آپنه خواب در کودکان که به آپنه انسدادی خواب نیز شناخته میشود، یک نوع اختلال خواب در بچه ها بوده که می تواند خطرناک باشد. در صورتی که برای درمان این عارضه هیچ اقدامی صورت نگیرد می تواند سلامت و رشد کودکان را تهدید کند و سبب عواقب جبران ناپذیری در نوزادان و بچه ها شود.
اپنه خواب در کودکان یکی از مشکلاتی بوده که اغلب به آن توجه نشده و همین امر می تواند سبب عوارض و عواقب بسیار زیادی در آینده شود. در اینصورت به والدینی که فرزند آنها مبتلا به این مورد هستند توصیه میشود سریعا نسبت به درمان آن اقدام شود و از توصیه ها و خدمات پرستار کودک در طی این مسیر کمک بگیرند.
آپنه خواب در کودکان چیست؟
همانطور که گفته شد آپنه خواب در کودکان و نوزادان نوعی اختلال خواب بوده که به واسطه آن تنفس بچه در زمان خوابیدن به صورت مکرر قطع و وصل میشود. توجه داشته باشید که آپنه انسدادی در اطفال علاوه بر اینکه سبب از خواب پریدن نوزادان شده می تواند باعث سردرد صبحگاهی، مشکلات حافظه و حتی استرس نیز شود. وقفه تنفسی نوزاد در اصطلاح پزشکی OSA به قطع و وصل شدن 10 تا 20 ثانیه ای تنفس کودکان در طول خواب نیز گفته می شود که علاوه بر بچه ها و کودکان، در بزرگسالان و افراد سالخورده نیز این عارضه و مشکل به وجود می آید.
به نقل از وبسایت mayoclinic :
آپنه انسدادی خواب کودکان یک اختلال خواب است که در آن تنفس کودک شما تا حدی یا به طور کامل در طول خواب مسدود می شود. ممکن است چندین بار در شب اتفاق بیفتد. این وضعیت زمانی رخ می دهد که راه هوایی فوقانی در طول خواب باریک یا مسدود شود.
بین آپنه انسدادی خواب کودکان و آپنه خواب بزرگسالان تفاوت هایی وجود دارد. در حالی که بزرگسالان معمولاً در طول روز دچار خواب آلودگی می شوند، کودکان بیشتر به مشکلات رفتاری مبتلا می شوند. علت در بزرگسالان اغلب چاقی است، در حالی که در کودکان اغلب بزرگتر از آدنوئیدها و لوزه ها معمولی است. آدنوئیدها دو پد کوچک از بافت هستند که در پشت بینی یافت می شوند. لوزه ها دو پد بیضی شکل در پشت دهان هستند.
آپنه خواب کودک چه انواعی دارد؟
آپنه خواب در کودکان و وقفه تنفسی در بچه ها و نوزادان به سه دسته کلی انسدادی، مرکزی و مختلط تقسیم می شود که در ادامه هر کدام از این دسته ها را به صورت کلی خدمت شما عزیزان شرح خواهیم داد:
- آپنه خواب انسدادی کودکان
این نوع وقفه تنفسی بچه ها، شایعترین نوع آن بوده که معمولا به دلیل انسداد و بسته شدن مجراهای تنفسی رخ می دهد و اصطلاح انگلیسی آن OSA می باشد. - اپنه خواب مرکزی
این نوع که در اصطلاح پزشکی به CSA معروف است، نوع کمیاب و نادر وقفه تنفسی بوده که علت آن عدم توانایی مغز در برقراری ارتباط با عضلات تنظیم کننده و مجرای تنفسی بچه ها می باشد. - آپنه خواب پیچیده در کودکان
این نوع بر گرفته از دو نوع مرکزی و انسدادی وقفه تنفسی می باشد.
علت آپنه خواب در نوزادان و کودکان
علت آپنه خواب در کودکان معمولا به دلیل انسداد و بسته بودن مجرای تنفسی و عدم ارتباط درست مغز با ماهیچه های سیستم تنفسی در کودکان می باشد. اما وقفه تنفسی بچه در خواب دلایل دیگری نیز دارد که در زمان خواباندن نوزاد باید به آن توجه داشت. تعدادی از این موارد به صورت زیر می باشد:
- بزرگ بودن آدنوئید ها و لوزه ها
- عمل شکاف کام
- وجود تومور
- چاقی و اضافه وزن
- عفونت دستگاه تنفسی
- آسم و سینوزیت
- استرس و اضطراب
- ایراد در ساختار های استخوانی اسکلتی
علائم آپنه خواب در کودکان
آپنه خواب در کودکان و وقفه تنفسی اطفال علائم و نشانه های زیادی دارد که می تواند سبب بر هم خوردن تنظیم خواب نوزاد می شود. تعدادی از علائم اصلی این عارضه و مشکل در بچه ها به صورت زیر می باشد:
- خر و پوف
- از خواب پریدن به دلیل نفس تنگی
- خارج از ریتم نفس کشیدن کودک در خواب
- سخت نفس کشیدن از بینی
- بی قراری در خواب
- نفس کشیدن از دهان
- سرفه های شبانه
- نداشتن خواب آرام و باکیفیت
موارد گفته شده جز علائم اصلی این مشکل بوده که شما باید برای تشخیص دقیق آپنه خواب در کودکان به پزشک متخصص مراجعه کرده تا با انجام آزمایشات و معاینات دقیق نسبت به شناسایی این عراضه در فرزندان خود اقدام نمایید.
راه های تشخیص آپنه کودکان و نوزادان
برای تشخیص و شناسایی آپنه خواب در کودکان و نوزادان راه های مختلفی وجود دارد که بسته به نوع آن پزشک یکی از متد ها را تجویز می کند. بهترین روش های تشخیص این عارضه شامل موارد زیر می باشد:
- معاینه فیزیکی
پزشک با معاینه فیزیکی و شرح حال والدین و فرزندان یکسری از علائم و نشانه ها را بررسی کرده و با توجه به آنها نسبت به تشخیص وقفه تنفسی اطفال اقدام می کند. - پلی سومونوگرافی
این روش دقیق ترین و بهترین آزمایش جهت تشخیص آپنه در کودکان و اطفال بوده که در این روش با استفاده از دستگاه ها و حسگرهای پیشرفته تمامی پارامتر های خواب کودک مانند میزان خروپوف، حرکات خواب، میزان ضربان قلب و اکسیژن خون نرمال را اندازه گیری می کنند. این روش در شب در زمان خوابیدن کودک انجام می شود. - تصویر برداری
دربرخی از موارد برای تشخیص و شناسایی آپنه خواب کودکان نیاز به سی تی اسکن و ام ار ای از مجرای تنفسی کودکان بوده تا بتوان تشخیص داد اختلالات خواب بچه ها به دلیل انسداد است یا چوکینگ نوزاد.
با توجه به روش های گفته شده، بدیهی است که شما برای تشخیص و شناسایی وقفه تنفسی در اطفال نباید فقط علائم و نشانه ها را بررسی کنید بلکه نیاز است تا به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا با بررسی عوامل و آزمایشات مختلف نسبت به تشخیص آپنه در بچه ها اقدام کند.
درمان آپنه خواب در کودکان
برای درمان آپنه خواب در کودکان و نوزادان با توجه به نوع و شدت آن، راه ها و درمان هایی متفاوتی وجود دارد. به عنوان مثال اگر وقفه تنفسی بچه به دلیل چاقی و اضافه وزن باشد، با گرفتن رژیم غذایی مناسب و کاهش وزن می توان این عارضه را درمان کرد.
در برخی از موارد هم برای درمان این عارضه و جلوگیری از انسداد مجرای تنفسی در خواب نیاز به برداشتن و جراحی لوزه های می باشد که این روش در درمان نوع انسدادی این مشکل تاثیر بسزایی دارد. توجه داشته باشید که اگر اپنه در خواب تاثیرات زیادی نداشته باشد، پزشک برای درمان این مشکل اسپری های ضد التهابی تجویز می کند. یکی از بهترین تصمیماتی که می توانید بگیرید استخدام یک پرستار در محدوده زندگی خودتان است مثلا پرستار کودک در شرق تهران.
درمان قطعی آپنه کودک در منزل
اگر وقفه تنفسی نوزادان زیاد و جدی نباشد، پزشک یکسری روش های عالی جهت درمان قطعی ـآپنه خواب کودکان و نوزادان مانند تنفس عمیق و اصولی، ورزش های هوازی، کاهش وزن، رژیم غذایی اصولی و داشتن تناسب اندام را تجویز می کنند. توجه داشته باشید که روش های ذکر شده، فقط برای درمان نوع اولیه و راحت آپنه خواب در کودکام می باشد نه موارد حاد و خطرناک.
حتما توجه داشته باشید که از روش های خانگی درمان آپنه خواب در کودکان حتما زیر نظر پزشک و تجویز وی استفاده کنید و از انجام خودسرانه حتما پرهیز کنید. همچنین شما می توانید برای درمان این مشکل به پزشک های سنتی نیز مراجعه کنید و از روش های طب سنتی برای درمان وقفه تنفسی اطفال در خانه نیز استفاده کنید.
راه های جلوگیری از آپنه خواب نوزاد و کودک
پیشگیری و جلوگیری از آپنه در کودکان و وقفه تنفسی بسته به نوع و میزان شدت آن می باشد. در برخی موارد این بیماری قابل پیشگیری نیست اما در برخی موارد مانند چاقی و اضافه وزن می تواند از طریق روش های زیر نسبت به جلوگیری از این عارضه جلوگیری کنید:
- دوری از دود قلیان و سیگار و دخانیات
- رژیم غذایی متعادل
- ورزش کردن روزانه
- دوری از استرس
موارد گفته شده فوق فقط جهت جلوگیری و کاهش عوارض آپنه خواب در کودکان بوده نه درمان آن. شما برای درمان قطعی این بیماری می بایست زیر نظر پزشک متخصص و پرستار در منزل مسیر بهبود و مداوا را طی کنید.
در این مقاله ما سعی داشتیم تا اطلاعات جامع و کاملی در رابطه با آپنه خواب در کودکان، علائم، درمان و جلوگیری از آن را خدمت شما عزیزان شرح دهیم. توجه داشته باشید که برای بررسی دقیق تر و بهتر حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید و از انجام راه های تشخیص و درمان خودسرانه جدا خودداری کنید. در صورتی که هر گونه نظر در این رابطه داشتید را می توانید از طریق بخش کامنت پایین همین صفحه با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
آیا آپنه خواب در کودکان خطرناک است؟
آپنه بچه ها معمولا خطرناک نبوده اما در بعضی از مواقع می تواند سبب ایجاد مشکلات رفتاری، رشدی و یادگیری در بچه ها شود.
درمان قطعی آپنه کودکان چیست؟
برداشتن و جراحی لوزه ها یکی از بهترین روش ها برای درمان قطعی وقفه تنفسی در خواب می باشد.
نشانه های آپنه خواب انسدادی در بچه ها چیست؟
خروپوف، سرفه های شبانه، بیدار شدن مکرر و نفس کشیدن از طریق دهان از نشانه های اصلی آپنه خواب در کودکان است.
علت اصلی آپنه خواب در نوزادان چیست؟
عدم رشد مجرای تنفسی و مغز نوزاد جز علت های اصلی این بیماری می باشد.