احتمالاً همه ما با برجستگی های قرمز خارش دار که پس از گزش پشه ها ایجاد می شوند آشنا هستیم. بیشتر اوقات ، این عوارض ناشی گزش طی مدت کوتاهی از بین می روند . اما شاید برای شما این سوال پیش آمده باشد که چرا بیشتر از دیگران مورد گزش حشرات قرار می گیرید ؟ ممکن است یک دلیل علمی داشته باشد!
پرستاران نقش مهمی در مراقبت از بیماران دارد و خدمات پزشکی را به صورت حرفهای در محیط خانگی ارائه میدهد. گزش پشه نیز یک مسئله آزاردهنده است که باعث انتقال بیماریهای خطرناک مانند تب روماتیسمال، تب دنگ و مالاریا میشود. پرستار منزل با استفاده از روشهای مناسب به کنترل پشهها و جلوگیری از گزش آنها در مناطق آلوده کمک میکند تا بخش عظیمی از بیماران و جامعه را در برابر بلاهای ناشی از حضور پشهها حفظ کند.
چرا پشهها بعضیها را بیشتر از دیگران نیش میزنند؟
عوامل مختلفی می تواند پشه ها را به سمت شما جذب کند. در ادامه به این سوالات پاسخ خواهیم داد که چرا پشه بعضی ها را نیش نمیزند و چرا پشه بعضی ها را بیشتر نیش می نزند و علل و دلایل آن را بررسی خواهیم کرد.
دی اکسید کربن
همه ما وقتی نفس می کشیم دی اکسیدکربن منتشر می کنیم ، موقع فعالیت شدید بدنی مثل ورزش میزان تولید دی اکسید کربن بالاتر نیز می رود . پشه ها می توانند تغییرات دی اکسید کربن را در محیط خود تشخیص دهند. تحقیقات نشان داده است که گونه های مختلف پشه ممکن است به دی اکسید کربن واکنش متفاوتی نشان دهند.
افزایش دی اکسید کربن می تواند پشه را از نزدیک بودن میزبان بالقوه آگاه کند. سپس پشه به سمت آن منطقه حرکت خواهد کرد.
بوی بدن
پشه ها جذب ترکیبات خاصی می شوند که روی پوست انسان و عرق وجود دارد. این ترکیبات بوی خاصی به ما می دهند که می تواند پشه ها را به سمت ما بکشاند. به عنوان مثال اسید لاکتیک و آمونیاک ترکیبات شناخته شده ای هستند که حشرات را به سمت خود جذب می کنند. محققان هنوز هم در حال بررسی علل تغییر در بوی بدن هستند که باعث جذابیت بیشتر افراد خاص برای پشه ها می شود. علل می تواند شامل ژنتیک ، باکتری های خاص روی پوست یا ترکیبی از هر دو باشد.
بوی بدن ، توسط ژنتیک تعیین می شود. اگر با کسی که اغلب توسط پشه ها گزیده می شود ، نسبتی دارید ، ممکن است شما نیز مستعد باشید که بیشتر مورد گزش قرار بگیرید . از جدی ترین بیماری هایی که پشهها میتوانند به انسان منتقل کنند، تب دنگی میباشد که از طریق نیش پشه آئدس وارد جریان خون میشود. باکتری های پوستی نیز در بوی بدن نقش دارند. مطالعه ای در سال 2011 نشان داد که افرادی که از تنوع بالایی از میکروب ها در پوست خود برخوردار هستند ، کمتر مورد توجه پشه ها هستند. محققان همچنین گونه های خاصی از باکتری را شناسایی کردند که در پوست افرادی که کمتر مورد توجه حشرات هستند وجود دارد .
رنگ ها
تحقیقات نشان داده است که پشه ها به رنگ سیاه جذب می شوند ، اگر شما از رنگ مشکی یا رنگ های تیره دیگری استفاده می کنید ، ممکن است جذابیت بیشتری برای پشه ها داشته باشید. دلیل این موضوع احتمالا این است که رنگ سیاه نور بیشتری را جذب میکند و داغ تر است.
گرما و بخار آب
بدن ما گرما تولید می کند و سطح بخار آب نزدیک به پوست ما بسته به درجه حرارت اطراف می تواند متفاوت باشد. با نزدیک شدن یک پشه به ما ، می تواند گرما و بخار آب را تشخیص دهد. این می تواند در تصمیم گیری برای نیش زدن نقش داشته باشد. یک مطالعه نشان داد که پشه ها به سمت منابع گرمایی که ، دمای مطلوب دارند ، جذب می شوند .
الکل
یک مطالعه کوچک در سال 2002 ، به بررسی اثرات مصرف الکل بر جذب پشه ها پرداخت. محققان دریافتند افرادی که آبجو مصرف کرده اند بیشتر از افرادی که مصرف نکرده اند ، پشه ها را به سمت خود جذب جذب می کنند .
بارداری
مطالعات نشان داده است که پشه ها بیشتر به سمت زنان باردار جذب می شوند . این ممکن است به این دلیل باشد که زنان باردار دمای بدن بالایی دارند و دی اکسید کربن بیشتری را بیرون می دهند.
پشه ها چه مکان هایی از پوست بدن را بیشتر مورد گزش قرار می دهند؟
به طور کلی ، پشه ها برای دریافت یک وعده غذایی ، هر پوستی را که به آن دسترسی دارند نیش می زنند . با این حال ، آنها ممکن است مکان های خاصی را ترجیح دهند. دقت کنید که حشرات تخت خواب یا همان ساس هم می تواند گزش روی پوست شما ایجاد کند و باعث خارش شود؛ برای آگاهی بیشتر شما باید بدانید که ساس چیست و در چه مکان هایی وجود دارد را مطالعه کنید. یک مطالعه قدیمی نشان داد که دو گونه از پشه ترجیح می دهند اطراف سر و پا را نیش بزنند. محققان معتقد هستند که درجه حرارت پوست و تعداد غدد عرق در این مناطق نقش مهمی در جذب حشرات دارد.
دلیل خارش نیش پشه
هنگامی که یک پشه شما را می گزد ، نوک قسمت های دهان خود را به پوست شما وارد می کند و مقدار کمی از بزاق خود را به جریان خون شما تزریق می کند. این عمل باعث می شود که خون در حین مکیده شدن توسط پشه جریان داشته باشد (لخته نشود). سیستم ایمنی بدن به مواد شیمیایی موجود در بزاق پشه واکنش نشان می دهد که می تواند شامل قرمزی ، تورم و خارش باشد. در این مورد نشانه های گزش ساس هم همینطور اما شدیدتر است.
واکنشهای جدی تر به گزش حشرات
برخی از افراد ممکن است واکنش جدی تری نسبت به گزش پشه ها داشته باشند ، که علائمی مانند تب خفیف ، قرمزی و توم بیشتر از حد معمول در محل گزش و حتی کهیر را نشان دهند. این افراد شامل:
- کودکان
- افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند
- بزرگسالانی که قبلاً در معرض گزش یک نوع پشه خاص قرار نگرفته اند
در شرایط نادر ممکن است آنافیلاکسی رخ دهد ، که یک موقعیت اورژانس پزشکی است زیرا فرد دچار کهیر ، مشکل تنفسی و تورم گلو می شود.
بهترین راه ها برای تسکین عوارض ناشی از نیش پشه
اگر توسط پشه گزیده شده باشید ، مواردی وجود دارد که می توانید برای رفع تورم و خارش کمک کند. در اینجا چند پیشنهاد وجود دارد:
از خاراندن خودداری کنید:
خاراندن محل گزش می تواند تورم را افزایش دهد و باعث خراشیدگی پوست می شود و شما را در معرض خطر عفونت قرار می دهد.
محل گزش را خنک کنید:
استفاده از کمپرس خنک مانند حوله مرطوب یا یخ می تواند به کاهش تورم و خارش کمک کند.
از لوسیون یا کرم استفاده کنید:
انواع کرم های تسکین دهنده خارش از جمله کرم هیدروکورتیزون و لوسیون کالامین می تواند به شما کمک کند .
استفاده از از آنتی هیستامین های بدون نسخه (OTC ) موجود در داروخانه ها:
اگر واکنش شدیدتری نسبت به گزش پشه دارید ، ممکن است بخواهید داروی OTC مانند بنادریل Benadryl استفاده کنید.
عوارض گزش در بیشتر موارد باید طی چند روز از بین برود. اگر گزش آلوده به نظر می رسد یا علائم دیگری همراه با گزش مانند تب ، درد و یا سردرد دارید ، به پزشک مراجعه کنید.
چگونه می توان از گزش پشه جلوگیری کرد
اگر قرار است در منطقه ای که پشه ها در آن حضور دارند ، باشید ، برای جلوگیری از گزش اقدامات لازم را انجام دهید. گرچه گزش پشه ها فقط آزار دهنده است ، اما گاهی اوقات می تواند باعث شیوع بیماری شود. شاید برایتان عجیب باشد که بنا به گفته های healthline پشه ها (بویژه مالاریا) تبدیل به یکی از کشنده ترین حیوانات شده اند.
مالاریا در ایالات متحده نادر است، اما در برخی از نقاط جهان رایج است. بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، بیش از ۲۴۱ میلیون مورد مالاریا در سال ۲۰۲۰ گزارش شده است که این رقم در سال ۲۰۱۹، ۲۲۷ میلیون مورد بوده است و پشهها بیشتر آنها را منتقل کردهاند. این باعث می شود پشه ها به یکی از کشنده ترین حیوانات روی زمین تبدیل شوند.
برخی از نکات برای جلوگیری از گزش پشه عبارتند از:
- از مواد دفع کننده حشرات استفاده کنید: نمونه هایی از مواد موثر برای جستجوی شامل DEET ، پیكاریدین و روغن اوكالیپتوس لیمو است.
- در صورت امکان لباس آستین بلند و شلوار بپوشید : می تواند ناحیه موجود برای گزش پشه ها را محدود کند.
- لباس هایی با رنگ روشن انتخاب کنید: پشه ها جذب رنگ های سیاه و تیره می شوند.
- از اوج زمان فعالیت پشه ها دوری کنید: پشه ها بیشتر در سحر و غروب فعالیت می کنند. در صورت امکان از بیرون رفتن در این مواقع خودداری کنید.
- زیستگاه های پشه را از بین ببرید: آبهای راکد اطراف خود را مثل آب باقی مانده در ناودان و … را خشک کنید .
- پشه ها را از خانه خود بیرون نگه دارید: درها و پنجره ها را مجهز به محافظ توری کنید تا از ورود حشرات جلوگیری کند .
چرا پشه ها نیش میزنند ؟
فقط پشه های ماده می گزند. به این دلیل که آنها برای تولید تخمک به خون نیاز دارند. هنگامی که پشه ماده خون میزبان را می مکد ، قادر به تخمریزی خواهد بود . یک پشه ماده می تواند در یک مرحله 30 تا 300 تخم تولید کند و برای گذاشتن مجموعه دیگری از تخمها ، او به یک وعده غذایی دیگر احتیاج دارد اما در مقابل پشه های نر از خون تغذیه نمی کنند. در عوض ، آنها شهد و آب میوه های تولید شده توسط گیاهان را می خورند.
سخن آخر
پشه ها نابینا هستند و طعمه خود را با استفاده از بویایی پیدا میکنند. پشه ها یک ماده ضد انعقاد در نیش خود دارند تا بعد از گزش بتوانند به راحتی خو بخورند. زمانی که این ماده را به پوست شما تزریق میکنند می توانند بیماری های خطرناکی را نیز به شما منتقل کنند.
سوالات متداول
چه چیزی باعث جذب پشه ها به افراد خاص می شود؟
دی اکسید کربن، بوی بدن، رنگها، گرما و بخار آب، الکل، بارداری
پشه ها چه مکان هایی از پوست بدن را بیشتر مورد گزش قرار می دهند؟
یک مطالعه قدیمی نشان داد که دو گونه از پشه ترجیح می دهند اطراف سر و پا را نیش بزنند. محققان معتقد هستند که درجه حرارت پوست و تعداد غدد عرق در این مناطق نقش مهمی در جذب حشرات دارد.
چرا نیش پشه اینقدر خارش دارد؟
هنگامی که یک پشه شما را می گزد ، نوک قسمت های دهان خود را به پوست شما وارد می کند و مقدار کمی از بزاق خود را به جریان خون شما تزریق می کند. این عمل باعث می شود که خون در حین مکیده شدن توسط پشه جریان داشته باشد (لخته نشود).
چرا پشه ها نیش میزنند ؟
فقط پشه های ماده می گزند . به این دلیل که آنها برای تولید تخمک به خون نیاز دارند. هنگامی که پشه ماده خون میزبان را می مکد ، قادر به تخمریزی خواهد بود .
پشه ها چه بیماری هایی به انسان منتقل میکنند؟
مالاریا، تب دنگی، تب زرد، آنسفالیت ژاپنی.