علت خون دماغ شدن کودکان و اپیستاکسیس چیست؟ و برای درمان فوری خون دماغ در کودکان باید چه کار کرد؟ به خصوص اگر کودک یا خردسالی در خانه دارید، حتما با مشکل خونریزی بینی یا اپیستاکسیس مواجه شده‌اید. بسیاری والدین در چنین شرایطی با وحشت و نگرانی به پزشک مراجعه می‌کنند و نگران عواقب بعدی خون دماغ شدن هستند. واقعیتی است که در بسیاری موارد خون دماغ شدن کودکان، نتیجه یک التهاب ساده در بخش جلویی و نرم بینی است و علت وحشتناکی پشت خود ندارد.
اگر راه‌های درمان فوری خون دماغ شدن در کودکان را بیاموزید، خیلی سریع و بدون نگرانی می‌توانید این مشکل را حل کنید. اما شرایطی نیز وجود دارد که خون دماغ شدن مکرر در کودکان اتفاق می‌افتد و خونریزی مزمن، با حتی ۲۰ دقیقه صبر و درمان مهار نمی‌شود. در این شرايط والدین یا پرستار کودک باید چه کار کنند؟ علت خون دماغ شدن کودکان چیست؟ چرا کودک تنها در فصولی خاص دچار این مشکل می‌شود؟
خون دماغ کودکان چه موقع خطرناک است؟
در شرایطی که کودک علاوه بر خون دماغ شدن، علائمی چون بی حالی و ضعف، رنگ پریدگی، کبودی، تب، سرگیجه و… را نیز تجربه می‌کند و گمان برده می‌شود که دلیل این شرایط، مصرف دارویی خاص، ورود جسمی خاص به بینی یا ضربه بوده است، باید درمان خون دماغ به طور حرفه‌ای‌تر و جدی‌تری پیگیری شود. بستنی عروق به وسیله سوزاندن آن‌ها، انقباض با گاز و موادی چون نقره نیترات، از جمله راه‌های پزشکی هستند که برای درمان خون دماغ در کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرند.
به طور کلی اگر موارد زیر رخ داد در سریعترین زمان ممکن به پزشک مراجعه نمایید:
| تکرار مداوم خونریزی | کبودی بینی | تب و خون دماغ در کودکان | حالت تهوع |
| تغییر بافت خون | کج شدگی بینی | سر گیجه | استفراغ خون |
| رنگ پریدگی | شروع خونریزی بعد از مصرف دارو | تکرار مداوم خونریزی | سرفه خونی |
دلایل خون دماغ شدن کودکان
دلیل خون دماغ شدن کودکان Epistaxis، پاسخ التهابی بدن نسبت به یک محرک هستند. وقتی تحت تاثیر یک عفونت، سرماخوردگی، ورود شی خارجی چون انگشت به بینی و… عروق ریز درون بینی تحریک و ملتهب می‌شوند، سوزش، خونریزی و کبودی کاملا محتمل است. خشکی و حساسیت بینی بیشترین دلیلی است که سبب خون دماغ شدن کودکان و افراد کم سن و سال می شود. همچنین تعداد زیادی از بچه ها عادت به دست کردن به داخل بینی خود دارند که همین مورد جز یکی از دلایل اصلی در خون دماغ شدن کودک می باشد.
اغلب خون دماغ شدن بزرگسالان و کودکان در نتیجه التهاب بخش جلویی (قدامی) بینی اتفاق می‌افتند و در موارد نادر خونریزی منشا درونی و علتی خطرناک دارد. علت خون دماغ شدن در کودکان به طور طبیعی می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:
خون دماغ شدن بچه به علت فشار خارجی
شایعترین دلیل خون دماغ در کودک زیر دو سال و حتی ۲ تا ۱۰ سال، وارد کردن فشار خارجی به عروق ریز بینی است. این فشار تحت تاثیر فرو بردن انگشت یا جسم خارجی در بینی ایجاد می‌شود و خونریزی را در پی دارد.
عفونت، دلیل خون دماغ کودک
علت خون دماغ شدن کودکان در زمان سرماخوردگی و بیماری‌هایی چون تب دنگی، عفونت است. سرماخوردگی، عفونت‌های سینوسی و… باعث خونریزی بینی می‌شوند. عوامل عفونی چون انواع باکتری و ویروس می‌توانند مواد مخرب شیمیایی را آزاد کنند که عروق خون را تخریب می‌کند. در اثر این تخریب، خونریزی در بینی محتمل است.
Maneuver valsalva
در شرایطی که نفس در سینه حبس شده و انقباض شدیدی در حفره شکمی ایجاد می‌شود، (مثل تقلا برای خارج کردن مدفوع در یبوست)، این فشار شدید می‌تواند پاره شدن عروق خونی بینی را به همراه داشته باشد و همین امر می تواند سبب خونریزی بینی کودک شود.
خون دماغ شدن کودک به علت خشکی و گرمای هوا
هوای گرم و خشک نیز می‌تواند از دلایل خون دماغ شدن مکرر در کودکان باشد.
حساسیت و آلرژی، عامل خونریزی بینی کودکان
در کنار موارد قبل، حساسیت نیز شایعترین علت خون دماغ شدن کودکان در بهار است. البته که حساسیت طی عوامل متعددی می‌تواند ایجاد شود، اما تغییرات فصلی و گرده افشانی ابتدای بهار و پاییز، بستر حساسیت شدیدتر بدن را فراهم می‌کنند. آلرژی، در واقع التهاب و جنجال ایمنی بدن در برابر عاملی بی خطر است.
یعنی بدن به طور اشتباهی و با حساسیت بی مورد، عامل غیر آسیب زا را خطرناک تشخیص دهد و به مبارزه با آن بپردازد! این التهاب هم به تنهایی می‌توان خون دماغ شدن در کودکان را به دنبال داشته باشد و هم با مصرف اسپری‌های ضد خارش بینی، احتمال خونریزی را افزایش دهد. همچنین این مورد در علت خون دماغ شدن کودکان در صبح نیز شایع است.
خون دماغ در سرماخوردگی کودکان
یکی دیگر از دلایل خون دماغ شدن کودک سرماخوردگی بوده که به واسطه مصرف داروهای آنتی بیوتیک و چرک خشک کن محیط داخلی بینی خشک می شود. همین امر باعث می شود تا زمانی که کودک دست خود را داخلی بینی کرده بافت ها و رگ های داخلی بینی آسیب دیده و خونریزی شروع شود. برای جلوگیری از این مورد می توانید با استفاده از پماد ها و مرطوب کننده های مناسب نواحی داخلی بینی بچه را مرطوب نمایید.
در کنار این موارد، علت خون دماغ شدن کودکان می‌تواند اثری مخرب و ریشه‌ای داشته باشد. به عنوان مثال داروهای ضد انعقادی و رقیق کننده خون، کمبود ویتامین k، سرطان و وجود توده در مسیر بینی، بیماری‌های قلبی و عروقی، فشار خون بالاتری از حد نرمال، پولیپ بینی، آسیب یا شکستگی همه می‌توانند از دلایل خون دماغ شدن مکرر در کودکان باشند. به منظور رفع و درمان خون دماغ شدن کودکان به هر دلیل، یک درمان فوری خون دماغ در کودکان وجود دارد و در موارد حادتر، درمان پزشکی.
درمان خون دماغ در کودکان
راه و روش های درمان خون دماغ در کودکان شامل مداخلات متنوعی مانند داروها، ترخیص جراحی، و در برخی موارد، ترخیص خود به خودی ممکن است. انتخاب روش درمانی وابسته به نوع و شدت مشکل، سن و وضعیت کلینیکی کودک می‌باشد. هدف اصلی درمان، کنترل و کاهش خطرات مرتبط با خون دماغ، افزایش جریان خون به مغز، و جلوگیری از عوارض جدی احتمالی است.
تعیین دقیق توسط پزشک متخصص و دنباله‌روی منظم با تست‌ها و تصاویر پزشکی می‌توانند به بهبود و بهبودی وضعیت کودک کمک کنند. برای درمان فوری خون دماغ در کودکان با توجه به علت خون دماغ، باید به طور خانگی یا از طریق پزشک اطفال اقدام کرد.
به گفته ی : Nosebleeds
خونریزی بینی باعث درد نمی شود؛ با این حال، کودک شما ممکن است از دیدن و مزه خون در هنگام خونریزی بینی بسیار مضطرب و ناراحت شود. سعی کنید کودک خود را آرام کرده و به او اطمینان دهید، زیرا گریه کردن خونریزی را بدتر می کند، سپس این دستورالعمل های کمک های اولیه را دنبال کنید:
کودک خود را به صورت عمودی در یک وضعیت راحت بنشینید و کمی به جلو خم شوید.
قسمت پایین و نرم بینی را فشار دهید و سوراخ های بینی را با انگشتان خود به هم فشار دهید (کودک شما اگر بزرگتر باشد می تواند این کار را انجام دهد). به مدت 10 دقیقه به فشار دادن ادامه دهید.
برای بررسی اینکه آیا خونریزی متوقف شده است، انگشتان خود را بردارید.خون نیاز به لخته شدن دارد و این زمان می برد. خواندن کتاب می تواند حواس پرتی خوبی برای کودک شما باشد. یک ساعت در دسترس داشته باشید تا مطمئن شوید 10 دقیقه گذشته است.
بعد از 10 دقیقه، بینی را رها کنید و بررسی کنید که آیا خونریزی متوقف شده است یا خیر. اگر خونریزی بینی ادامه پیدا کرد، سوراخ های بینی را برای 10 دقیقه دیگر فشار دهید.
درمان فوری خون دماغ در کودکان
اغلب خونریزی‌های بینی با این روش ساده قابل حل هستند. در این شیوه مهمترین نکته حفظ آرامش و امنیت، و القای این احساس به کودک است.
- کودک را آرام کنید و به طوری که سر نه خیلی بالا و نه خیلی پایین قرار گیرد، او را بنشانید. توجه داشته باشید که بالا گرفتن سر می‌تواند باعث قورت دادن لخته خون شود که سرفه و استفراغ و تهوع را در پی دارد.
- حوله‌ای تمیز و لطیف یا دستمال کاغذی را بردارید و در قسمت قدامی بینی کودک بگیرید.
- نگه داشتن دستمال، معمولا تا ۱۰ دقیقه لازم است و پس از آن خونریزی بند آمده است.
اگر شما فرزند و کودکی در منزل دارید که به صورت مکرر دچار خون ریزی از ناحیه بینی شده می توانید از خدمات سلامت اول برای نگهداری و مراقبت از فرزند خود جهت کنترل و درمان خون دماغ شدن کودکان به بهترین شکل بهره ببرید.
سوالات متداول
1. آیا تب و خون دماغ کودکان خطرناک است؟
در صورتی که خون دماغ و تب بچه طولانی شد می بایست در سریعترین زمان به پزشک مراجعه نمایید.
2. چرا کودکان دچار خونریزی بینی می شوند؟
موارد زیادی وجود دارد که علت خون دماغ شدن کودکان می باشد اما معمولا دست در بینی کردن و فشار خارجی شایع ترین عامل آن است.
3. بهترین راه متوقف کردن خونریزی دماغ بچه چیست؟
برای متوقف کردن خون دماغ کودک ابتدا، بچه را به روی پای خود نشانده، سپس سر کودک را به آرامی به سمت پایین آورده و بینی کودک را با دست بگیرید.
