نوزادان تا یک سالگی بر اثر غذا خوردن و بازی کردن با اسباب بازی های کوچک ممکن است توگلوی آنها چیزی گیر کند یا در آب داخل لگن حمام یا گم شدن در ملافه و پتو خفه شوند. تیم سلامت اول آرزومند است برای هیچ یک از شما عزیزان این موضوع پیش نیاید اما آموزش درست جهت جلوگیری برای خفگی نوزادان یا چوکینگ نوزاد این مقاله را برای شنا عزیزان تهیه کرده و هر آن چیزی که نیاز است دراین باره بدانیم را باهم بررسی خواهیم کرد. قبل از شروع بهتر است پدر و مادر قبل از بچه دار شدن دوره های کمک اولیه را آموزش ببینند و زمانی برای آموزش احیای تنفسی نوزاد و نحوه پرستاری از کودک را صرف کرده باشند.
چرا نوزادان در برابر خفگی آسیب پذیر هستند؟
خفگی یکی از دلایل عمده آسیب و مرگ در نوزادان و کودکان خردسال است، اساساً به این دلیل که مجاری تنفسی آنها کوچک است و به راحتی مسدود می شود. هنگامی که نوزادان در محیط اطراف خود کاوش می کنند، معمولاً اشیا را در دهان خود قرار می‌دهند که می تواند منجر به خفگی نوزاد شود .
گاهی اوقات شرایط سلامتی و بعضی از اختلالات خطر خفگی را افزایش می دهند. به عنوان مثال کودکانی که دارای اختلالات بلع، اختلالات عصبی عضلانی، تاخیر در رشد و آسیب های مغزی هستند، بیشتر از سایر کودکان در معرض خطر خفگی قرار دارند.
بخ گفته سایت medlineplus :
خفگی در نوزادان معمولاً به دلیل تنفس جسم کوچکی است که کودک در دهان خود قرار داده است، مانند دکمه، سکه، بادکنک، قسمت اسباب بازی یا باتری ساعت.
خفگی ممکن است ناشی از انسداد کامل یا جزئی راه هوایی باشد.
انسداد کامل یک اورژانس پزشکی است.
اگر نوزاد نتواند هوای کافی دریافت کند، انسداد جزئی می تواند به سرعت زندگی را تهدید کند.
هنگامی که فرد هوای کافی دریافت نمی کند، آسیب دائمی مغز می تواند در کمتر از 4 دقیقه رخ دهد. کمک های اولیه سریع برای خفگی می تواند یک زندگی را نجات دهد.
علائم و نشانه ها خفگی در نوزادان
علائم خفه شدن در نوزادان بسیار مشهود است و والدین سریعا می‌توانند با دیدن نوزاد پریشانی و خفه شدن او را متوجه شوند که اگر به‌موقع ببینند جای امیدواری خواهد بود. علائم رایج را می‌توان مواد زیر نامید:
- دشواری در تنفس ، گفتار یا سرفه
- صورت پف کرده و قرمز
- علائم پریشانی
- عدم توانایی برای جیغ کشیدن
- سرفه های پی در پی
- اشاره به گلوی خود یا گرفتن گردن خود
اگر این علائم را مشاهده کردید سریعا دست به اقدام درست بزنید. برای جلوگیری از بروز این اتفاق در خواب بهتر است با روش های تنظیم خواب نوزاد و کودک آشنا شوید.
عوامل خفه شدن نوزادان و چوکینگ
عوامل زیادی در خفگی نوزاد و چوکینگ آنها تاثرگذار است مانند :
- جنسیت: خفگی در نوزادان پسر بیشتر است.
- سن: بیشترین احتمال خفگی بین دو تا چهارماهگی است.
- نژاد: نوزادان سیاه پوست احتمال خفگی بیشتری دارند.
- دخانیات: احتمال بیشتر خفگی در نوزادانی که اطرافیان آنها سیگاری هستند.
- وراثت: نوزادانی که نزدیکانشان در اثر مرگ ناگهانی رفته‌اند خطر بیشتری دارند.
- نارس بودن نوزاد: تولد زودتر از موعد و وزن کم نوزاد باعث خفگی او خواهد شد.
- دوران بارداری مادر: مصرف سیگار، مخدر و الکل، بارداری سن کم و عدم مراقبت‌های درست در بارداری را داشته باشد.
دلایل خفگی در نوزادان و کودکان
غذا شایع ترین علت خفگی در نوزاد است. با این حال، اشیا کوچک و انواع خاصی از رفتارها در هنگام غذا خوردن می‌توانند باعث خفگی کودک شوند. نوزادان و كودكان می‌توانند دست، پا و چرخ بزنند اما برایشان سخت است که از یک موقعیت خطرناک خارج شوند. خفگی یا خفقان سومین علت شایع مرگ و میر ناشی از تصادف کودکان در انگلستان است. بیشتر این حادثه برای کودکان زیر 5 سال اتفاق می‌افتد. فقط چند دقیقه طول می کشد تا کودک دچار خفگی شود، زیرا آنها بسیار ضعیف هستند و نمی توانند خود را از موقعیتی که نتوانند نفس بکشند خارج کنند.
گفتنی است کیسه های پلاستیکی و ملحفه بیشترین خطر خفگی و آپنه خواب در کودکان را برای کودکان 3 تا 5 سال دارد. آنها اکنون به اندازه کافی بزرگ هستند که می‌توانند به چیزهایی برسند که می‌خواهید آنها را پنهان کنید ، بنابراین سعی کنید کیسه های پلاستیکی را از دسترس خارج کرده و از دید آنها دور کنید. دلایل زیادی در خصوص خفه شدن کودکان وجود دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم.
1. ملحفه در خفگی کودکان
نوزادان کوچک آنقدر قوی نیستند که بتوانند ملحفه را از صورت خود دور کنند، بنابراین اگر در زیر آن قرار بگیرند، ممکن است خفه شوند. از آنجا که آنها نمی توانند ملافه را از صورت خود دور کنند، به جای استفاده از لحاف و پتوهای سنگین می‌توان از کیسه خواب سبک برای نوزادان زیر 12 ماه استفاده کرد. همچنین هرگز از بالش برای کودک کمتر از 12 ماه استفاده نکنید. کودکان در بازه ی 3 تا 5 سالگی به اندازه کافی بزرگ هستند که می‌توانند با لحاف و بالش بخوابند. به دلیل کنجکاوی و نیاز به بازی، هنوز احتمال خفگی کمی وجود دارد.
2. کیسه های پوشک
کیسه پوشک بسیار نازک است ، بنابراین به راحتی می تواند هنگام نفس کشیدن به صورت کودک بچسبد. برخی از نوزادان کوچک توسط کیسه های پوشکی که در دسترس آنها قرار دارد خفه شده اند. به همین دلیل است که توصیه می کنیم کیسه های پوشک را از دسترس نوزادان دور نگه دارید و آنها را هرگز در تختخواب، کالسکه آنها قرار ندهید.
3. مبل ها
مبل ها می توانند برای خواببدن کودک راحت به نظر برسند، اما ممکن است خطرناک باشد. بیشتر مبل ها شکاف زیادی دارند و روی آنها از کوسن پوشانده شده است. اگر کودک بین آنها گیر کند می تواند باعث خفگی شود.
4. عوامل محیطی در خفگی نوزاد
وسایل موجود در گهواره کودک و وضعیت خوابیدن او می توانند خطر اختلال در تنفس و خفگی را افزایش دهد. نوزادان می توانند صورت و گردن خود را بین تشک تختخواب و فاصله های میانی مخافظ ها به دام بیندازند ، توسط بالش، پتو یا توسط پارچه یا بند پستانک خفه شوند. نوزادان هنوز قادر به راه رفتن نیستند ، اما بسیاری از آنها بسیار تحرک دارند! آنها دست و پا می زنند، می‌غلتند و چرخ می خورند و سر کوچک آنها می تواند در مکان های باریک گیر کند. با اطمینان از وجود فاصله ای بیش از 4 سانتی متر بین تشک و میله های تختخواب، می توانید آنها را ایمن نگه دارید .
5. شیر مادر
همه فکر می‌کنند مادری که شیر بسیاری دارد خوب است و خداروشکر که از کم شیر بودن رنج نمی‌برد. اما گفتنی است که مادرانی که شیر اضافی دارند بسیار باید توجه کنند. زیرا عامل چوکینگ نوزاد، همین شیر زیادی است. هنگامی که مادر شیر زیادی دارد به اصطلاح کودک احتمال بازتاب روان شیری خواهد شد. یعنی فوران شیر در دهان کودک به حدی می‌شود که حالت انفجاری و خفگی در کودک دست خواهد داد. بنابراین مادر باید در چندین جهت مختلف و با دقت فراوانی به کودک شیر دهد و مدام چهره و تنفس کودک را چک کند.
6. گرفتگی بینی
اگر نوزاد دچار گرفتگی در مجرای بینی و تنفسی داشته باشد، ممکن است یک سرما خوردگی ساده نیز نوزاد را خفه کند. زیرا نوزادان تا سه ماهگی تنها راه تنفسی‌شان از راه مجرای بینی است و یک لحظه گرفتگی بینی نوزاد می‌تواند بسیار خطرناک باشد. اگر نوزاد شما در هنگام شیر خوردن سینه را برای تنفس رها می‌کند حتما به پزشک مراجعه نمائید. زمانی که کودک سرماخورده است قبل از خواب و شیرددهی حتما بینی او را با آب مقطر یا سرم شستشو بشورید.
مواد خطرناکی که باعث خفگی در کودکان می شود
یکسری اجسام و مواد غذایی خطرناکی هستند که به هیچ عنوان نباید روی زمین، کنار کودک یا هرجایی که کودک بتواند به آن دسترسی پیدا کند، قرار دهیم. لیست برخی از این مواد را در ادامه برای شما آورده شده است:
- آدامس
- باتری
- سکه
- دکمه
- بادکنک
- سرخودکار
- تاس و تیله
- مارشمالو، پولکی، قند و نبات
- قسمت کوچکی از میوه خام یا سبزیجات
- تکه های ریز گوشت
هر آن اشیاء ریزی که نزدیک کودک باشد خطرناک است و باعث انسداد راه‌های هوایی کوچک نوزاد خواهد شد.
کمک های اولیه برای خفگی در نوزاد و کودکان
موقعی که این اتفاق برای شما رخ دهد، اولین قدم حفظ خونسردی و آرامش شما است. به هیچ عنوان آرامش خود را از دست ندهید زیرا تمام این عوامل باعث کمترشدن سرعت عمل شما در بهبود کودک خواهد شد. در ادامه اقدامات لازم را به ترتیب بر اساس سن کودک شما بیان کرده‌ایم.
-
ضربه زدن به کمر
بسته به سن کودک باید شدت ضربات کمر را تغییر دهید. با کودک کوچکتر ملایم تر از کودکان بزرگتر باشید. نیرویی که برای ایجاد ضربات کمر استفاده می کنید نیز باید با قدرت خود شما باشد. ضربات کمر باید آنقدر سخت باشند که بتوانند باعث ایجاد لرزش در مجاری تنفسی و از بین بردن انسداد شوند. نوزادان معمولاً از مایع (مخاط یا شیر خامه ای) خفه می شوند، بنابراین پایین نگه داشتن سر آنها به تخلیه مایع کمک می‌کند.
-
وجود شیء در گلوی کودک
اگر نمی توانید شیء را ببینید، انگشتان خود را در دهان کودکان قرار ندهید. شما با این کار خطر قرار گرفتن هرگونه انسداد را بیشتر می‌کنید یا باعث آسیب رساندن به پشت گلو می‌شوید، که ممکن است متورم شود و آسیب بیشتری ببیند. با این حال، اگر می توانید شیئی را به وضوح در دهان کودک ببینید و بتوانید با نوک انگشتان آن را با خیال راحت بیرون بیاورید، می توانید این کار را انجام دهید.در صورتی که هیچ کدام از این روش ها موثر واقع نشد، سریعا با اورژانس تماس بگیرید.
-
ماساژ کودک
شکم کودک را فشار ندهید. رانش های شکمی فقط برای کمک به خفگی در بزرگسالان استفاده می شود. استفاده از رانش های شکمی بر روی کودک می تواند به اندام های داخلی او آسیب برساند، زیرا آنها هنوز در حال رشد هستند. اگر ضربه های کمر انسداد را از بین نبرد، باید به جای آن از رانش سینه استفاده کنید.
تمام این آموزش‌ها بسیار حساس است و باید حتما زیر نظر متخصص کمک های اولیه به صورت تئوری یاد بگیرید. از آنجاییکه وجود علم این زمینه شاید در کل زندگی یکبار هم نیازی نشود اما اگر با همان یک بار نیاز شما بتوانید اطرافیان و عزیزان خود را از مرگ حتمی نجات دهید پس قطعا بسیار با ارزش خواهد بود. لذا در مسلط شدن روی این شرایط حسابی کار کنید.
اقدامات لازم برای جلوگیری از خفگی نوزاد هنگام خواب
نوزادان ضعیف هستند و نمی توانند مانند کودک بزرگتر حرکت کنند. بنابراین در سن زیر یک سال، هنگام خواب بیشتر در معرض خفگی قرار می گیرند. برای جلوگیری از خفگی در نوزاد به هنگام خواب چه کاری می توان انجام داد؟ نوزادان کوچک برای خواب به مکان امن و مناسبی نیاز دارند. بهترین راه برای ایمن نگه داشتن نوزادان هنگام خواب ، تختخواب خودشان است. بسیاری از والدین نوزادان را به خصوص در چند ماه اول که هر پنج دقیقه بیدار می شوند، با خود به رختخواب می‌برند!
متأسفانه برخی از نوزادان به طور تصادفی توسط والدین خود خفه شده‌اند. این شایع نیست ، اما اگر شخصی که با کودک می‌خوابد الکل یا مواد مخدر مصرف کرده باشد یا به شدت خسته باشد یا اینکه کودک قبل از 37 هفتگی به دنیا آمده یا وزن او هنگام تولد کمتر از 2.5 کیلوگرم است بسیار خطرناک است.
نکات ایمنی برای جلوگیری از خفگی در نوزاد
خفگی چهارمین عامل مرگ افراد در جهان است. این 15 راهکار به شما کمک می‌کند که هرگز این شرایط تلخ را تجربه نکنید.
- گهواره نوزاد مطابق با استانداردهای کمیسیون ایمنی کالاهای مصرفی خردسال باشد .
- اطمینان حاصل کنید که هیچ قسمت از گهواره شکستگی وجود ندارد .
- از تختخواب با نرده هایی که فاصله آنها از هم زیاد است استفاده نکنید .
- عروسک های پولیشی، پتو، بالش و سایر لوازم جانبی را از گهواره خارج کنید .
- کیسه های خواب جایگزین بهتری به جای ملحفه و پتو هستند .
- تختخواب ، صندلی بلند یا پارک بازی را نزدیک پنجره ها، قرار ندهید.
- با کودک خود در یک تختخواب نخوابید.
- تختخواب آنها را در اتاق خود قرار دهید و پس از غذا دادن آنها را به تخت خود برگردانید .
- در هنگام غذا خوردن کودک او را رها نکنید و خیلی به آرامی زمان غذا خوردن را طی کنید.
- خیلی زود غذای جامد را برای نوزاد شروع نکنید
- خودداری از مصرف غذاهای پرخطر برای کودک
- در هنگام دویدن دهان فرزندتان پر نباشد.
- چک کردن مداوم اسباب بازی های قدیمی کودک
- مگنت های یخچال و آهنربا را دور از دسترس کودک قرار دهید.
- آموزش دیدن برای مواقع اورژانسی
با رعایت این نکات می‌توانید مدام و با احتیاط کودک خود را از هرگونه وقایع احتمالی و خفگی در نوزاد و چوکینگ دور نگه دارید. در صورتی که تجربه کافی برای نگهداری از فرزند خود را در این شرایط ندارید می توانید از خدمات پرستاری مجموعه سلامت اول استفاده کنید. شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه با کارشناسان و مشاوران ما در این مجموعه تماس بگیرید و از مشاوره رایگان این مجموعه استفاده کنید.
سوالات متداول
علت حالت خفگی نوزاد در خواب چیست؟
این حالت به دلیل باریک و نازک شدن مجرای تنفسی بچه ها در طول خواب می باشد که برای معاینات دقیقتر می بایست به پزشک مراجعه کنید.
