عفونت ادراری در سالمندان دارای علایم اصلی مانند درد سوزش و تکرر ادرار است. ممکن است بعضی از سالمندانی که به بیماری زوال عقل دچار هستند در کنار علایم عفونت ادراری علایمی از گیجی و سردرگمی را نشان دهند و ممکن است حتی اطرافیان و پرستار سالمند متوجه این موضوع نشوند. در این مطلب شما میتوانید این علائم را شناسایی کنید. عفونت ادراری در سالمندان می تواند بسیار خطرناک باشد. در این مقاله راجب علت ها، علائم، درمان، تشخیص و پیشگیری از عفونت ادراری در سالمندان صحبت خواهیم کرد.
شناخت عفونت دستگاه ادراری سالمندان
مجاری ادراری شامل قسمت های زیر است:
- مجرای ادراری، که هدایت کننده ادرار از مثانه شما است
- مثانه
- کلیه ها
وقتی باکتریها وارد مجرای ادراری شوند و سیستم ایمنی بدن نتواند با آنها مقابله نماید ، ممکن است این باکتری ها سوی مثانه و کلیه ها منتشر شده و در نتیجه سبب بروز بیماری عفونت ادرای گردند. منبع مطالعاتی healthline گزارش داده است که عفونت ادراری در سالمندان باعث حدود 10.5 میلیون مراجعه به پزشک در ایالات متحده در سال 2007 بوده است.
Your UTI risk increases with age. According to one studyTrusted Source, more than one-third of all infections in people in nursing homes are UTIs. More than 10 percent of women over age 65 report having a UTI within the past year. That number increases to almost 30 percent in women over 85.
علت بروز عفونت ادراری در سالمندان
علت اصلی عفونت دستگاه ادراری در هر سنی معمولاً باکتری است. اشرشیاکلی علت اصلی است ، اما ارگانیسم های دیگر نیز می توانند باعث ایجاد عفونت ادراری در سالمندان شوند. در سالمندانی که از سوند استفاده می کنند یا در خانه سالمندان یا سایر مراکز مراقبت تمام وقت زندگی می کنند ، باکتری هایی مانند انتروکوک ها و استافیلوکوکی ها از دلایل شایع ابتلا به بیماری عفونت ادراری است. جدای از تغییرات و تضعیف سیستم ایمنی در دوران سالمندی، موارد دیگری نیز موجب افزایش احتمال ابتلا به عفونت ادرار در سالمندان می شود.
- تورم پروستات که یک بیماری شایع در سالمندان است
- تحرک کم. کاهش بنیه و نیروی بدن در سالمندی و همچنین نیاز به بستری شدن های طولانی مدت
- بی اختیاری ادرار
- استفاده از سوند ادرار
- از کار افتادن کلیه در سالمندان
- سنگ کلیه. در هنگام دفع زخم هایی در مجاری ادرار ایجاد می کند که در کنار سیستم ایمنی ضعیف موجب عفونت ادراری در سالمندان می شود.
- دیابت. این بیماری به خودی خود به شدت سیستم ایمنی را مختل می کند.
- جراحی در نواحی پایین تنه و اطراف نواحی تناسلی
احتمال ابتلا به این بیماری با افزایش سن بیشتر می گردد.. براساس یک منبع مطالعاتی معتبر ، بیش از یک سوم عفونت ها در خانه سالمندان ناشی از عفونت ادرای است. همچنین بانوان به طور کلی بیشتر مستعد ابتلا به عفونت ادراری هستند. زیراکه مجرای ادراری بانوان کوتاه تر است و بین مقعد و مجرای ادرار هیچ مانعی وجود ندارد و باکتری ها راحت تر به مجرای ادرار می رسند.
گزارش شده است که بیش از 10 درصد از زنان بالای 65 سال طی یک سال گذشته دچار عفونت ادراری شده اند یا علائم سرطان مثانه داشتهاند. این تعداد در زنان بالای 85 سال تقریباً 30 درصد افزایش می یابد. مردان همچنین با افزایش سن ، استعداد بیشتری برای ابتلا به این بیماری را تجربه می نمایند.
علائم عفونت ادراری در سالمندان
ممکن تشخیص اینکه یک فردسالمند مبتلا به عفونت ادرای هست یا خیر کمی مشکل باشد زیرا این بیماری همیشه با تظاهر علایم عمومی و ثابت همراه نمی باشد . این تفاوت در بروز علایم ممکن است به دلیل تفاوت در علمکرد سیستم ایمنی در افراد مختلف باشد. علایم عفونت ادراری در بیشتر افراد یکسان است اما موارد استثنا نیز وجود دارد.
- سوزش مجرای ادرار در هنگام ادرار کردن
- درد لگن
- تکرر ادرار
- نیاز فوری به ادرار کردن
- تب
- لرز
- ادرار با بوی غیر طبیعی
هنگامی که یک فرد سالمند علایم عمومی عفونت ادراری را دارد ، ممکن است نتواند در مورد آنها به پزشک اطلاعات درستی بدهد . این موضوع ممکن است به دلیل مسائل مربوط به سن مانند زوال عقل یا بیماری آلزایمر باشد. علائمی مانند سردرگمی ممکن است مبهم باشد و به دلایل دیگری نیز بروز نماید.
علائم غیر معمول و خطرناک عفونت ادراری در سالمندان
در صورت مشاهده علائم زیر هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید. زیراکه این علائم نشان دهنده پیشرفت زیاد عفونت ادراری در سالمندان است که می تواند بی نهایت خطرناک باشد.
- بی اختیاری در ادرار
- بی قراری
- بی حالی
- سقوط
- احتباس ادرار
- کاهش تحرک
- کاهش اشتها
- تب
- تورم پورست
- کمردرد
- حالت تهوع
- استفراغ
علت های افزایش احتمال بروز عفونت ادراری در سالمندان
برخی از عوامل مانند مثانه بیش فعال و استرس ممکن است خطر ابتلا به عفونت ادراری در افراد مسن را افزایش دهد. شرایط شایع در افراد مسن تر ممکن است منجر به احتباس ادرار یا مثانه نوروژنیک شود. این خطرات احتمال ابتلا به بیماری عفونت ادراری در سالمندان را افزایش می دهد. این شرایط خاص شامل بیماری آلزایمر ، بیماری پارکینسون و دیابت است. این افراد نیاز دارند که به صورت مداوم لباس هایشان تعویض و تمیز گردد و اگر این کار صورت نپذیرد ممکن است منجر به یک بیماری عفونی از جمله عفونت ادراری گردد.
- سابقه قبلی در ابتلا به عفونت ادراری
- زوال عقل
- استفاده از سوند
- بی اختیاری مثانه
- بی اختیاری مدفوع
عفونت ادراری در زنان
زنان یائسه به دلیل کمبود استروژن در معرض خطر ابتلا به عفونت ادراری هستند. استروژن ممکن است با محافظت از (واژن) و مجرای ادراری از رشد بالای E. coli کمک کند. هنگامی که استروژن در دوران یائسگی کاهش می یابد ، E. coli ممکن است منتشر شده و باعث بروز بیماری عفونت ادراری گردد.
عفونت ادراری در مردان
موارد زیر ممکن است خطر ابتلا به عفونت ادراری در مردان را افزایش دهد
- سنگ مثانه
- سنگ کلیه
- پروستات بزرگ شده
- استفاده از سوند
- پروستاتیت باکتریایی ، که یک عفونت مزمن پروستات است
تشخیص عفونت ادراری در سالمندان
علائم مبهم و غیرمعمول مانند احساس گیجی و سردرگمی ، تشخیص این بیماری را در سالمندان با چالش روبرو می نماید. هنگامی که پزشک به این بیماری مشکوک شود، با یک آزمایش ادرار ساده به راحتی وجود عفونت ادراری تشخیص داده می شود. پزشک ممکن است کشت ادرار را برای تعیین نوع باکتریهای ایجاد کننده عفونت و بهترین آنتی بیوتیک برای درمان آن پیشنهاد دهد.
تست های خانگی وجود دارد که در ادرار میزان نیترات ها و لکوسیت ها را بررسی می کند که هر دو اغلب در بیماری عفون ادراری وجود دارند. از آنجا که باکتری ها تا حدودی در ادرار افراد مسن بیشتر یافت می شوند، این آزمایش ها همیشه دقیق نیستند. در صورت انجام آزمایش خانگی ، با پزشک خود تماس بگیرید و یا از موسسه پرستاری کمک بگیرید و در مورد صحیح بودن جواب از او تایید بگیرید. درمان عفونت ادراری در کودکان حساس تر و متفاوت است.
درمان عفونت ادراری در سالمندان
آنتی بیوتیک ها بهترین درمان برای عفونت ادرار سالمندان و افراد جوان است. پزشک ممکن است آموکسی سیلین و نیتروفورانتوئین تجویز کند. در مورد عفونت های شدیدتر ممکن است به یک آنتی بیوتیک با طیف گسترده مانند سیپروفلوکساسین (ستراکسال ، سیلوکسان) و لووفلوکساسین (لوواکین) نیاز داشته باشد.
بیمار باید در اسرع وقت استفاده از آنتی بیوتیک ها را شروع کرده و آنها را در کل مدت درمان طبق تجویز پزشک مصرف کند. متوقف کردن درمان به صورت زود هنگام ، حتی اگر علائم برطرف شود، خطر عود و مقاومت آنتی بیوتیکی را افزایش می دهد.
استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک همچنین خطر مقاومت آنتی بیوتیکی را افزایش می دهد. به همین دلیل ، پزشک احتمالاً کوتاهترین دوره درمانی را برای شما تجویز می کند. درمان معمولاً بیش از 7 روز طول نمی کشد و عفونت شما باید طی چند روز درمان شود.
نوشیدن آب فراوان در طول درمان برای کمک به برطرف کردن باکتریهای باقیمانده و درمان سنگ کلیه در منزل بسیار مهم است. افرادی که در 6 ماه دو یا چند عفونت ادراری دارند یا در 12 ماه سه یا چند مورد عفونت ادراری را تجربه نموده باشند، می توانند از آنتی بیوتیک های پیشگیرانه استفاده کنند. این به معنای مصرف روزانه آنتی بیوتیک برای جلوگیری از ابتلا به عفونت ادراری است.
افراد سالمند سالم ممکن است بخواهند از داروهای ضد درد و بدون نسخه مانند فنازوپیریدین (آزو) ، استامینوفن (تیلنول) یا ایبوپروفن (Advil) برای رهایی در سوزش و تکرر ادرار استفاده کنند. یک پد گرمکن یا بطری آب گرم ممکن است به تسکین درد لگن و کمردرد کمک کند. افراد سالمند که شرایط پزشکی دیگری دارند نباید بدون مشورت با پزشک از داروهای خانگی استفاده کنند.
هشدار برای درمان عفونت ادراری با مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک
به یاد داشته باشید که هیچیک از آنی بیوتیک هایی که در بالا نام برده شد را نباید خودسرانه مصرف کنید و حتما باید با تجویز پزشک به مصرف آنتی بیوتیک بپردازید. چراکه باکتری های بدن بیمار شما به راحتی و حتی با یک یا دوبار مصرف اشتباه آنتی بیوتیک می توانند در مقابل آن مقاوم شوند. این مشکل خطرناکی است. در حال حاظر متخصصان درحال تلاشند تا آنتی بیوتیک های جدید تولید کنند اما این کار به زمان و هزینه بسیار زیادی نیاز دارد. تا آن زمان نباید با مصرف نا درست آنتی بیوتیک، باکتری های بدن خود را در مقابل عفونت و مخصوصا عفونت ادراری مقاوم کنید. چراکه تعداد آنتی بیوتیک های باقی مانده که همچنان می توانند با باکتری های عفونت ادراری مبارزه کنند بسیار کم است (تنها 2 نوع آنتی بیوتیک).
در این صورت اگر سالمندان یا هرکسی که به اشتباه آنتی بیوتیک مصرف کرده، یک بار دیگر به عفونت ادراری دچار شود، عفونت به بقیه دستگاه ادراری و یا تناسلی گسترش می یابد و عوارض خطرناکی مثل عفونت بیضه یا رحم و یا عفونت مثانه و کلیه را به همراه خواهد داشت. در نهایت تنیجه این گسترش عفونت اگر مرگ نباشد، از دست دادن کلیه ها و یا اندام تناسلی خواهد بود.
نحوه جلوگیری از بروز عفونت ادراری در سالمندان
جلوگیری از همه انواع عفونتهای ادراری غیرممکن است ، اما مراحلی وجود دارد که به فرد در کاهش احتمال ابتلا به کمک می کند.
- نوشیدن مایعات فراوان
- تعویض مداوم لباس یا پوشک سالمند
- خوداری از مصرف مواد محرک مثانه مانند کافئین و الکل
- تمیز نگه داشتن ناحیه تناسلی با پاک کردن قسمت جلو به عقب بعد از رفتن به حمام
- عدم استفاده از دوش در قسمت های تحتانی بدن
- انجام ادرار به محض احساس نیاز
- استفاده از استروژن واژن
سوالات متداول
1. عفونت ادراری در سالمندان چقدر جدی است؟
عفونت ادراری در سالمندان، در صورت عدم درمان، می تواند باعث مشکلات جدی مانند آسیب دائمی کلیه و سپسیس شود.
2. آیا عفونت ادراری باعث مرگ سالمندان می شود؟
عفونت ادراری نباید باعث مرگ شود، اما اگر بیماری سپسیس در بدن پیشرفت کند و به شوک سپسیس تبدیل شود، می تواند باعث مرگ بیمار شود.
3. چه مدت طول می کشد تا از شر عفونت ادراری در سالمندان خلاص شویم؟
عفونت ادراری معمولاً 7 روز طول می کشد و در عرض چند روز برطرف می شود.
4. اولین قدم برای درمان عفونت ادراری در سالمندان چیست؟
آموکسی سیلین به عنوان درمان اول برای عفونت های دستگاه ادراری در سالمندان تجویز می شود.
5. آیا نوشیدن آب زیاد به درمان عفونت ادراری در سالمندان کمک می کند؟
50 درصد عفونت های دستگاه ادراری با نوشیدن آب و مایعات فراوان درمان می شود.
6. آیا مصرف بدون نسخه آنتی بیوتیک های مخصوص عفونت ادراری، برای درمان آۀن موثر است؟
به هیچ وجه نباید چنین کاری انجام دهید. اگر نوشیدن آب به مقدار زیاد تاثیر گذار نبود حتما به پزشک مراجعه کنید. آنتی بیوتیک های بسیار کمی باقی مانده اند که باکتری های عفونت های ادراری نسبت به آنها مقاومت پیدا نکرده اند. با انجام چنین اشتباهی ممکن است دیگر بدن بیمار به آنتی بیوتیک جواب ندهد و بیمار با وجود بستری شدن در بیمارستان، به دلیل یک عفونت ادراری ساده کلییه های خود را از دست بدهد.