدمات شرکت پرستاری و پرستار بچه متخصص می‌تواند به ایجاد محیطی امن و مطمئن برای کودک کمک کند و اضطراب جدایی را کاهش دهد.

5. آیا درمان‌های دارویی برای اضطراب جدایی در کودکان توصیه می‌شود؟

درمان‌های دارویی معمولاً برای موارد شدید اضطراب جدایی و تحت نظارت پزشک متخصص توصیه می‌شود. بیشتر موارد این اختلال با روش‌های غیردارویی مانند درمان شناختی-رفتاری قابل مدیریت هستند.

6. اضطراب جدایی چه تاثیری بر آینده کودک دارد؟

اضطراب جدایی اگر به موقع درمان نشود باعث ایجاد مشکلات عاطفی و روانی در کودک میشود و مشکلات بسیار جدی شخصیتی در بزرگسالی برای او به همراه دارد.