هپاتیت سی چیست؛ درمان و علائم هپاتیت سی

هپاتیت سی Hepatitis C نوعی عفونت ویروسی است که سبب التهاب کبد می‌شود و می‌تواند آسیب جدی به کبد وارد کند. این ویروس از طریق خون آلوده منتقل می‌شود و بیماری‌زا است. در گذشته، بیماران مبتلا باید به صورت هفتگی آمپول می‌زدند، اما امروزه با مصرف روزانه داروهای خوراکی مدت زمان درمان آن کاهش یافته است.

بیش از نیمی از افراد مبتلا به این هپاتیت از وجود عفونت خود اطلاع ندارند، زیرا علائمی ندارند و ممکن است سال‌ها طول بکشد تا علائم آن در بدن فرد بروز کند. بنابراین، تست غربالگری برای افراد بالای ۱۸ سال توصیه می‌شود؛ به ویژه افرادی که از بیماری‌های کبدی رنج می‌برند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره، می‌توانید به متخصص گوارش و فوق تخصص کبد مراجعه کرده یا از خدمات مشاوره ما استفاده کنید. اهمیت زمان در تشخیص و درمان سریع‌تر این بیماری بسیار مهم است. برخی نیز با استخدام پرستار در منزل سعی می‌کنند تا بیشتر به درمان این بیماری اهمیت دهند. در ادامه با ما همراه باشید تا این بیماری را بررسی کنیم.

هپاتیت c چیست؟

هپاتیت سی به عنوان یک بیماری مزمن برای کبد شناخته می‌شود که می‌تواند به اختلالات جدی مانند نارسایی کبد، سیروز کبد و سرطان کبد منجر شود. اگرچه تشخیص زودهنگام این بیماری می‌تواند از آسیب‌های جدی به کبد جلوگیری کند، اما در صورت عدم درمان و نوع مراقبت نامناسب در پرستاری بیمار، خطر مرگ بیمار را به دنبال خواهد داشت. ویروس HCV عامل اصلی این بیماری است که با حمله به سلول‌های کبد، التهاب، درد و تخریب اندام کبد را ایجاد می‌کند.

هپاتیت نوع C یکی از شناخته‌شده‌ترین عفونت‌های ویروسی خونی در جهان است و تعداد زیادی از مبتلایان به این بیماری بدون اینکه از این موضوع اطلاع داشته باشند، مشغول زندگی هستند. بحث انتقال این ویروس نیز اغلب از طریق تماس خونی صورت می‌گیرد، به عنوان مثال از طریق استفاده از سرنگ‌های آلوده یا تماس با خون آلوده در محیط‌های پزشکی احتمال، انتقال چنین بیماری افزایش می‌یابد.

این عفونت ممکن است به صورت حاد یا مزمن در بدن انسان ظاهر شود. عفونت حاد در فرد مبتلا تا ۶ ماه طول کشیده و در بیشتر موارد به مرور زمان به شکل مزمن تبدیل می‌شود. اما با توجه به پیشرفت‌های درمانی، امروزه داروهای جدیدی برای درمان آن تولید شده و احتمالاً در آینده نزدیک تعداد مبتلایان به این بیماری کاهش خواهد یافت.

اگرچه واکسنی برای پیشگیری از این هپاتیت وجود ندارد، اما با رعایت اقدامات پیشگیرانه می‌توان از ابتلا به این بیماری جلوگیری کرد. از همین رو، اطلاعات کافی در مورد عفونت این هپاتیت و رعایت نکات بهداشتی ضروری است تا از پیشرفت بیماری و عوارض جدی آن جلوگیری شود.

هپاتیت C یک عفونت ویروسی است که باعث تورم کبد به نام التهاب می شود. هپاتیت C می تواند منجر به آسیب جدی کبد شود. ویروس هپاتیت C (HCV) از طریق تماس با خونی که ویروس در آن وجود دارد پخش می شود.
داروهای ضد ویروسی جدیدتر درمان انتخابی برای اکثر افراد مبتلا به عفونت مزمن هپاتیت C هستند. این داروها اغلب می توانند هپاتیت C مزمن را درمان کنند.
اما بسیاری از افراد مبتلا به هپاتیت C نمی دانند که به آن مبتلا هستند. این عمدتاً به این دلیل است که علائم ممکن است چندین دهه طول بکشد تا ظاهر شوند. بنابراین، گروه ویژه خدمات پیشگیرانه ایالات متحده توصیه می کند که همه بزرگسالان 18 تا 79 سال برای هپاتیت C غربالگری شوند.

منبع: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hepatitis-c/symptoms-causes/syc-20354278

تفاوت هپاتیت C با هپاتیت A و هپاتیت B

هپاتیت انواع مختلفی دارد از جمله هپاتیت A، هپاتیت B و هپاتیت C؛ هپاتیت B و C هر دو به شکل حاد و مزمن وجود دارند. تفاوت اصلی بین هپاتیت B و C در نحوه انتقال بیماری از فردی به فرد دیگر است. اگرچه HCV ممکن است از طریق رابطه جنسی منتقل شود، اما انتقال این بیماری از طریق خون آلوده به ویروس در تماس با خون فرد سالم اتفاق می‌افتد.

هپاتیت A نیز تا حدی شبیه به هپاتیت B است؛ اما با تفاوت اینکه هپاتیت A اغلب تبدیل به بیماری مزمن نشده و بیشتر به صورت عفونت کبدی مسری ظاهر می‌شود. در مقابل، هپاتیت B ممکن است در برخی افراد به بیماری مزمن تبدیل شود که مشکلات جدی برای سلامتی فرد ایجاد می‌کند، مانند سیروز کبد یا سرطان کبد.

اصلی‌ترین راه انتقال هپاتیت B از طریق تماس مستقیم با خون فرد آلوده است؛ در حالی که هپاتیت A از طریق تماس دهانی-مدفوع یا مصرف آب یا غذای آلوده انتقال پیدا می‌کند. این بیماری‌ها نیازمند اهمیت ویژه برای پیشگیری و درمان صحیح هستند.

هپاتیت c همان ایدز است؟

برخی به اشتباه هپاتیت سی و ایدز را یکی می‌دانند، اما این چنین نیست. از آنجایی که هر دو ویروس HIV و HCV قابل انتقال از طریق خون هستند، مصرف مواد مخدر تزریقی به عنوان عامل خطر اصلی برای ابتلا به این دو بیماری شناخته می‌شود. همچنین استفاده اشتراکی از سرنگ و تجهیزات تزریق دارو باعث افزایش خطر انتقال این ویروس‌ها خواهد شد.

با توجه به گزارش‌های مربوط به مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، حدود 21٪ از افراد مبتلا به HIV در ایالات متحده، دارای عفونت اچ‌سی‌وی هم هستند. این شرایط را عفونت همزمان HIV/HCV نامگذاری می‌کنند. در افرادی که همزمان به HIV/HCV مبتلا هستند، این احتمال وجود دارد که ویروس اچ‌آی‌وی باعث تسریع پیشرفت بیماری اچ‌سی‌وی شود. اما هنوز این موضوع مورد بررسی کامل قرار نگرفته که آیا HCV نیز می‌تواند سبب تسریع پیشرفت HIV شود یا نه؟

هر فردی که دچار اچ سی‌وی است، باید آزمایش آن را نیز انجام دهد. معمولاً ابتدا فرد آزمایش آنتی بادی اچ‌سی‌وی را انجام می‌دهد تا وجود آنتی بادی‌های آن در خونش بررسی شود. اگر نتیجه آزمایش مثبت اعلام شود، باید آزمایش تاییدی دیگر نیز انجام گیرد تا مشخص شود آیا ویروس اچ‌سی‌وی نیز در بدن فرد حضور دارد یا خیر.

انواع هپاتیت سی (HVC حاد _ هپاتیت C مزمن)

ویروس هپاتیت C انواع مختلفی دارد که شایع‌ترین آن‌ها نوع ۱a و ۱b نام دارند. تقریبا ۶۰ درصد عفونت ویروسی HVC در سراسر دنیا توسط این دو گونه پوشش داده شده و اغلب در مناطقی مانند شمال آمریکا، شمال اروپا، نواحی جنوب و شرق اروپا و همچنین کشور ژاپن دیده می‌شوند. لازم به ذکر است که ژنوتیپ ۲ کمترین شیوع را دارد و ژنوتیپ ۳ به عنوان گونه‌ای بومی جنوب شرقی آسیا شناخته می‌شود. هپاتیت نوع C به دو شکل هپاتیت حاد و مزمن تقسیم می‌شود.

1. در نوع حاد، علائم و نشانه‌ها بین ۲ تا ۱۲ هفته پس از تماس اولیه با ویروس ظاهر شده و شامل خستگی دراز مدت، تب، درد مفاصل، کم‌اشتهایی، حالت تهوع یا درد معده، کدر شدن ادرار، مدفوع کمرنگ و زرد شدن رنگ پوست و سفیدی چشم‌ها می‌شوند. خوشبختانه، بدن برخی افراد می‌تواند خودش با عفونت مبارزه کند و نیازی به درمان پزشکی نداشته باشد.
2. در صورتی که عفونت حاد به شکل مزمن تبدیل شود، باید اقدامات لازم برای پاکسازی بدن از ویروس انجام شود. افرادی که بین ۵۵ تا ۸۵ سال دارند و با ویروس HCV در ارتباط هستند، در نهایت به هپاتیت نوع سی مزمن مبتلا خواهند شد. علائم نوع مزمن شامل احساس بیماری، خستگی مداوم، درد مفاصل و عضلانی، تغییر مزاج مثل افسردگی یا اضطراب، کاهش وزن بی‌دلیل، مشکل در تمرکز و اختلال حافظه می‌شوند.

طول عمر افراد مبتلا به هپاتیت c

تعیین طول عمر افراد مبتلا به هپاتیت C و هیچ بیماری دیگری ممکن نیست. در واقع نمی‌توان به طور قطعی گفت که بیمار مبتلا می‌تواند زندگی طولانی داشته باشد یا اینکه زندگی کوتاهی را سپری خواهد کرد. همه چیز بسته به عواملی مانند درجه بیماری، واکنش بدن به درمان و همچنین زمان تشخیص بیماری است. اگر بیماری زود تشخیص داده شود و بیمار درمان صحیح و به موقعی را دریافت کند، امکان بهبود و زندگی عادی برای فرد بیمار وجود دارد. لازم به ذکر است که وجود پرستار بیمار در مسیر بهبود فرد تاثیر منفی دارد. پس از سلامت پرستار نیز اطمینان حاصل کنید.

به طور کلی می‌توان گفت که استفاده به موقع و درست از داروهای تجویزی توسط پزشک متخصص، افزایش شانس بهبودی و درمان را در پی دارد. برای بیماران مبتلا، درصد موفقیت در درمان بیش از 90 درصد محاسبه شده است. حتی اگر بیمار دچار سیروز کبد یا آسیب شدید کبد هم باشد، از طریق داروهای جدید، امکان درمان موثرتر و همچنین بهبود محتمل وجود دارد.

علائم هپاتیت سی

اکثر افراد آلوده به بیماری هپاتیت سی هیچ نشانه خاصی از بروز این بیماری ندارند. اما در برخی افراد، به خصوص در صورت بروز عفونت حاد، ممکن است طی ۱ تا ۳ ماه پس از انتقال ویروس، علائم هپاتیت c و نشانه‌های مختلفی در بدن فرد ظاهر شوند که شامل موارد زیر است:

• ادرار غلیظ و تیره‌رنگ
• احساس ضعف و خستگی
• تب
• تغییر رنگ مدفوع
• درد در مفاصل
• کاهش اشتها
• تهوع و استفراغ
• درد شکم
• زرد شدن پوست و چشم‌ها (یرقان)

اگر فردی که به این هپاتیت از نوع مزمن مبتلا باشد، تا زمانی که عملکرد کبد او دچار اختلال نشود، هیچ علامتی از بیماری در بدن وی ظاهر نخواهد شد. حتی این احتمال وجود دارد که علائم بروز این عفونت در برخی افراد بعد از چندین سال ظاهر شوند. به همین دلیل، غربالگری برای این بیماری اهمیت بسیار زیادی دارد، حتی اگر هیچ نشانه‌ای از علائم هپاتیت سی مشاهده نشود.

راه های انتقال هپاتیت c

ویروس هپاتیت C از جمله ویروس‌های خونی است که اغلب از روش‌های زیر منتقل می‌شود:

• تماس با خون آلوده
• انتقال از طریق بزاق دهان: شایع‌ترین راه انتقال هپاتیت c از طریق بزاق دهان است که در موارد عادی، بزاق به تنهایی حاوی مقدار کافی ویروس برای انتقال نیست. اما اگر شخصی مبتلا به هپاتیت نوع سی دارای زخم‌های دهانی یا خونریزی لثه باشد و بزاق او به دهان یا زخم باز دیگری منتقل شود، احتمال انتقال وجود دارد.
• تزریق مواد مخدر: استفاده از سوزن‌ها و سرنگ‌های مشترک توسط افرادی که مواد مخدر تزریق می‌کنند.
• تزریق غیربهداشتی: استفاده از سوزن‌ها و تجهیزات پزشکی غیر استریل در محیط‌های پزشکی و درمانی.
• انتقال خون و فرآورده‌های خونی: دریافت خون یا فرآورده‌های خونی آلوده، البته این راه انتقال با پیشرفت‌های بهداشتی و تست‌های غربالگری در بسیاری از کشورها کاهش یافته است.
• تماس جنسی: انتقال ویروس از طریق تماس جنسی محافظت نشده با فرد آلوده، اگرچه این راه انتقال نسبت به راه خونی کمتر شایع است.
• انتقال از مادر به نوزاد: انتقال ویروس از مادر آلوده به نوزاد در هنگام زایمان، اگرچه این راه انتقال نیز به نسبت کمتر شایع است.
• تاتو و پیرسینگ: استفاده از سوزن‌ها و تجهیزات غیر استریل در انجام تاتو و پیرسینگ.
• تجهیزات شخصی: استفاده مشترک از وسایل شخصی مانند تیغ، مسواک، یا وسایل مانیکور و پدیکور که ممکن است با خون آلوده تماس داشته باشند.

لازم به ذکر است که این هپاتیت معمولا از فرد آلوده به کودک منتقل نمی‌شود و احتمال انتقال از طریق ارتباط جنسی هم کم است، مثل داشتن شریک جنسی متعدد یا ارتباط جنسی با همجنس خود؛ این روش‌های انتقال معمولا غیر رایج هستند. همچنین این هپاتیت از طریق شیر مادر، غذا، آب یا تماس‌های معمول مانند بغل کردن، بوسیدن یا مصرف مشترک غذا و نوشیدنی با فرد آلوده منتقل نمی‌شود.

روش تشخیص هپاتیت C

پزشکان برای تشخیص هپاتیت سی ابتدا با بررسی سابقه پزشکی، انجام معاینه بالینی و تجویز آزمایش خون مشخصات بیمار را بررسی می‌کنند. در این روند، پزشک ابتدا از شما سؤالاتی در مورد علائم، سابقه دریافت خون و مصرف مواد مخدر می‌پرسد. سپس معاینات بالینی را انجام می‌دهد و به خصوص به علائم آسیب کبدی مانند تغییر رنگ پوست، تورم در ساق پا یا مچ پا و حساسیت و تورم در شکم توجه می‌کند.

برای تشخیص این هپاتیت، پزشک ممکن است آزمایشات خونی مختلفی را تجویز کند. این آزمایشات شامل آزمایش غربالگری جهت شناسایی آنتی‌بادی‌های ضدویروس این هپاتیت در خون، آزمایش RNA برای شناسایی ماده ژنتیکی ویروس هپاتیت C و آزمایش ژنوتیپ جهت تعیین سویه هپاتیت است. اگر به مدت طولانی به این هپاتیت مبتلا بوده‌اید، پزشک ممکن است آزمایشات تکمیلی نیز تجویز کند که شامل آزمایشات خونی، الاستوگرافی گذرا و بیوپسی کبد می‌شود.

همچنین آزمایش بیماری‌های مقاربتی می‌تواند ابتلا به انواع هپاتیت و سایر بیماری‌های جنسی را مشخص کند. برای انجام این آزمایش می‌توانید به صورت محرمانه در منزل خود اقدام کنید و تفسیر آن را در خانه دریافت کنید.

بنابراین، برای تشخیص هپاتیت، پزشکان از ترکیبی از بررسی سابقه پزشکی، معاینه بالینی و آزمایشات خونی استفاده می‌کنند تا به تشخیص دقیقی برسند و در صورت لزوم درمان مناسب را به شما تجویز کنند.

درمان هپاتیت سی

درمان هپاتیت C به وسیله تجویز داروهای ضدویروسی انجام می‌شود و شانس درمان و بهبودی بیماری بسیار بالاست؛ البته شرط این جمله این است که بیماری به موقع تشخیص داده شود. از جمله داروهایی که برای درمان هپاتیت نوع سی استفاده می‌شود می‌توان به الباسویر / گرازوپرویر، داکلاتاسویر، پاسویر / سوفوسبوویر، گلکاپرویر و پیبرنتاسویر، ریباویرین و همچنین پگینترفرون آلفا اشاره کرد.

بیمار باید حتما 8 تا 24 هفته دارو را مصرف کند و تحت نظر پزشک متخصص باشد. مدت زمان مصرف دارو به عواملی از جمله سویه و ژنوتیپ هپاتیت، میزان آسیب کبدی و سابقه درمانی هپاتیت بستگی دارد. پس از پایان دوره‌ درمانی، بیمار باید سه تا شش ماه پس از آن آزمایش خون هپاتیت نوع سی (با روش PCR) انجام دهد. عدم وجود ویروس در خون، به معنی رسیدن به مرحله درمان قطعی خواهد بود. در غیر این صورت، دوره‌ درمانی دیگری برای بیمار آغاز خواهد شد.

پس از درمان عفونت هپاتیت C، ویروس در بدن وجود ندارد و خطری متوجه کبد نیست. آسیب‌ها و زخم‌های کبدی ناشی از هپاتیت نوع C به مرور زمان ترمیم می‌شوند. با این حال، برخی بیماران با سیروز کبدی هنوز خطر بدتر شدن مشکلات کبدی یا ابتلا به سرطان کبد یا کبد چرب گرید 3 را تجربه خواهند کرد.

به یاد داشته باشید فردی که قبلا به هپاتیت نوع سی مبتلا بوده و درمان شده، ممکن است مجددا به این بیماری مبتلا شود. این نکته را فراموش نکنید که حفظ بهداشت و پیشگیری از انتقال ویروس به دیگران اهمیت دارد.

درمان قطعی هپاتیت c

هپاتیت C درمان‌پذیر است و با استفاده از داروهای موجود می‌توان به طور قطعی و حتمی بیماری را درمان کرد. مدت زمان و نتیجه درمان آن به ویژگی‌های بیمار و زمان تشخیص بیماری بستگی دارد. با این حال، داروهای موجود برای درمان این بیماری بسیار موثر و کارا هستند و می‌توانند در مسیر بازگشت به زندگی عادی کمک کند.

درمان خانگی Hcv

درمان هپاتیت نوع سی عمدتاً به داروهای ضد ویروسی تخصصی نیاز دارد که توسط پزشک تجویز می‌شود. با این حال، برخی روش‌های خانگی و تغییرات در سبک زندگی می‌توانند به مدیریت علائم و بهبود کلی سلامت کبد کمک کنند.

اگر آزمایشات نشان داد که مبتلا به HCV هستید، پزشک شما احتمالا تغییراتی در سبک زندگی شما پیشنهاد خواهد کرد تا به شما کمک کند سالم بمانید و از سلامت دیگران نیز محافظت کنید. درمان‌های خانگی این بیماری شامل موارد زیر هستند:

• توقف نوشیدنی‌های الکلی: یکی از اقدامات مهم در این روند، توقف نوشیدن الکل است. الکل می‌تواند پیشرفت بیماری کبد را تسریع کند و تأثیر مخربی بر روی سلامت شما داشته باشد؛ بنابراین باید کاملا از مصرف آن‌ها خودداری شود.
• تغذیه سالم: مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، غلات کامل و پروتئین‌های سالم مانند ماهی و مرغ، می‌تواند به درمان این نوع هپاتیت کمک کند. پرهیز از غذاهای پرچرب، فست‌فودها و نوشیدنی‌های قندی، موجب پیشگیری و درمان این هپاتیت می‌شود. مصرف کافی آب هم برای حفظ هیدراتاسیون بدن اهمیت بالایی دارد.
• فعالیت بدنی و خواب مناسب: فعالیت بدنی منظم می‌تواند به حفظ وزن سالم و کاهش استرس کمک کند. خواب کافی و استراحت برای بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن ناشی از این بیماری اهمیت دارد.
• استفاده از مکمل‌ها و ویتامین‌ها: برخی مکمل‌ها مانند ویتامین D و E ممکن است برای درمان HCV مفید باشند، اما باید با پزشک مشورت شود.
• داشتن آرامش: تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، یوگا، و تمرینات تنفسی می‌توانند به بهبود کلی وضعیت روانی و جسمی ناشی از بیماری هپاتیت کمک کنند.
• عدم استفاده سرخود از داروها: از مصرف داروهایی که ممکن است باعث آسیب کبدی شوند، خودداری کنید. پزشک ممکن است داروهای‌تان را بررسی کرده و توصیه کند از مصرف داروهای بدون نسخه، داروهای گیاهی و حتی مکمل‌های غذایی پرهیز کنید.
• رعایت نکات مربوط به جلوگیری از انتقال هپاتیت نوع سی: برای جلوگیری از انتقال این ویروس به دیگران، بهتر است از تماس خونی با دیگران خودداری کنید و به دقت از اشیاء تیز و بریدنی غیر مشترک استفاده کنید. در صورت داشتن روابط جنسی، همیشه از کاندوم استفاده کرده تا از انتقال ویروس به شریک جنسی‌تان جلوگیری کنید.

توجه داشته باشید که این روش‌های خانگی تنها مکمل درمان‌های پزشکی هستند و نباید جایگزین درمان‌های تجویز شده توسط پزشک شوند. همواره بهتر است هر گونه تغییر در رژیم غذایی یا سبک زندگی را با پزشک خود در میان بگذارید. به صورت کلی، اهمیت اطلاع رسانی به دیگران در مورد وضعیت خود و پیگیری توصیه‌های پزشکی بسیار مهم هستند. این اقدامات می‌تواند به شما کمک کند تا روند بهتر و سریع‌تری در بهبودی اتفاق بیفتد و از منتشر شدن بیماری به دیگران جلوگیری شود.

درمان هپاتیت سی در کودکان

در ۴۰ درصد موارد، کودکان مبتلا به عفونت HCV زمانی که به سن دوسالگی می‌رسند، ویروس به صورت خودکار از بدنشان خارج می‌شود. البته، اگر این اتفاق رخ ندهد، معمولاً درمان این بیماری در کودکان پس از سن سه سالگی شروع می‌شود. در موارد خاص نیز، پزشک درمان را در سنین پایین‌تر توصیه می‌کند تا ریسک بیماری را کاهش دهد.

برای کودکان مبتلا به این بیماری، بدون توجه به شدت عفونت روش درمان DAA توصیه می‌شود. این درمان کمک می‌کند که ریسک شدت بیماری در آینده کاهش یابد. بنابراین، کودکان باید تا زمانی که ویروس در بدنشان هست، تحت نظر پزشک قرار بگیرند.

درمان دارویی هپاتیت سی

درمان هپاتیت C اغلب با تجویز داروهای ضدویروسی انجام می‌شود و بیشتر مواقع موفقیت‌آمیز است. از سال ۲۰۱۳، تعداد زیادی داروی جدید ضدویروسی برای این بیماری طراحی و تولید شده‌اند که برای بهبود هپاتیت مزمن و هپاتیت حاد مناسب هستند. این داروها شامل الباسویر و گلزوپرویر، داکلاتاسویر، گلکاپرویر و پیبرنتاسویر، و پاسویر و سوفوسبوویر می‌شوند. گاهی اوقات داروهای جدید در کنار داروهای قدیمی، مانند ریباویرین و پگینترفرون آلفا هم استفاده می‌شوند.

دوره‌ی درمان هپاتیت بین ۸ تا ۲۴ هفته متغیر است و به فاکتورهای مختلفی از جمله سویه و ژنوتیپ هپاتیت نوع سی، میزان آسیب کبدی و سابقه درمانی آن بستگی دارد. آزمایشات خونی در طول درمان برای ارزیابی تأثیر داروها انجام می‌شوند.

ممکن است داروهای مورداستفاده برای این بیماری برخی عوارض جانبی داشته باشند، بنابراین قبل از مصرف هر گونه دارو، مکمل یا ترکیبات گیاهی، بهتر است با پزشک متخصص مشورت کنید. در صورتی که سوالاتی در مورد هپاتیت دارید، می‌توانید آن‌ها را در بخش پرسش و پاسخ مطرح کنید تا پزشکان ما به آن‌ها پاسخ دهند.

راه های پیشگری از هپاتیت c

هپاتیت C ویروسی است که واکسن مخصوصی برای پیشگیری از آن وجود ندارد. بنابراین، برای جلوگیری از انتقال این ویروس، باید در محیط‌های درمانی و پزشکی و همچنین در گروه‌های پرخطر، اقدامات احتیاطی لازم را انجام داد.

افرادی که از سرنگ مشترک استفاده می‌کنند یا افرادی که ارتباط جنسی با همجنس خود دارند و مبتلایان به اچ ‌آی‌ وی باید به صورت ویژه‌تری مراقبت کنند. برای پیشگیری از انتقال ویروس هپاتیت نوع سی، سازمان بهداشت جهانی اقدامات زیر را توصیه می‌کند:

1) اجتناب از تماس با خون آلوده

• تزریق مواد مخدر: استفاده از سرنگ‌های مشترک برای تزریق مواد مخدر یکی از رایج‌ترین راه‌های انتقال هپاتیت نوع سی است. استفاده از سرنگ‌های استریل و عدم استفاده از وسایل مشترک می‌تواند کمک کند.
• انتقال خون و فرآورده‌های خونی: از سال 1992 به بعد، خون‌ها و فرآورده‌های خونی در بسیاری از کشورها از نظر وجود این ویروس بررسی می‌شوند. اطمینان از انجام این بررسی‌ها در مراکز انتقال خون مهم است.

2) مراقبت‌های پزشکی

• ابزار جراحی و دندانپزشکی: اطمینان حاصل کنید که ابزارهای جراحی و دندانپزشکی به‌درستی استریل شده‌اند.
• تزریق‌ها و واکسن‌ها: تزریق‌های پزشکی باید با سرنگ‌های یکبار مصرف و استریل انجام شوند.

3) جلوگیری از انتقال جنسی

• اگرچه انتقال جنسی هپاتیت سی نسبتاً نادر است، استفاده از کاندوم می‌تواند خطر انتقال را کاهش دهد، به‌ویژه در صورت داشتن شرکای جنسی متعدد یا وجود عفونت‌های جنسی دیگر.

4) محافظت در برابر تماس با خون در محیط کار

• پرسنل پزشکی: استفاده از دستکش، ماسک و عینک محافظ در هنگام تماس با خون و مایعات بدن.
• آموزش و رعایت اصول بهداشتی: آموزش پرسنل در مورد خطرات و روش‌های پیشگیری از انتقال هپاتیت نوع سی مهم است.

5) جلوگیری از اشتراک‌گذاری وسایل شخصی

• تیغ‌ها، مسواک‌ها و وسایل تیز: این وسایل می‌توانند خون آلوده را منتقل کنند. استفاده از وسایل شخصی و عدم اشتراک‌گذاری آنها با دیگران توصیه می‌شود.

6) اطلاع‌رسانی و آموزش

• افزایش آگاهی عمومی در مورد راه‌های انتقال و پیشگیری از هپاتیت نوع سی می‌تواند به کاهش شیوع این بیماری کمک کند.

عوارض هپاتیت سی

اگر عفونت هپاتیت C تحت درمان قرار نگیرد، می‌تواند عوارض جدی مانند سیروز و نارسایی کبدی به دنبال داشته باشد که بر عملکرد کبد تأثیر بسیار منفی دارند.

1. نارسایی کبد

نارسایی کبد زمانی رخ می‌دهد که کبد به مراحل نهایی بیماری و تخریب برسد. در این حالت، کبد دیگر قادر به انجام وظایف خود نیست و سلول‌های آن با بافت زخم و اسکار جایگزین شده‌اند. وقتی که کبد سال‌ها به علت عفونت هپاتیت و یا سایر عفونت‌های مربوطه تحت فشار باشد، به این مرحله از بیماری خواهد رسید.

2. سیروز

بیماری سیروز به معنای از دست دادن بافت و سلول‌های اصلی کبد است که به‌تدریج پیش می‌رود. در این وضعیت، بافت های سالم کبد با بافت اسکار یا بافت جایگزین شده و از این رو، جریان خون به کبد کاهش می‌یابد. در مراحل اولیه، کبد هنوز هم قادر به انجام وظایف خود است اما در مراحل بعدی کاهش عملکرد آن رخ می‌دهد.

3. سرطان کبد

ابتلا به هپاتیت مزمن همچنین احتمال ابتلا به سرطان کبد و کبد چرب را افزایش می‌دهد. اگر قبل از تشخیص هپاتیت آسیب شدید به کبد وارد شده باشد، حتی پس از درمان نیز احتمال بروز سرطان وجود دارد.

در افرادی که دچار هپاتیت مزمن هستند، پزشکان برای کنترل هرگونه مشکل احتمالی آزمایشات خونی مثل بررسی بالا بودن ALT در آزمایش خون یا AST و یا تصویربرداری مثل سونوگرافی را برای بررسی سرطان کبد تجویز می‌کنند. شناسایی هرگونه بدخیمی در مراحل اولیه می‌تواند شانس درمان آن را افزایش دهد.

4. التهاب و فیبروز کبد

ویروس هپاتیت سی باعث التهاب کبد می‌شود که می‌تواند منجر به آسیب دیدن بافت‌های کبدی گردد. التهاب طولانی‌مدت می‌تواند به فیبروز (تشکیل بافت‌های زخمی) منجر شود که عملکرد کبد را مختل می‌کند.

5. عوارض خارج کبدی

• مشکلات کلیوی: هپاتیت نوع سی می‌تواند باعث گلومرولونفریت، یک نوع بیماری کلیوی، شود.
• مشکلات پوستی: علائمی مانند لکه‌های پوستی، خارش، و پورپورا ممکن است رخ دهد.
• مشکلات غدد لنفاوی: مانند کریوگلوبولینمی که باعث التهاب عروق خونی می‌شود.
• مشکلات مفصلی و عضلانی: درد مفاصل و عضلات می‌تواند از عوارض این بیماری باشد.

6. عوارض عمومی

• خستگی مزمن: بسیاری از بیماران مبتلا به این نوع هپاتیت از خستگی شدید و مزمن رنج می‌برند.
• ضعف عمومی: احساس ضعف و بی‌حالی می‌تواند در طول بیماری وجود داشته باشد.
• کاهش وزن: کاهش ناگهانی وزن و از دست دادن اشتها می‌تواند از علائم بیماری باشد.

7. عوارض روانی

برخی از بیماران ممکن است دچار مشکلات روانی مانند افسردگی و اضطراب شوند که می‌تواند ناشی از تأثیر مستقیم ویروس یا استرس مرتبط با بیماری باشد.

درمان هپاتیت نوع سی معمولاً شامل استفاده از داروهای ضد ویروسی است که می‌تواند به پاکسازی ویروس از بدن کمک کند و عوارض را کاهش دهد. تشخیص و درمان زودهنگام بسیار مهم است تا از پیشرفت بیماری و بروز عوارض جدی جلوگیری شود.

سخن پایانی

بعضی افراد با هپاتیت C، عفونتی که بیشتر از شش ماه طول می کشد، مواجه هستند. افراد مبتلا به هپاتیت مزمن با خطراتی مانند نارسایی کبدی، سرطان کبد یا سیروز کبدی روبرو هستند. اغلب بزرگسالانی که به هپاتیت مبتلا می‌شوند، ممکن است بهبودی کامل پیدا کنند، حتی اگر علائم شدیدی داشته باشند. هپاتیت نوع C می تواند در نوزادان و کودکان نیز ایجاد شود.

هر چند که راه درمانی قطعی برای این بیماری وجود دارد، اما در صورت ابتلا اقدامات پیشگیرانه لازم را انجام دهید تا از انتقال ویروس به سایرین جلوگیری کنید. رژیم غذایی سالم شامل خواب و استراحت کافی، مصرف میوه و سبزیجات، سبک زندگی سالم و ورزش منظم از جمله روش‌های خانگی برای درمان این بیماری پنهان هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره بیماری‌های این چنین، مجله سلامت اول را دنبال کنید. علاوه بر این، می‌‌توانید سوالات خود را از کارشناسان و مشاوران ما درمیان بگذارید.

سوالات متداول

1. آیا هپاتیت C قابل درمان است؟

هرچند که این هپاتیت واکسنی ندارد، اما درمان آن با استفاده از روش‌های آنتی‌ویروسی مستقیم (DAA) موفقیت‌آمیز است و تقریبا نه نفر از هر ده نفر بیمار مبتلا را بهبود می‌بخشد.

2. آیا هپاتیت نوع C سرطان زاست؟

بله، هپاتیت B و C عوامل اصلی ابتلا به سرطان کبد هستند. ابتلا به هپاتیت نوع C می‌تواند در دراز مدت منجر به ایجاد سرطان کبد شود.

3. آیا هپاتیت C کشنده است؟

بیشتر اوقات هپاتیت نوع سی یک بیماری کوتاه مدت است، اما ممکن است در برخی افراد به شکل مزمن تبدیل شود و عوارض جدی شامل سیروز کبدی، سرطان کبد و حتی خطر مرگ را ایجاد کند.

4. آیا هپاتیت نوع C واگیردار است؟

بله، این هپاتیت از طریق روش‌های مختلف انتقال پیدا می‌کند و باید از اقدامات احتیاطی مرتبط با انتقال عفونت پیروی کرد.

5. از کجا بفهمیم هپاتیت c داریم؟

با دیدن تغییر رنگ مدفوع، درد مفاصل، کاهش اشتها و استفراغ شدید باید به نشانه های هپاتیت سی شک کرد.

6. افراد مبتلا به هپاتیت سی چند سال عمر می کنند؟

طول درمان هپاتیت سی معمولا بیشتر از شش ماه نمی‌شود مگر اینکه به سیروز یا سرطان تبدیل شده باشد.