به تاخیر انداختن یائسگی و جلوگیری از یائسگی زودرس

یائسگی از نظر پزشکی به این معنی است که حداقل 12 ماه متوالی پریود نشده باشید . انتقال از دوره های قاعدگی منظم یا نامنظم به نداشتن قاعدگی می‌تواند خیلی بیشتر از یک سال طول بکشد. برای برخی از زنان، این مدت 8 سال یا بیشتر است. بنابراین، چه عواملی در شروع این انتقال تأثیر دارند؟ آیا می توانید با شروع یائسگی کاری برای تغییر آن انجام دهید؟ برای عقب انداختن یائسگی چه کاری می‌توان انجام داد؟

در حالی که ژنتیک در تعیین سن شروع یائسگی نقش زیادی دارد، دانشمندان فکر می‌کنند رژیم غذایی، عادات ورزشی، وضعیت اقتصادی اجتماعی و سایر عوامل مربوط به سبک زندگی نیز می توانند تأثیرگذار باشند .اگرچه پزشک متخصص زنان بهترین منبع اطلاعاتی در مورد بهداشت باروری و گونه نگرانی در مورد یائسگی است، اما برای آگاهی در مورد عواملی که دانستن آنها ممکن است هنگام شروع یائسگی و به تاخیر انداختن یائسگی موثر باشد ادامه مطلب را بخوانید.

 یائسگی زودرس چیست؟

اول از همه باید بدانیم یائسگی چیست؟ هر خانمی در نوجوانی تجربه پریود شدن را دارد که معنای مادر شدن و تکامل را می‌دهد. یائسگی پایان این فرآیند است که در بازه سنی 45 تا 55 سالگی تجربه خواهد کرد. البته ممکن است برخی افراد با توجه به آناتومی بدن و جسمی تا 60 سالگی هم یائسه نشوند. هرچقدر بدن دیرتر به یائسگی نزدیک شود سالم تر است. اما گاهی برای بعضی ها زودتر از زمان موردنظر اتفاق میوفتد که این پیامدهای منفی دارد و باید تحت درمان و مراقبت از بیمار قرار بگیرند. در این مقاله می‌خواهیم دلایل یائسگی زودرس و روش های به تاخیر انداختن یائسگی را با هم بخوانیم.

تشخیص یائسگی زودرس

ممکن است پریودهای نامنظم، همراه با علائم یائسگی تجربه کنید که این لزوما نشانه های یائسگی زودرس نمی‌باشد. هنگام مراجعه به پزشک، پزشک این 5 مرحله را برای تایید یائسگی زودرس شما انجام خواهد داد:

1. سنجش استرادیول و مشخص شدن کاهش آن در بدن شما یکی از راه های تشخیص یائسگی زودرس است.
2. تعیین میزان هورمون FSH که این هورمون درکنار نشانه های بالینی قاطعیت در تشخیص را دارد.
3. تعیین سطح آنتی مولرین این هورمون میزان ذخیره تخمدان را مشخص می‌کند.
4. آزمایش تراکم استخوان یا دانسیومتری دلیل قطع شدن خون ریزی را بررسی می‌کند.
5. انجام آزمایشات ژنتیکی

 علل یائسگی زودرس

یائسگی زودرس به معنای پایان روند پریود در سنین زیر 45 سال است که عوارض زیادی به دنبال خواهد داشت و ممکن است زنان تا مدت‌ها بعد ریشه یکسری از بیماری های خود را در یائسگی زودرس پیدا کنند. علل اساسی که باعت این عارضه ناخوشایند خواهد شد:

• وراثت
• عوارض درمان سرطان
• وزن زیاد
• توده در تخمدان
• اعتیاد به مواد مخدر
• بیماری‌های خود ایمنی

در ادامه به بررسی اجمالی آن پرداخته‌ایم. همچنین توصیه می‌شود برای آگاهی از مشکلات زنان بعد از یائسگی، این مطلب را مطالعه نمایید.

وراثت

ژنتیک موثرترین عامل در سن یائسگی را دارد. با توجه به اینکه یائسگی مادر و دختر بسیار بهم نزدیک است ممکن است دختر بدون هیچ علائم و نشانه‌ای نه تنها بدون تاخیر بلکه زودتر از سن یائسگی را تجربه کند.

عوارض درمان سرطان

در درمان سرطان از شیمی درمانی استفاده می‌شود. اگر در روند شیمی درمانی پرتوها و اشعه به لگن خانم برخورد کند ممکن است تاثیر زیادی روی تخمدان ها گذاشته که این تاثیر گاهی موقت است و از بین می‌رود گاهی نیز باعث یائسگی زودرس می‌شود.

وزن زیاد

تغذیه و کنترل وزن یکی از دلایل مهم در یائسگی زودرس است. برای تاخیر در پائسگی باید مصرف کربوهیدرات و چربی را کاهش و سبزیجات و میوه را جایگزین کرد. انجام ورزش و تحرک بدنی به جلوگیری از یائسگی زودرس کمک می‌کند.

توده در تخمدان

اگر توده‌ای در تخمدان های شما ظاهر شود و احتیاج به عمل جراحی داشته باشید ممکن است در جراحی یا دچار ترشح هورمون بسیاری شوید یا مجبور به برداشتن تخمدان ها باشید.

اعتیاد به موادمخدر

درکل مصرف هرنوع مخدر، مشروبات الکی و سیگار می‌تواند باعث اختلال در هورمون های زنانگی شود.

بیماری خود ایمنی

در این نوع از بیماری بدن قدرت مقابله خود را با ویروس و عوامل بیرونی از دست می‌دهد. حال اگر یکی از این عوامل به تخمدان حمله کند باعث مختل شدن ترشحات هورمونی یا تغییر هورمون استروژن شود که این عوامل می‌تواند یائسگی زودرس را به دنبال داشته باشد.

روش های به تاخیر انداختن یائسگی

اگر به سنی نزدیک می شوید که انتظار دارید دوره های (قاعدگی) شما به پایان برسد، پژوهشگران معتقد هستند برای تغییر زمان بندی شروع یائسگی، احتمالاً کار زیادی نمی توان انجام دهید. اما در طول زندگی ، عوامل مختلفی ممکن است دربه تاخیر انداختن شروع یائسگی طبیعی نقش داشته باشند. اگرچه لازم است تحقیقات بیشتری در مورد عادات و خصوصیاتی که باعث افزایش عمر باروری می‌شوند، انجام شود. در ادامه راهکارهایی در خصوص عقب انداختن یائسگی را بررسی خواهیم کرد.

طبق گفته‌های سایت Healthline :

اگر به نوزادان خود به مدت هفت تا دوازده ماه در دوران نوزادی شیر داده اید، شانس شروع یائسگی خود را قبل از 45 سالگی کاهش داده اید. یک مطالعه اخیر منبع معتبر سابقه بارداری و شیردهی بیش از 100000 زن بین 25 تا 42 سال را تجزیه و تحلیل کرده است.
هنگامی که برای مدت زمان شیردهی تنظیم شد، محققان دریافتند که یک بارداری کامل خطر یائسگی زودرس را تا 8 درصد، دو بارداری را تا 16 درصد و بارداری سوم را تا 22 درصد کاهش می دهد. در مجموع 25 ماه شیردهی این خطر را تا 27 درصد کاهش می دهد (در مقایسه با زنانی که کمتر از یک ماه شیر می دهند).

سابقه بارداری و شیردهی

اگر در طی دوران شیردهی به مدت هفت تا دوازده ماه به نوزاد خود شیر داده‌اید، احتمال شروع یائسگی قبل از 45 سالگی را کاهش داده اید. محققان دریافتند که یک بارداری سالم و کامل خطر یائسگی زودرس را 8 درصد ، دو بارداری کامل خطر یائسگی را 16 درصد و بارداری سوم خطر یائسگی زودرس را 22 درصد کاهش می دهد. شیردهی به مدت 25 ماه در مجموع خطر را 27 درصد کاهش می دهد (در مقایسه با زنانی که کمتر از یک ماه به کودک خود شیر داده بودند).

پیشگیری از بارداری با قرص

مطالعات معتبر نشان می دهد ، استفاده از قرص های جلوگیری از بارداری در طی سالهای باروری سبب به تعوبق انداختن یائسگی می شود ، به ویژه برای زنان سیاه پوست این موضوع بسیار صادق است. برای درک اینکه چرا قرص های ضد بارداری یائسگی را به تعویق می‌اندازند، تحقیقات بیشتری باید انجام شود.

برخی از محققان این نظریه را مطرح می‌کنند که با جلوگیری از آزاد شدن تخمک ها، قرص های ضد بارداری عمر تولید مثل را افزایش می‌دهند زیرا یائسگی با تخلیه تخمک ها در تخمدان شروع می شود. سایر محققان بر این باورند که تعداد تخمک ها مهم نیست بلکه عملکرد فولیکول های تخمدان است که باعث شروع با تاخیر یائسگی می‌شود.

تحصیلات

طبق یک مطالعه که نزدیک به 2200 زن را مورد بررسی قرار داده است ، مشخص شده است که زنان تحصیل کرده دیرتر از زنان تحصیل نکرده یائسه می شوند. در یک بررسی تحقیقاتی که شامل 46 مطالعه  در 24 کشورجهان بود این موضوع مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد ارتباط روشنی بین سطح تحصیلات و سن یائسگی طبیعی وجود دارد . دلایل این ارتباط کاملاً روشن نیست.

مصرف ​​الکل

علیرغم بعضی شایعه ها مبنی بر اینکه نوشیدن الکل بائسگی را به تاخیر می اندازد، مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری  (CDC) اعلام نموده است. اگر الکل مصرف نمی کنید هرگز به سراغ آن نروید زیرا نوشیدن الکل به احتمال زیاد روش موثری برای به تأخیر انداختن یائسگی نیست.

رژیم های غذایی پر کالری ، میوه و پروتئین بالا

داشتن مقدار زیادی میوه و پروتئین در رژیم غذایی سبب تاخیر در یائسگی است.  در حقیقت ، محققان دریافته اند که داشتن شاخص توده بدنی بالاتر (BMI) یائسگی دیرتری را پیش بینی می‌کند. در یک تحقیق مشخص شد که خوردن ماهی روغنی و حبوبات تازه یائسگی را تا چندین سال به تأخیر می اندازد.

مطالعه دیگر نشان داد که مصرف ویتامین D در محصولات لبنی خطر ابتلا به یائسگی زودرس را تا 17 درصد نسبت به زنانی که مصرف کمتری دارند کاهش می‌دهد. و هم‌چنین کاهش مصرف کافئین خیلی به عقب انداختن کمک خواهد کرد. نیازهای کلی تغذیه ای بدن شما ممکن است متفاوت باشد ، بنابراین بهتر است هرگونه تغییر فاحش در رژیم را با پزشک خود در میان بگذارید.

طب سوزنی

هر یک از این روش های درمانی دارای مزایا و خطراتی است که باید در هنگام تصمیم گیری برای استفاده وضعیت جسمی را ارزیابی نمایید. البته در طب سوزنی بدون استفاده از داروهای شیمیائی از چند روش که در ادامه خواهیم گفت تعویق یائسگی را انجام می‌دهند.

1. دمنوش های گیاهی: مصرف دمنوش هایی مثل تخم کرفس، پونه، رازیانه، اسطوخودوس، گل گاو زبان و جنسینگ
2. حجامت و دفع سم: طب سوزنی اعتقاد دارد با خروج خون از بدن مثل خون دادن و حجامت سموم دفع می‌شوند.
3. توصیه الگوهای تغذیه مشخص: برنامه غذایی مشخص برای کنترل سطح استروژن در بدن

برای جلوگیری از یائسگی چه بخوریم

تا اینجا باید فهمیده باشید که چیزی به نام جلوگیری کامل از یائسگی وجود ندارد و تنها می توان آن را به تعویق اندانخت. اما در جوا اینکه برای جلوگیری از یائسگی چه بخوریم ما اینجا یک لیست از تمام مواردی که خوردن آنها در به تاخیر انداختن یائسگی کمک میکند تهیه کرده ایم.

• انواع ویتامین ها: از بین ویتامین های محلول در چربی می توان به ویتامین D و ویتامین E اشاره کرد. ویتامین دی اهمیت بیشتری دارد چراکه بیشتر زنان اغلب از کمبود ویتامین دی رنج می برند. علت آن را می توان در عادات غذایی اشتباه جستجو کرد و همچنین عدم دریافت نور خورشید به مقدار کافی. پس ویتامین D بیشتر بخورید. ویتامین E هم یک آنتی اکسیدان قدرتمند است که به جوان ماندن بدن مخصوصا تخمدان ها کمک میکند.
  از بین ویتامین های محلول در آب هم می توان به ویتامین B و C اشاره کرد. این ویتامین ها در ساخت و پرداخت هورمون های جنسی زنان نقش بسیار مهمی دارند.
• مواد معدنی: کلسیم و منیزیوم نیز نقش مهم در جلوگیری از یائسگی دارند. این مواد هم در جوتن ماندن کلی بدن نقش دارند و هم در منظم نگه داشتن ریتم کلی بدن زنانه و هورمون های آن نقش مهمی دارند.
• قرص های ضد بارداری: تحقیقات نشان داده اند که استفاده از این قرص ها در دوران باروری موجب به تاخیر افتادن یائسگی می شود.
• تحصیلات: کمی عجیب به نظر می رسد اما واقعیت دارد تحصیلات بیشتر موجب جلوگیری از یائسگی می شود. مکانیزم دقیق این موضوع هنوز نامشخص است.
• دارو های گیاهی: سه گیاه ارزشمند برای جلوگیری از یائسگی وجود دارد، شبدر قرمز، دونگ کوای و کوهوش سیاه. دونگ کوای یک گیاه طبیعی انرژی زای زنانه است و هم حجم هورمون ها را زیاد میکند و هم تعادل آنها را بهتر می سازد. شبدر قرمز با دارا بودن مقادیر قابل توجهی فیتواستروژن (ماده ای به شدت شبیه استروژن) از یائسگس جلوگیری میکند درحالی که کوهوش سیاه بیشتر برای تعدیل علائم یائسگی به کار می رود

تاثیر تأخیر در یائسگی بر سلامتی

از دیدگاه مثبت ، تاخیر در یائسگی  با کاهش خطر پوکی استخوان و شکستگی همراه است. هنگامی که افراد در سنین بالاتر به یائسگی می رسند ، خطر مرگ و میر آنها در نتیجه بیماری های قلبی عروقی و تصلب شرایین نیز کمتر است. اما از سویی دیگر تأخیر در یائسگی خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان پستان ، آندومتر (رحم) و تخمدان دارد.

عوارض یائسگی زودرس

از اولین عوارض یائسگی پایان باردار شدن را می‌توان نام برد. اما در کل زنانی که بالای 30 سال هستند و تاخیر در عادت ماهانه دارند باید حتما به پزشک مراجعه کرده و علت آن ریشه یابی شود. زیرا یائسگی زودرس می‌تواند عوارض زیادی به دنبال بیاورد که شامل موارد زیر است:

• عدم میل به داشتن رابطه جنسی
• پوکی استخوان
• خشکی واژن
• آتروفی واژن
• اختلال در دفع ادراد یا بی اختیاری در ادرار
• درد در هنگام رابطه جنسی

بهتر است قبل از وقوع یائسگی زودرس راهکاری های عقب انداختن یائسگی را جدی بگیریم. خواندن مقاله کاهش عوارض یائسگی کمک بزرگی به شما خواهد کرد.

با رسیدن یائسگی چه انتظاری باید داشته باشم؟

این تغییر مهم برای هر شخصی که آن را تجربه می کند متفاوت است ، اما برخی از علائم نسبتاً شایع است. هنگامی که وارد دوره یائسگی می شوید و یائسگی خود را ادامه می دهید ، احتمالاً چندین مورد از این علائم جسمی و عاطفی را تجربه خواهید کرد:

• قاعدگی های مکرر یا کمتر قابل پیش بینی
• علائم وازوموتور یا گر گرفتگی و تعریق شبانه
• خشکی واژن
• بیخوابی
• مشکل در تمرکز
• اضطراب یا افسردگی
• افزایش وزن
• میل جنسی پایین
• کاهش توده عضلانی و استخوانی
• موهای کم پشت

اگر علائم یائسگی مانع از زندگی شما می شود، با پزشک در مورد اینکه چه روش های درمانی می‌تواند برای عقب انداختن یائسگی شما مفید باشد صحبت کنید.

سوالات متداول

1. علل اصلی یائسگی زودرس شامل چه مواردی می‌شود؟

• وراثت
• عوارض درمان سرطان
• وزن زیاد
• توده در تخمدان
• اعتیاد به مواد مخدر
• بیماری‌های خود ایمنی

2. نشانه های یائسگی زودرس چیست؟

در بازه سنی 30 به بالا علائمی مانند افزایش وزن، خشکی واژن، عادت ماهانه نامنظم و با میزان خون ریزی های متفاوت را می‌توان جز یائسگی زودرس نام برد.

3. عوارض یائسگی زودرس چیست؟

عدم میل به داشتن رابطه جنسی، پوکی استخوان، خشکی واژن، آتروفی واژن، اختلال در دفع ادراد یا بی اختیاری در ادرار، درد در هنگام رابطه جنسی را می‌توان عوارض یائسگی زودرس نام برد.

4. برای تاخیر در یائسگی چه اقداماتی انجام دهیم؟

اجتناب از مصرف ​​الکل، انجام طب سوزنی، پیشگیری از بارداری با قرص و رعایت رژیم های غذایی پر کالری و خوردن میوه و پروتئین بالا برای تاخیر در یائسگی انجام داد.