علائم هلیکوباکتر پیلوری در بزرگسالان و درمان آن

احتمالا نام هلیکوباکتر را شنیده‌اید. اما هلیکوباکتر چیست و علائم هلیکوباکتری کدام است؟ هیلوباکتر یک عفونت است که معده و روده را درگیر می‌کند. این بیماری از آب و غذا یا فرد آلوده سرایت می‌کند. علائم هلیکوباکتر شدید شامل بروز زخم معده، التهاب معده و مشکلات دیگر در معده و روده فرد است. برای درمان این بیماری و پرستاری از بیمار که مبتلا به این باکتری است معمولا از انواع داروهای تقویت کننده معده و همچنین داروهای ضدالتهاب در معده استفاده می‌شود.

هلیکوباکتر پیلوری چیست؟

هلیکوباکتر پیلوری نام یک نوع باکتری است که معده را آلوده می‌کند. این باکتری در بافت معده و قسمت اول روده کوچک نفوذ کرده و باعث ایجاد التهاب و زخم می‌شود.

بیماری هلیکوباکتر پیلوری را به‌عنوان اچ پیلوری هم می‌شناسند که از بیماری‌های رایج و شایع در بین مردم است. بیشتر کسانی که این بیماری را تجربه می‌کنند؛ زخم یا علائم مشخصی ندارند؛ اما اچ پیلوری از رایج‌ترین عوامل ایجاد زخم معده است.

این باکتری قادر است محیط اطراف را آلوده کرده و اسیدیته معده را کاهش دهد. همچنین از آنجایی که این باکتری شکل مارپیچی دارد؛ می‌تواند به‌سادگی به دیواره معده نفوذ کند و مشکلات زیادی در معده ایجاد کند.

هدف اصلی این باکتری پوشش مخاط معده است که با ترشح آنزیم، بخش زیادی از آن را از بین می‌برد. این آنزیم اسیدهای معده را خنثی کرده و پوشش معده را ضعیف می‌کند. این باکتری معمولا در کودکی به معده حمله می‌کند؛ اما علائم خاصی نداشته و درنهایت با بروز بیماری‌های زخم معده یا بیماری‌های التهابی معده، وجود آن تشخیص داده می‌شود.

بروز این بیماری در هر زمان محتمل است، اما کودکان به‌علت بی‌توجهی به بهداشت و افراد بزرگ‌سال به‌خاطر ضعف معده و رواج زخم معده در بین آن‌ها، بیشتر در معرض این بیماری هستند.

به نقل از سایت mayoclinic:

عفونت هلیکوباکتر پیلوری (H. پیلوری) زمانی رخ می دهد که باکتری هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) معده شما را آلوده کند. این معمولا در دوران کودکی اتفاق می افتد. یکی از علل شایع زخم معده (زخم معده)، عفونت هلیکوباکتر پیلوری ممکن است در بیش از نیمی از مردم جهان وجود داشته باشد.
اکثر مردم متوجه نمی شوند که به عفونت هلیکوباکتر پیلوری مبتلا هستند زیرا هرگز از آن بیمار نمی شوند. اگر علائم و نشانه‌های زخم گوارشی در شما ایجاد شود، احتمالاً پزشک شما را برای عفونت هلیکوباکتر پیلوری آزمایش می‌کند. زخم معده زخمی است که در پوشش معده (زخم معده) یا قسمت اول روده کوچک (زخم اثنی عشر) قرار دارد.

علائم ایجاد هلیکوباکتر

برای اینکه بروز هلیکوباکتری پیلوری را تشخیص دهید؛ لازم است از علائم هلیکوباکتر شدید آگاهی داشته باشید. از شایع‌ترین علائم هلیکوباکتر شدید عبارت‌اند از:

• نفخ
• حالت تهوع
• استفراغ
• آروغ زدن
• اشتهای ضعیف
• سوزش معده
• کاهش وزن
• ورم معده

درصورت بروز علائم زیر خیلی سریع به پزشک مراجعه کنید:

• کم‌خونی
• دیدن خون در مدفوع
• استفراغ
• سیاه شدن مدفوع
• مشکل در بلع

در بسیاری از کیس‌های مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری، مشکلات پوستی هم دیده می‌شود. علائم هلیکوباکتر پیلوری در پوست عبارت‌اند از:

• آکنه روزاسه
• آکنه
• پسوریازیس
• کهیر مزمن
• دیگر اختلالات پوستی

علائم هلیکوباکتر پیلوری در کودکان

معمولا بزرگسالان به این باکتری آلوده می‌شوند؛ اما کودکان نیز گاها درگیر این بیماری می‌شوند. اگر کودک شما علائم زیر را دارد؛ با پزشک دراین‌باره صحبت کنید. همچنین می‌توانید از خدمات پرستار بیمار در این باره استفاده کنید:

• استفراغ خونی یا استفراغ شبیه به تفاله چایی
• درد ناگهانی و تیز در شکم
• مشاهده خون در مدفوع یا مدفوع سیاه

روش های تشخیص هلیکوباکتر پیلوری

درصورت مشاهده علائم هلیکوباکتر شدید می‌توانید برای تشخیص این بیماری اقدام کنید. تشخیص هلیکوباکتر پیلوری نیاز به انجام آزمایش‌ها و تست‌های پزشکی دارد. راه‌های مختلفی برای تشخیص علائم هلیکوباکتر پیلوری وجود دارد که از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• آزمایش خون

از راه‌های رایج تشخیص این بیماری بررسی وجود آنتی‌بادی‌ها علیه هلیکوباکتر پیلوری در نمونه خون افراد است. آزمایش خون اچ پیلوری از اولین تست‌هایی است که دکتر گوارش برای تشخیص این بیماری انجام می‌دهد.

• آزمایش مدفوع

بررسی بافت مدفوع برای تشخیص وجود این باکتری در معده مفید است.

• آزمایش آنتی‌ژن مدفوع

آزمایش آنتی‌ژن مدفوع از رایج‌ترین روش‌ها برای تشخیص علائم هلیکوباکتر پیلوری است. این آزمایش وجود پروتئین مرتبط با باکتری هلیکوباکتر پیلوری را تشخیص می‌دهد.

• آزمایش PCR مدفوع

pcr واکنش زنجیره‌ای پلیمراز مدفوع را تشخیص می‌دهد. این تست می‌تواند جهش‌ها را شناسایی کند که ممکن است باکتری را نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های مورد استفاده مقاوم کرده‌اند. این آزمایش گران‌تر از تست مدفوع قبلی است و همه مراکز این تست را انجام نمی‌دهند.

• تست تنفس

در طول آزمایش تنفس که با نام تست تنفس اوره نیز شناخته می‌شود؛ یک سرم مایع یا پودینگ به بیمار داده می‌شود که مولکول‌های کربن در آن وجود دارند. اگر بیمار به بیماری اچ پیلوری مبتلا شده باشد؛ محلول در واکنش با هلیکوباکتر پیلوری در معده کربن آزاد می‌کند.

این کربن آزاد شده در تست تنفس مشخص می‌شود. برای اندازه‌گیری کربن موجود در تنفس کافی است در یک کیسه بازدم انجام دهید. یک دستگاه خاص مولکول‌های کربن را تشخیص می‌دهد. این تست برای بزرگسالان و کودکان بیشتر از 6 سال که می توانند با مسئولان آزمایشگاه همکاری کنند؛ مناسب است.

• آندوسکوپی فوقانی

پزشک برای تشخیص این عفونت ممکن است معاینه آندوسکوپی فوقانی را انجام دهد. دکتر شما ممکن است این آزمایش را برای بررسی علائم هلیکوباکتر شدید انجام دهد. علائم زخم معده یا ورم معده در این تست مشخص می‌شوند. روش انجام این آزمایش به‌این صورت است که یک لوله بلند و انعطاف‌پذیر که به یک دوربین مجهز شده است؛ از طریق گلو و مری وارد معده و اثنی‌عشر می‌کنند. در این آزمایش ممکن است بیوپسی و نمونه‌برداری هم انجام شود.

علل عفونت هلیکوباکتر پیلوری

به گفته مرکز پرستاری سلامت اول بعد از اینکه باکتری اچ پیلوری معده را آلوده می‌کند؛ عفونت هلیوباکتر رخ می‌دهد. باکتری هلیکوباکتر پیلوری معمولا با تماس مستقیم با بزاق، استفراغ یا مدفوع از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. این بیماری همچنین از طریق آب یا غذا هم منتقل می‌شود. هرچند هنوز مشخص نیست که این باکتری چطور به زخم معده منجر می‌شود.

عوارض هلیکوباکتر پیلوری

بعد از بروز علائم هلیکوباکتر شدید و تحمل این بیماری، احتمالا عوارض آن را تجربه می‌کنید. از مهم‌ترین و رایج‌ترین عوارض بیماری هلیوباکتر پیلوری عبارت‌اند از:

• زخم معده: زخم‌های هلیکوباکتر پیلوری می‌تواند پوشش محافظ معده و روده را تخریب کنند. در این صورت اسید معده بافت این قسمت‌ها را تخریب کرده و زخم معده ایجاد می‌شود. آمارها نشان می‌دهد که 10 درصد از کسانی که به این بیماری دچار هستند؛ زخم معده را تجربه می‌کنند.
• التهاب پوشش معده: درصورت بروز علائم هلیکوباکتر شدید ممکن است معده دچار عفونت شود و تحریک و تورم معده یعنی گاستریت یا ورم معده را تجربه کنید.
• سرطان معده: عفونت هلیکوباکتر پیلوری از عوامل خطرساز قوی برای ایجاد انواع سرطان معده است.

در خصوص واگیردار بودن هلیکوباکتر پیلوری باید گفت یکی از روش‌های انتقال این بیماری تماس با براق، استفراغ و مدفوع آلوده است. به‌این‌ترتیب سرایت فردبه‌فرد امکان‌پذیر است.

پیشگیری از هلیکوباکتر پیلوری

برای پیشگیری از عملکرد باکتری هلیکوباکترپیلوری هیچ واکسنی وجود ندارد؛ اما رعایت عادت‌های سالم و بهداشتی می‌تواند برای جلوگیری از عفونت مفید باشد:

• پیش از هر کاری از جمله آشپزی یا صرف غذا دست‌ها تمیز باشند.
• نوشیدن آب از منبعی که می‌دانید بی‌خطر است
• غذاهایی که تمیز نباشند یا به‌طور ایمن تهیه نشده‌اند؛ مصرف نکنید.

درمان هلیکوباکتر پیلوری

پزشکان با استفاده از آنتی بیوتیک می‌توانند عفونت های H.pylori را درمان کنند. از آنجا که یک آنتی بیوتیک ممکن است باکتری را از بین نبرد، به طور معمول ترکیبی از آنتی بیوتیک‌ها برای بیمار تجویز می‌گردد. معمولاً پزشک همچنین داروهای ضد اسید یا سرکوب کننده اسید به بیمار می‌دهد تا تولید اسیدهای معده را خنثی یا مسدود کند.

اگر کودکی علائم خونریزی از معده یا روده کوچک را نشان دهد، این علائم به طور معمول در بیمارستان درمان می‌شود. از آنجا که عفونت هلیکوباکترپیلوری با آنتی بیوتیک قابل درمان است، مهم‌ترین درمان خانگی این است که همه داروی آنتی بیوتیکی تجویز شده را طبق دستور پرشک و درست سر وقت مشخص، به بیمار داده شود.

برای درمان این بیماری معمولا از روش دارودرمانی و تغدیه مناسب استفاده می‌کنند. داروها معمولا برای کاهش احتمال ابتلا به زخم معده و رفع خطر سرطان معده و کنترل هورمون گرلین برای کاهش اشتها، کاربرد دارند. روش‌های درمان این بیماری عبارت‌اند از:

1. دارودرمانی

برای درمان این بیماری معمولا از دو آنتی‌بیوتیک به‌صورت همزمان استفاده می‌کنند. این روش مقاومت باکتری را کاهش می‌دهد. آنتی‌بیوتیک‌هایی که برای این منظور استفاده می‌شوند؛ عبارت‌اند از:

• آموکسی‌سیلین
• کلاریترومایسین (بیوکسین)
• مترونیدازول (فلاژیل)
• تتراسایکلین (سومایسین)
• تینیدازول (تیندامکس)

همچنین در کنار آنتی‌بیوتیک‌ها از برخی داروها برای تقویت معده استفاده می‌شود که رایج‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• مهارکننده پمپ پروتون که از تولید اسید معده جلوگیری می‌کنند:
• امپرازول
• اسموپرازول
• لانسوپرازول
• قرص پنتوپرازول
• بیسموت ساب سالیسیلات
• مسدود کننده‌های هیستامین H-۲

2. رژیم غذایی افراد مبتلا به باکتری هلیکوباکتر پیلوری

افرادی که از مشکلات معده رنج می‌برند؛ لازم است که داروها و غذاهای انتخابی خود را با دقت و وسواس بیشتری انتخاب کنند. غذاها تاثیر زیادی با عملکرد معده دارند و گاهی ممکن است باعث ایجاد برخی مشکلات شوند. همچنین برخی غذاها می‌توانند به درمان سریع‌تر بیماری کمک کنند.

افرادی که علائم هلیکوباکتر شدید را نشان می‌دهند؛ بهتر است از این غذاها استفاده کنند:

• غذاهای حاوی پروبیوتیک
• گوشت سفید و ماهی
• میوه‌ها و سبزیجات
• امگا 3 و امگا 6
• کلم‌بروکلی و گل‌کلم و کلم

همچنین درصورتی‌که به هلیکوباکتر پیلوری مبتلا هستید؛ از مصرف این غذاها صرف‌نظر کنید:

• سس سویا
• سس سیر
• سس مایونز
• آبگوشت
• قهوه، شکلات، چای
• نوشابه‌های گازدار
• نوشیدنی‌های الکلی
• مصرف میوه‌های اسیدی
• مصرف فلفل سبز
• گوشت چرب
• غذاهای کنسروی

زمان مراجعه به پزشک در ابتلا به هلیکوباکترها

بسیاری از علائم هلیکوباکتر شدید معمولا جز علائم معمول و رویدادهای عادی است؛ اما برخی از علائم می‌توانند نشانه خطر باشند:

• درد یا سوزش معده
• نفخ
• کاهش وزن ناخواسته
• آروغ زدن مکرر
• کاهش اشتها
• حالت تهوع
• درد معده

سخن آخر

هلیکوباکتر پیلوری نوعی باکتری است که معده و روده را هدف قرار می‌دهد. بیشتر کسانی که این بیماری را تجربه می‌کنند؛ هنوز علائم یا مشکلات و علائم هلیکوباکتر شدید را نشان نمی‌دهند. هرچند این باکتری می‌تواند باعث ایجاد مشکلات و بیماری‌های جدی شود. عفونت هلیکو باکتر پیلوری می‌تواند باعث ایجاد زخم معده، عفونت و تورم معده و حتی سرطان معده شود. برای درمان این بیماری معمولا از آنتی‌باکتری‌ها و داروهای تقویت کننده معده و خدمات پرستار سالمند تهران استفاده می‌کند.

سوالات متداول

1. هلیکوباکتر پیلوری چگونه پخش می شود؟

باکتری هلیکوباکتر پیلوری معمولاً از طریق تماس مستقیم با بزاق، استفراغ یا مدفوع از فردی به فرد دیگر منتقل می شود. هلیکوباکتر پیلوری نیز ممکن است از طریق غذا یا آب آلوده منتقل شود.

2. هلیکوباکتر پیلوری چه چیزی را ایجاد می کند؟

هلیکوباکتر پیلوری نوعی باکتری است که باعث عفونت در معده می شود. این عامل اصلی زخم معده است و همچنین می تواند باعث گاستریت و سرطان معده شود. حدود 30 تا 40 درصد از مردم در ایالات متحده به عفونت هلیکوباکتر پیلوری مبتلا می شوند

3. آیا هلیکوباکتر پیلوری می تواند جدی باشد؟

این می تواند باعث ایجاد زخم های باز به نام زخم پپتیک در دستگاه گوارش فوقانی شما شود. می تواند باعث سرطان معده شود. ممکن است از طریق دهان، مانند بوسیدن، از فردی به فرد دیگر منتقل شود.

4. آیا استرس می تواند باعث هلیکوباکتر پیلوری شود؟

برخی عوامل بهداشتی و سبک زندگی خطر آسیب به معده و روده را افزایش می دهند. این عوامل احتمال ابتلای فرد به زخم را افزایش می‌دهند، از جمله زخم مرتبط با استرس: عفونت هلیکوباکتر پیلوری.

5. استفراغ خونی نشانه هلیکوباکتر پیلوری است؟

بله استفراغ خونی یا استفراغی که شبیه به تفاله چای باشد؛ می‌تواند از نشانه‌های این بیماری باشد.