ارتباط با سالمندان یکی از چالش هایی است که مراقبین و پرستار سالمند با آن روبرو هستند و لازم است با رعایت تکنیک های خاصی انجام گردد. مراقبت از یک سالمند می تواند تغییرات عمده ای در یک خانواده ایجاد کند. مسائل جسمی ، عاطفی ، اجتماعی و مالی می تواند بوجود آید که بر نقش ها ، مسئولیت ها و احساسات هر یک از اعضای خانواده تأثیر می گذارد. چنین تغییرات گسترده ای در بین اعضای خانواده می تواند منجر به افزایش تنش و اختلافات مکرر شود. اصطکاک مداوم اعضای خانواده و سالمند می تواند ناامیدکننده باشد ، اما یادگیری رفتار با سالمندان و آنچه که به یک ارتباط سالم و دو طرفه می انجامد می تواند به اعضای خانواده که سالمند نیز جزوی از آن است کمک کند تا راحت تر و موثرتر یکدیگر را درک نموده و با یکدیگر تعامل نمایند. تمام این نکات توسط پرستار سالمند باید رعایت شود.
رفتار با سالمندان؛ نکات اولیه
برخورد اولیه با سالمندان نقشی اساسی در ایجاد حس احترام، اعتماد و آسایش در آنها دارد. با رعایت نکات ساده‌ای می‌توان این تجربه را برای هر دو طرف، چه سالمند و چه فرد مقابل، به تجربه‌ای مثبت و سازنده تبدیل کرد. این نکات اولین مولفه هایی هستند که در ارتباط با سالمندان باید رعایت کنید.
احترام
با لحنی محترمانه و مودبانه صحبت کنید. از القاب مناسب مانند “خانم” یا “آقا” و نام خانوادگی استفاده کنید. از تماس فیزیکی ناگهانی یا بدون اجازه خودداری کنید. به حریم شخصی آنها احترام بگذارید و در مکالمات خصوصی‌شان دخالت نکنید.
صبر
به صحبت‌های آنها با دقت و حوصله گوش فرا دهید. در صورت نیاز، به آنها فرصت کافی برای صحبت کردن و بیان افکارشان بدهید. در هنگام صحبت کردن، با لحنی آرام و شمرده صحبت کنید. از قطع کردن صحبت‌های آنها یا عجله کردن خودداری کنید.
همدلی
سعی کنید خود را جای آنها بگذارید و از دیدگاه آنها به دنیا نگاه کنید. احساسات و نیازهای آنها را درک کنید و به آنها توجه نشان دهید. با لحنی همدلانه و دلسوزانه با آنها صحبت کنید. در صورت لزوم، به آنها اطمینان خاطر و آرامش بدهید.
نکات کلیدی در رفتار با سالمدان
نکات زیر ممکن است در هر شرایطی کاربردی نباشد ، اما استفاده از آنها اطمینان می دهد که تمام تلاش خود را برای برقراری ارتباط با سالمندان انجام می دهید. مراقبت از سالمندان نکات بسیاری دارد که در یک مقاله جداگانه به برسی کامل آن پرداخته ایم.
1. تنها وقتی از شما خواسته شد مشورت دهید
سالمندان تمام زندگی خود را در حال پرورش و راهنمایی فرزندان خود بوده اند ، بنابراین شنیدن توصیه های یک کودک – حتی یک کودک بزرگسال – ممکن است چندان از مورد استقبال آنها قرار نگیرد.
تغییر نقش یک سالمند از جایگاه والد به کودک برای سالمند قابل پذیرش نخواهد بود و اغلب این مشکل، یکی از بزرگترین چالش های پرستاران سالمند می باشد.
بنابراین ، در رفتار با سالمندان بهتر است از مشاوره دادن خودداری کنید ، مگر اینکه مطمئن باشید از شما خواسته شده است. به طور کلی بهتر است اجازه دهید در این میان، یک فرد بیرونی و بی طرف مشاور باشد.حضور یک مشاور در این میان بسیار مهم و کاربردی است و بدون مشاوره نمی توانید سالمند را تشویق و پشتیبانی کنید.
2. ارتباط با سالمندان با گوش دادن موثر
به یاد داشته باشید که سالمندان ممکن است سرعت پردازش اطلاعات و توانایی یادگیری‌شان نسبت به قبل کندتر شده باشد. در هنگام صحبت کردن، با لحنی آرام و شمرده صحبت کنید و به آنها فرصت کافی برای درک و پاسخگویی بدهید. از قطع کردن صحبت‌های آنها یا عجله کردن خودداری کنید.
واقعاً به سخنان سالمند گوش دهید. حرف آنها را قطع نکنید و تمایل به پر کردن زمان هایی از سکوت که اغلب در حین مکالمات ایجاد می شوند را نداشته باشید.
مکث کوتاه در بین صحبت کردن می تواند به این معنا باشد که سالمند در حال تأمل و تفکر است و به دنبال یافتن یک جمله مناسب برای پاسخ یا ادامه گفتگو است .
گوش دادن دوطرفه را به خوبی در کنار سالمند تمرین کنید و بنابراین سعی کنید تشخیص دهید که فرد سالمند نیز صحبت های شما را می شنود و آنها را درک نموده است . در ارتباط گرفتن با سالمندان این نکته می تواند تا حد زیادی شما را محبوب دل آنها کن. مخصوصا اگر سالمند به حرف زدن بسیار علاقمند باشد.
3. تفاوت عقاید را بپذیرید
از بحث و جدل با سالمندان خودداری کنید. اگر با نظر آنها مخالف هستید، با لحنی محترمانه و بدون قضاوت، دیدگاه خود را بیان کنید. به جای تمرکز بر اختلافات، بر نقاط مشترک و علایق یکدیگر تمرکز کنید.
مهم نیست که یک خانواده چه اندازه با یکدیگر صمیمی و دوست هستند ، همه قرار نیست در هر مسئله ای با یکدیگر توافق داشته باشند . به عقاید دیگران به همان روشی که دوست دارید نظر شما محترم شمرده شود احترام بگذارید . اگر سالمند با نظرات شما مخالف بود بهتر است نسبت به او بی تفاوت و بی اعتنا نباشید و همه صحبت های او گوش دهید و سعی کنید به دنبال قضاوت و توجیه او نباشید . بهتر است در انتهای گفتگو بدون جبهه گیری مصالحه نموده و در مورد هیچ موضوعی پافشاری نکنید .
4. واضح صحبت کنید
برخی از افراد مسن دوست ندارند بپذیرند که کم شنوا هستند یا در درک مکالمه های پیرامون خود مشکل دارند. در ارتباط با سالمندان آرامش خود را حفظ کنید و به روشی ملایم و شفاف صحبت کنید.
در صورت لزوم بلندتر صحبت کنید ، اما فریاد نزنید. اطمینان حاصل کنید که صریحاً مطالب را بیان می کنید و از غر زدن و صحبت کردن خیلی سریع خودداری کنید.
هر بار بر روی یک ایده متمرکز شوید ، و جملات را کوتاه و ساده نگه دارید. اگر سالمند حرف شما را درک نمی کند ، سعی کنید آن را به گونه ای دیگر بیان کنید و از کلمات مختلف و ساده تر استفاده کنید.
5. حفظ احترام، کلید ارتباط با سالمندان
اطمینان حاصل کنید که در رفتار با سالمندان تلاش شما برای “افزایش میزان صدا” و کاهش سرعت الگوی گفتاری توهین آمیز نباشد . حتی اگر سالمند از زوال عقل یا کم شنوایی شدید رنج می برند و مانند یک کودک رفتار می کند هرگز نباید با او مانند یک کودک صحبت نکنید. مهم است یک راه مطمئن برای شروع یک گفتگو محترمانه با سالمند پیدا کنید .
6. محیط مناسب را انتخاب کنید
از مکالمه های طولانی یا مهم در موقعیتهایی که سالمند مشغول فعالیتهای سرگرم کننده است ، خودداری کنید.
تلویزیون یا رادیو را خاموش کنید یا حداقل میزان صدا را کم کنید. وقتی با او صحبت می کنید با او روبرو شوید تا در صورت لزوم حالت چهره شما را نگاه کند و حرکت لب های شما را بخواند.
هنگام صحبت در یک جمع خانوادگی، اطمینان حاصل کنید که سالمند در انتهای میز یا در حاشیه مجلس نباشد . بهتر است آنها را در وسط مجلس قرار دهید تا مکالمه در اطراف آنها اتفاق بیفتد.
7. ارتباط موثر با سالمند با درک خصوصیات پیر شدن
بیشتر سالمندان با پیرتر شدن و تلاش برای کنترل خود و محیط زندگی ، یک سری مشکلات را تجربه می کنند .
حتی اگر ارتباط با سالمند ناامیدکننده و پیچیده است ، تمام تلاش خود را بکنید تا او را درگیر گفتگوها و تصمیماتی کنید که قادر به شرکت در آنها هستند.
به عنوان یک پرستار سالمند لازم است به روشی رفتار نمایید که سالمند تصور نکند که کنترل امور زندگی خود را از دست داده و بهتر است او را همچنان توانا و تصمیم گیرنده نشان دهید .
8. موقعیت های کمک کننده را اولویت بندی کنید
بسیاری از سالمندان با افزایش سن با چالش های فزاینده ای روبرو می شوند، از جمله محدودیت های حرکتی، کاهش قدرت استقامت، تنهایی و مشکلات حافظه. در حالی که هدف شما اطمینان از سلامتی و ارتباط موثر با سالمند است اما دخالت و ورود به تمام جنبه های زندگی آنها می تواند به نوعی برای او ناامید کننده و شرم آور باشد. در عوض ، سعی کنید موضوعاتی را که لازم است به آنها بپردازید در اولویت قرار دهید و پیروزی های کوچک سالمند را در انجام کارهای خود جشن بگیرید.
9. ارتباط با سالمندان با سوال پرسیدن
در یافتن موضوعاتی که بتوانید در مورد آنها با سالمند صحبت کنید مشکل دارید؟ بسیاری از ما به اندازه کافی در مورد تجارب زندگی سالمندان از آنها سوال نمی‌پرسیم. هیچ راهی برای ارتباط موثر با سالمند بهتر از پرسیدن سوالات مختلف از او نیست . بهتر است لیستی از سوالات مفیدی که می توان از سالمند پرسید تهیه کنید و در زمان های مناسب درمورد آن با سالمند گفتگو نمایید.
با پرسیدن سوالات متعدد و متنوع، نشان دهید که به صحبت‌های آنها توجه می‌کنید و به نظراتشان اهمیت می‌دهید. برای بهبود ارتباط با سالمندان از سوالات باز و انتقادی استفاده کنید تا آنها را به صحبت بیشتر تشویق کنید. به پاسخ‌های آنها با دقت گوش فرا دهید و در صورت نیاز، سوالات تکمیلی بپرسید.
10. هر وقت می توانید بخندید
خنده واقعاً بهترین دارو بر هر دردی است. لحظات طنز حتی در سخت ترین و پرتنش ترین شرایط پرستاری از سالمند ممکن است بوجود آید .
هر چند وقت یکبار برای طنز و خنده فضایی را در نظر بگیرید . یک خنده مشترک می تواند تنش را کاهش دهد و با روابط پرستار را با سالمند نزدیک تر کند. با این حال ، حتماً این نکته را مد نظر قرار دهید که باید با سالمند بخندید و نه به سالمند .
در رفتار با سالمندان شوخی و طنز می‌تواند به ایجاد فضایی شاد و صمیمی در هنگام صحبت با سالمندان کمک کند. البته، به یاد داشته باشید که شوخی‌هایتان باید مناسب سن و شرایط آنها باشد و از شوخی‌های توهین‌آمیز یا تحقیرآمیز خودداری کنید.
11. استفاده از کلمه “من”
به جای استفاده از عباراتی مانند “تو باید” یا “تو نمی‌فهمی”، از کلمه “من” در جملات خود استفاده کنید. به عنوان مثال، به جای گفتن “تو باید زودتر به دکتر مراجعه می‌کردی”، بگویید “من نگران سلامتی تو هستم و به نظرم باید زودتر به دکتر مراجعه کنی”.
12. اجتناب از لحن بچگانه
با سالمندان مانند بزرگسالان صحبت کنید و از استفاده از لحن و کلمات بچگانه خودداری کنید. به آنها به عنوان افراد بالغ و با تجربه احترام بگذارید. در رفتار با سالمندان، استفاده از لحن بچگانه برای سالمندان بسیار توهین آمیز است.
به نقل از nia.nih.gov :
با بیمار به عنوان یک هم بزرگسال صحبت کنید. داشتن اختلالات جسمی، حسی یا شناختی از بلوغ یک بیمار بالغ نمی کاهد. کسانی که مسن‌تر هستند ممکن است به شرایط رسمی‌تر نشانی عادت کنند. با استفاده از زبان رسمی به عنوان پیش فرض (مانند آقا یا خانم) و پرهیز از اصطلاحات آشنا مانند «عزیز» که ممکن است به عنوان بی احترامی تلقی شود، احترام را فوراً برقرار کنید. شما یا کارکنانتان همچنین می‌توانید از بیماران بپرسید که چگونه ترجیح می‌دهند با آنها برخورد شود.
13. برقراری ارتباط چشمی
در هنگام صحبت کردن، به طور مستقیم به چشمان آنها نگاه کنید. این کار نشان دهنده احترام و توجه شما به آنها است. از تماس چشمی طولانی یا خیره شدن به آنها خودداری کنید، زیرا ممکن است احساس ناراحتی یا اضطراب در آنها ایجاد کند.
ارتباط گرفتن با سالمند نا شنوا
ارتباط گیری با سالمند ناشنوا نیازمند صبر، درک و استفاده از روشهای ارتباطی خاص است. استفاده از زبان اشاره، نوشتن پیام‌ها، و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های کمک شنوایی می‌تواند بسیار موثر باشد. مهم است که هنگام صحبت با سالمندان ناشنوا، به آنها نگاه کنید و واضح و آهسته صحبت کنید تا لب‌خوانی برایشان ممکن باشد. همچنین، استفاده از ابزارهای تصویری و نوشتاری می‌تواند به فهم بهتر کمک کند. ایجاد یک محیط آرام و بدون سر و صدا نیز برای ارتباط موثر اهمیت دارد. با این روش‌ها، می‌توانیم از انزوای اجتماعی آنها جلوگیری کرده و ارتباطی معنادار و ارزشمند برقرار کنیم.
رفتار با سالمندان زود رنج
ارتباط با سالمندان زودرنج نیازمند حساسیت و توجه ویژه است. در این نوع ارتباط، باید به دقت به احساسات و واکنش‌های آنها توجه کرد و از کلمات و لحنی استفاده کرد که احترام و همدلی را منتقل کند. صبوری و گوش دادن فعال می‌تواند به سالمند زودرنج کمک کند تا احساس شنیده شدن و درک شدن کند. همچنین، اجتناب از بحث‌های تنش‌زا و ارائه حمایت عاطفی مداوم می‌تواند به کاهش زودرنجی آنها کمک کند. برقراری یک فضای آرام و مثبت، و نشان دادن احترام به تجربیات و احساسات آنها، می‌تواند به ایجاد یک ارتباط سالم و رضایت‌بخش منجر شود.
تکنیک های داشتن ارتباط عاطفی با سالمندان
داشتن ارتباط عاطفی با سالمندان نیازمند به کارگیری تکنیک‌های خاصی است که به تقویت پیوندها و ایجاد ارتباطات معنادار کمک می‌کند. یکی از این تکنیک‌ها، شنیدن فعال است. این شامل توجه کامل به سخنان سالمند، بدون قطع کردن صحبت‌های او و نشان دادن علاقه واقعی به آنچه که می‌گوید، می‌شود.
تماس چشمی، سر تکان دادن و استفاده از عبارات تأییدی مانند “درک می‌کنم” یا “خیلی جالب است” می‌تواند به سالمندان احساس ارزشمندی بدهد. همچنین، مهم است که به احساسات و نیازهای آنها توجه کنیم و به جای ارائه راه‌حل‌های فوری، از آنها بپرسیم که چگونه می‌توانیم کمک کنیم.
سوالات متداول
1. چگونه با سالمندان ارتباط برقرار می کنید؟
در ارتباط خود مثبت باشید. با بردن نام شخصی که از او مراقبت می کنید سلام کنید و با او صحبت کنید. آنها را نادیده نگیرید و زمانی را به سالمند اختصاص دهید تا نیازهای خود را بیان کند.
2. چرا ارتباط با سالمندان مهم است؟
ارتباط با سالمندان هر گونه مشکل یا نگرانی را در آن ها رفع می کند. سالمندانی که با خانواده خود در تماس هستند می توانند نگرانی های خود را در میان بگذارند و احساس کنند که کسانی که آن ها را درک میکنند دارند.
3. چرا ارتباط با سالمندان سخت است؟
با افزایش سن بیشتر افراد، برقراری ارتباط موثر با دیگران برای آنها دشوار می شود. افراد مسن اغلب به دلیل تغییرات حسی مانند کاهش شنوایی، ضعف بینایی یا ناتوانی در بیان افکار خود به دیگران مواجه می شوند.
4. چگونه در مراقبت از سالمندان ارتباط برقرار کنیم؟
از زبان ساده استفاده کنید و بپرسید که آیا توضیح لازم است یا خیر. هم چنین توجه داشته باشید با بیمار رو در رو صحبت کنید.
