یبوست نوزادان Constipation in Children کمتر از یک سال معمول است، اما میتواند باعث نگرانی والدین شود. بعضی اوقات کودک شما واقعاً یبوست ندارد ، اما باید به او زمان دهید تا برنامه خود را برای دفع مدفوع تنظیم کند. به طور معمول مدفوع نوزاد نرم و به راحتی دفع میشود. حتی اگر یک نوزاد یبوست نداشته باشد، حرکات روده ای او ممکن است نامنظم باشد.
در موارد نادر، یبوست ممکن است به دلیل کمبود اعصاب یا مشکلات ساختاری در بخش تحتانی روده بزرگ باشد. اگر پزشک احساس کند کودک شما ممکن است این مشکل را داشته باشد برای او آزمایش تجویز میشود. غیرمعمول است که نوزادانی که مواد جامد را شروع نکردهاند، یبوست بگیرند یا در تولید پوسته مشکلی داشته باشند. قرمز شدن یا غر زدن بعضی از بچه ها هنگام پوپ زدن امری طبیعی است. اگر فکر میکنید کودک شما یبوست دارد، در دفع مدفوع مشکل دارد یا به نظر می رسد هنگام مدفوع درد دارد، با پزشک متخصص اطفال صحبت و از خدمات پرستار کودک بهره ببرید.
علت یبوست نوزاد
علت یبوست نوزاد و بچه ها دلایل و شرایط مختلفی دارد. به عنوان مثال گاهی بیماری علت یبوست کودکان و نوزادان بوده و گاهی کم آبی و استفاده از شیر خشک علت و دلیل آن می باشد. در ادامه ما سعی داریم تا تعدادی از دلایل و علت های این بیماری در نوزادان را به صورت تخصصی خدمت شما عزیزان شرح دهیم تا بتوانید درمان فوری برای آن را در سریعترین زمان ممکن آغاز کنید.
بیماری، علت یبوست کودک
اگر کودک شما بیمار است و اشتهای خود را از داده است ، تغییر در رژیم غذایی او می تواند سیستم گوارش کودک را تحت تاثیر قرار دهد و باعث یبوست نوزادان شود. این بیماری شایع در کودکان ممکن است از عوارض جانبی برخی داروها باشد. یبوست ممکن است در اثر برخی بیماری ها کم کاری تیروئید (غده تیروئید کم کار) ایجاد شود که در اینصورت برای درمان فوری یبوست نوزاد یک ماهه می بایست ابتدا بیماری که سبب بروز این عارضه شده را درمان کنید.
اجتناب از مدفوع و یبوست نوزادان
کودک شما ممکن است به دلایل مختلف مدفوع خود را نگه دارد. ممکن است کودک جهت جلوگیری از درد ناشی از دفع مدفوع از این کار اجتناب نماید . اگر کودک شما به پوشک حساسیت داده باشد حتی می تواند درد ناشی از مدفوع دردناک تر باشد. یا ممکن است با مسائلی در مورد استقلال و کنترل سروکار درگیر باشد که این مسئله در سنین 2 تا 5 سالگی معمول است. به این معنا که فرزند شما ممکن است جلوی دفع مدفوع خود را عمدا بگیرد زیرا نمی خواهد از بازی فاصله بگیرد.
کودک بزرگتر شما ممکن است هنگامی که از خانه یا مدرسه دور است ،از دفع مدفوع خودداری کند زیرا از استفاده از توالت عمومی خجالت می کشد یا احساس راحتی نمی کند.تغییرات دیگر به طور کلی ، هرگونه تغییر در روال زندگی کودک ، مانند مسافرت، هوای گرم یا موقعیت های استرس زا ، ممکن است بر سلامت کلی وی و نحوه عملکرد روده های او تأثیر بگذارد.
اگر یبوست نوزادان درمان نشود، ممکن است بدتر شود و باعث دل درد در کودکان شود. مدفوع هرچه بیشتر در مجاری تحتانی روده بماند ، بزرگتر ، محکم و خشک می شود. سپس دفع مدفوع دشوارتر و دردناک تر می شود. کودک شما ممکن است به دلیل درد مدفوع خود را نگه دارد. این یک چرخه معیوب ایجاد می کند.
دلیل یبوست نوزاد و کودک
عوامل ابتلای کودکان و نورزادان به یبوست با بزرگسالان کمی متفاوت است. این اختلال یکی از بزرگترین دردسرهای مادرها محسوب میشود که شایعترین دلایل آن به شرح زیر است.
شیر خشک علت یبوست کودک
بهتر است تغذیه نوزاد با شیر طبیعی باشد، چراکه مصرف شیرخشک او را مستعد یبوست میکند. هضم شیرخشک بسیار سخت است و مدفوع را سفت و حجیم میکند و بهتر است میزان شیر خشک برای نوزاد رعایت شود.
استفاده از مواد غذایی جامد
نوزادان پس از شش ماه شروع به مصرف مواد غذایی به عنوان مکمل میکنند. توجه مادر به برنامه غذایی نوزاد از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ زیرا چنانچه غذاهایی با فیبر کم یا جامد مصرف کند، به دلیل عدم توانایی بدن در هضم غذاهای جدید، نوزاد دچار یبوست میشود.
یبوست کودکان به دلیل کمآبی بدن
بعد از گذشت مدت کوتاهی از تولد کودک، برخی عوامل مانند دندان درآوردن، برفک دهان نوزاد، عفونت در گلو، سرماخوردگی یا عفونت در گوش باعث بیاشتهایی و بیمیلی نوزاد در مصرف شیر و مواد غذایی میشود. عدم دریافت مواد غذایی و همچنین مایعات سبب کمآبی بدن و ابتلای نوزاد به یبوست خواهد شد.
علت یبوست کودک یک ماهه با شیر خشک
در بیشتر مواقع به محض اینکه نوزاد شروع به مصرف شیرخشک میکند، دچار یبوست میشود. مهمترین دلایل این اختلال عبارتاند از:
- سخت بودن فرایند هضم شیر: هضم شیرخشک بسیار سختتر از شیر مادر است. در روزهای اولیه بدن در حال یادگیری و تلاش برای هضم این ماده است. در نتیجه بروز برخی نشانهها مانند یبوست نوزاد امری طبیعی است.
- غلظت بالای شیر: فرایند آمادهسازی شیرخشک قوانین مخصوص به خود را دارد و نباید از میزان مجاز کمتر یا بیشتر شود. در برخی مواقع شیرخشک از میزان طبیعی خود غلیظتر شده و نوزاد را دچار یبوست میکند.
- عدم سازگاری با بدن نوزاد: در بیشتر مواقع نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند، در معرض یبوست قرار میگیرند و دلیل آن عدم سازگاری مواد تشکیل دهنده آن با بدن نوزادان است. البته درنظر داشته باشید که نوزادان شیرخشکی در موارد عادی کمتر از نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میکنند دفع دارند، پس اگر نوزاد شما حتی روزی یکبار دفع راحت و بدون علائم داشته باشد، به این معنی است که دفع طبیعی دارد.
دلیل یبوست نوزاد با شیر مادر
ممکن است در روزهای اولیه تولد کودک متوجه شوید که نوزاد به علت مشکل دفع، بیقراری میکند. مدفوع نوزاد در هنگام ابتلا به یبوست، سفت و خشک شده و به آسانی تخلیه نمیشود. درصورت عدم توجه مادر به غذای کودک یکساله، کودک دچار اختلال در دفع میشود. برخی از مهمترین علل رایج این اختلال عبارتاند از:
- کمبود مایعات: مصرف کم مایعات توسط مادر از مهمترین دلایل یبوست نوزاد محسوب میشود. چنانچه با خشکی مدفوع یا یبوست کودکتان مواجه شدید، اطمینان حاصل کنید که آیا به میزان کافی آب مصرف کردهاید یا خیر.
- کمبود فیبر: یکی دیگر از دلایل ابتلای نوزاد به یبوست، عدم مصرف فیبر است. شیر مادر کمترین میزان فیبر را دارد که این کمبود باید با مصرف سبزی و میوه توسط مادر جبران شود.
- مشکلات گوارشی: گاهی با وجود رعایت نکات مربوط به مواد غذایی مصرفی توسط مادر، کودک بازهم دچار یبوست میشود. لازم است بدانید که در این حالت دلیل اصلی این مشکل وجود اختلالات دیگری مانند انسداد روده، مشکلات گوارشی، عدم حرکت روده است.
- عوامل فیزیولوژیکی: برخی عوامل دیگر مانند مشکلات هورمونی یا تنظیمات گوارشی نامناسب، یبوست شدید در نوزادان را به دنبال دارد که باید هرچه سریعتر بررسی و رفع گردد.
علائم یبوست نوزادان
اولین علامت این اختلال این است که نوزاد به دلیل مشکل دفع بیقراری میکند و آرامشش از بین رفته است. مدفوع نوزاد در هنگام ابتلا به یبوست، سفت و خشک میشود و به طور عادی تخلیه نمیشود؛ به گونهای که انگار نوزاد در زمان دفع، درد دارد. از میان علائم یبوست نوزاد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مدفوع کم
- دفع با دشواری
- فشار زیاد هنگام دفع
- تورم غیرطبیعی شکم
- مدفوع سفت و خشک
- مدفوع به شکل گلولههای سخت
- گریه طولانی
- زور زدن
- رگههای خون در مدفوع
- کاهش اشتها
- بیحالی و انرژی نداشتن نوزاد
به نقل از pregnancybirthbaby:
علائم یبوست در نوزادان چیست؟
علامت اصلی یبوست، آبریزش خشک و سفت است. در اینجا برخی از علائم دیگر یبوست در نوزادان جوان وجود دارد:کودک شما ممکن است هنگام تلاش برای دفع مدفوع علائم زور زدن را نشان دهد.
کودک شما ممکن است ناآرام باشد، ممکن است بداخلاق یا عصبانی به نظر برسد.
ممکن است کودک شما کمتر غذا بخورد یا کمتر از حد معمول غذا بخورد.
ممکن است یک پارگی یا ترک در پوست اطراف مقعد ظاهر شود که گاهی ممکن است خونریزی کند.
در برخی موارد، اگر کودک شما یبوست داشته باشد، ممکن است نفخ به نظر برسد یا شکمش بزرگتر از حد معمول به نظر برسد. گاهی اوقات ممکن است در حالی که به آرامی روی شکم فشار میآورند، پوسیدگی آنها (تودههای سفت و سفت) را احساس کنید.
درمان یبوست نوزادان
اگر کودک شما به اندازه کافی بزرگ است و می تواند غذاهای پرآب بخورد ، ممکن است به او میوه و سبزیجات بدهید. اگر کودک شما هنوز شیرخوار باشد و غذای کودک نمی خورد ، ممکن است روزانه 2 تا 4 اونس آب میوه ( گلابی ، گیلاس یا سیب) به او بدهید. اگر مدفوع او خیلی شل شد، آب کمتری به کودک خود بدهید.
اگر کودک شما غلات برنج می خورد ، ممکن است تغییر آن به تغییر غلات جو دوسر یا جو کمک کند. فرنی برنج می تواند در برخی کودکان باعث یبوست شود. به کودک خود، تنقیه، ملین یا شیاف ندهید، مگر اینکه دکتر به شما گفته باشد.
درمان فوری یبوست نوزاد چند ماهه
برای رفع یبوست نوزاد میتوانید در ابتدا به او مقداری آب جوشیده خنک شده یا چند قاشق آب سیب بدهید. آبمیوه با داشتن قند طبیعی نوعی ملین محسوب شده و به سرعت یبوست را از بین میبرد. دیگر عامل تأثیرگذار در درمان یبوست نوزادان چند ماهه ماساژ دادن است که مراحل انجام آن به شرح زیر است.
- ابتدا نوک انگشت خود را با روغن زیتون نرم کنید.
- سپس انگشتان را به حالت دورانی بر روی معده و روده حرکت دهید.
- انگشتان را دور ناف در جهت عقربههای ساعت بچرخانید.
- زانوها و پاهای نوزاد را در کنار هم و به سمت بالا نگه دارید.
- پاها را به آرامی به سمت شکم فشار دهید.
- به آرامی و با انگشتان از قفسه سینه به سمت به پایین شکم نوزاد نوازش کنید.
درمان یبوست نوزادان از طریق اقدامات پزشکی
با استفاده از یک دماسنج رکتوم روان شده ، درجه حرارت کودک خود را با مقعد بررسی کنید. این ممکن است کودک را برای دفع مدفوع تحریک کند. در صورت بروز هر یک از موارد زیر در مورد یبوست نوزادان با پزشک کودک خود تماس بگیرید:
- کودک شما تحریک پذیر است و به نظر می رسد درد شکم دارد.
- در مدفوع کودک خود خون مشاهده می کنید.
- با درمان فعلی، یبوست کودک شما بهبود نمی یابد.
- والدین همچنین نگران هستند که نوزادان آنها به اندازه کافی ادرار نداشته باشند. در صورت شیر خشک خوردن معمولا کودک ً در بیشتر روزها حداقل یک بار مدفوع دارد ، اما ممکن است بین دفع مدفوع 1 تا 2 روز طول بکشد.
- برای نوزادان شیر خوار میزان مدفوع بستگی به سن دارد. در طی ماه اول زندگی، مدفوع کمتر از یک بار در روز ممکن است به این معنی باشد که نوزاد شما به اندازه کافی غذا نمیخورد.
- با این حال، نوزادان شیرخوار ممکن است چند روز یا حتی یک هفته بین حرکات رودهای فاصله داشته باشند و از هر قطره ای که میخورند برای تغذیه استفاده کنند ، نه مدفوع.
- نوزادان به طور معمول برای دفع مدفوع بسیار سخت به خود فشار میآورند ، بنابراین طول کشیدن زمان مدفوع لزوماً نگران کننده نیست ، حتی وقتی کودک گریه میکند یا صورت او قرمز میشود.
- حرکات روده برای یک نوزاد میتواند یک تلاش اساسی باشد و این حالت چهره این موضوع را نشان میدهد. فقط تصور کنید که بخواهید به پشت بخوابید و عمل دفع را انجام دهید، دراین حالت شاید احساس کودک درهنگام دفع را درک نمایید .
برای نگرانی ها در مورد یبوست نوزادان، سوالات زیر را از خود بپرسید:
- آیا کودک من بیش از حد کلافه است؟
- آیا کودک من بیش از حد معمول تف میکند؟
- آیا کودک من به طور چشمگیری بیشتر از قبل مدفوع دارد یا کمتر؟
- آیا مدفوع کودک من به طور غیرمعمولی سفت است یا حاوی خون مربوط به مدفوع سخت است؟
- آیا کودک من بیش از 10 دقیقه بدون موفقیت به خود فشار میآورد؟
عوارض یبوست کودک
سفت شدن مدفوع علاوه بر دردناک بودن، احتمال آسیب به پوشش مقعد و پاره شدن آن را به دنبال دارد. از این رو باید حتما با متخصص کودکان در مورد این موضوع صحبت کنید. برخی از مهمترین عوارض یبوست کودکان عبارتاند از:
- گشاد شدن روده بزرگ
- شل شدن دیوارههای روده
- ایجاد شقاق و زخمی دردناک در ناحیه مقعد
- بیرون زدن بافت روده از ناحیه مقعد
- بیاختیاری مدفوع
- انسداد روده
- جراحی بواسیر
پیشگیری از یبوست نوزادان
با دقت به برنامه غذایی نوزادان و ایجاد تغییرات مناسب میتوان از یبوست نوزاد پیشگیری کرد. بهعنوانمثال، از زمان آغاز مصرف غذای جامد، استفاده از فیبر کافی در رژیم غذایی آنها را فراموش نکنید. فیبرها شامل سبزیجات و میوههای پورهشده هستند که فرایند هضم و دفع غذا را به شدت بهبود میبخشند. سایر اقداماتی که جهت پیشگیری از یبوست در نوزدان کارآمد است عبارتاند از:
- به جای شیر خشک از شیر مادر استفاده کنید.
- شیر خشک را به مقدار کم و در وعدههای بیشتر به نوزاد بدهید.
- وجود فیبرها و سبزیجات را در برنامه غذایی نوزادان قرار دهید.
- شروع تغذیه با خوراکیهای جامد را به تاخیر بیاندازید.
اقدامات مادران برای درمان فوری یبوست نوزادان
بعد از ماه اول زندگی، اگر فکر میکنید کودک شما یبوست دارد، میتوانید کمی آب سیب یا گلابی به او بدهید. قندهای موجود در این آب میوه ها خیلی خوب هضم نمی شوند ، بنابراین مایعات را به روده میکشند و به شل شدن مدفوع کمک میکنند. به عنوان یک قاعده کلی، شما می توانید برای هر ماه زندگی کودک، حداکثر تا 4 ماه روزانه یک اونس به او آّب میوه بدهید.
بعضی از پزشکان توصیه می کنند از شربت ذرت مانند کارو ، معمولاً حدود 1 تا 2 قاشق چای خوری در روز ، برای نرم شدن مدفوع استفاده کنید. هنگامی که کودک شما از مواد غذایی جامد استفاده می کند میتوانید سبزیجات و میوه ها را امتحان کنید، به خصوص آلو خشک که در آب خیس خورده باشد و خوردن آن آسان تر باشد . اگر این تغییرات غذایی کمکی نکرد ، وقت آن است که با پزشک متخصص اطفال تماس بگیرید.
وقتی کودک شما رشد میکند ، مدفوع کمتری دفع می کند و ممکن است نگران باشید که علت کم شدن میزان مدفوع او چیست؟ نوزادان شیرخوار در ماه اول زندگی بسیار مدفوع میکنند، سپس ممکن است به سرعت به مرحلهای بروند که چند روز بدون پوشک کثیف بمانند. نوزادان همچنین وقتی به سمت غذای جامد میروند کمتر مدفوع میکنند. یبوست نوزادان به معنای مشکل در دفع مواد غذایی است که این اختلال در نوزادان و کودکان بسیار دشوار و آزاردهنده است. این مشکل به دلیل مصرف غذاهایی که سندروم گوارشی را تحریک میکنند اتفاق میافتد.
سوالات متداول
چه عواملی باعث یبوست در نوزادان می شود؟
بیماری، اجتناب از مدفوع
علائم یبوست نوزادان چیست؟
مدفوع کم که دفع آن دشوار باشد، بیشتر از حد طبیعی فشار آوردن تا دفع مدفوع داشته باشید، مدفوع مانند سنگریزههای کوچک و سخت تشکیل میشود.
درمان یبوست نوزاد چند ماهه چگونه است؟
مصرف آب توسط مادر، مصرف فیبر، ماساژ بدن کودک
بهترین درمان فوری یبوست نوزاد یک ماهه چیست؟
ماساژ شکم با روغن زیتون یکی از سریعترین درمان ها برای یبوست نوزاد در منزل می باشد.